University of Waterloo – απόδοση Γιώργος Εχέδωρος
Το οξυγόνο, το οποίο είναι ένα από τα κύρια συστατικά της γήινης ατμόσφαιρας, αναμένονταν από τον διαστημικούς επιστημονικούς ερευνητές πως θα ήταν κοινό στο διάστημα.
Αποδείχθηκε όμως πως το στοιχείο αυτό, τελικά, είναι πολύ σπάνιο στον διαστρικό κόσμο μας.
Καναδοί, Σουηδοί, Γάλλοι και Φιλανδοί ερευνητές ασχολήθηκαν συγκροτώντας μια επιστημονική ομάδα για την αναζήτηση του οξυγόνου μέσα από το διαστημικό παρατηρητήριο του Όμπιν.
Οι ερευνητές που πέρασαν αμέτρητες ώρες παρατηρώντας με το γιγάντιο φάσμα- τηλεσκόπιο την αστρική μας γειτονιά αλλά και πέρα από αυτήν, και αφού εισχώρησαν μέσα στα μεγάλα διαστρικά σύννεφα, μέσα στους τόπους γέννησης των πλανητών και των αστεριών, διαμόρφωσαν την άποψη πως το οξυγόνο βρίσκεται σε τρομερά μικρή ποσότητα.
«Οι νεότερες προσπάθειες αναζήτησης του στοιχείου του οξυγόνου, εμπλούτισαν, βέβαια, τα δεδομένα τα οποία είχαμε χωρίς, όμως, οι ερευνητές να πετύχουν κάτι αξιόλογο», δήλωσε ο Μίτσελ Φίχ, καθηγητής Φυσικής και αστρονομίας του καναδικού πανεπιστημίου του Βατερλώ.
«Η ποσότητα του οξυγόνου», συμπλήρωσε ο Φιχ, «ήταν πάρα πολύ περιορισμένη από ότι υποθέταμε στην αρχή της έρευνας. Οι μετρήσεις του παρατηρητηρίου του Όμπιν μας έχουν δώσει την εικόνα μιας ελάχιστης ποσότητας του οξυγόνου που υπάρχει στο ορατό σύμπαν.»
Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής δημοσιεύτηκαν στην πρόσφατη έκδοση της «Astronomy & Astrophysics”. Στην ερευνητική ομάδα του Όμπιν συμμετείχαν οι Καναδοί επιστήμονες Φίχ, Σαν Κόκ, και Ρενέ Πλούμε του πανεπιστημίου του Κάλγκαρι, η Χριστίν Γουίλσον του πανεπιστημίου Μακ Μάστερ και ο Τζορτζ Μιτσελ του πανεπιστημίου του Αγίας Μαρίας.
Οι αστροχημικοί από καιρό είχαν υποστηρίξει ότι το βασικό στοιχείο της ζωής, το νερό (H2O) και το οξυγόνο (O2), βρίσκεται σε ιδιαίτερη αφθονία στις πυκνότερες περιοχές του διαστρικού μέσου κόσμου.
Ένας από τους αρχικούς στόχους της έρευνας της αστρονομικής έρευνας του Όμπιν ήταν να αποδειχθεί αυτό με την χρησιμοποίηση των φασματικών γραμμικών στοιχείων του μοριακού οξυγόνου και του νερού ώστε να μελετηθεί ως στοιχείο της διαδικασίας του σχηματισμού των αστεριών.
Τα σύγχρονα πρότυπα προέβλεπαν, ότι αυτά τα στοιχεία, θα ήταν αρκετά ώστε να βοηθήσουν στο σχηματισμό των αστεριών, καθώς θα εξέπεμπαν μακριά την υπερβολική ενέργεια που θα δημιουργούνταν με την σύγκρουση των αστρικών συννέφων για το σχηματισμό των αστεριών.
Η βίαια αυτή ένωση, έχει ως αποτέλεσμα την συμπίεση του αερίου και επομένως την θέρμανσή του...
Εκτός, αν αυτή η τεράστια θερμότητα, εκπέμπεται μακριά από τα εν γενέσει άστρα και δεν είναι σε θέση να τα διαμορφώσει. Απόψεις, βέβαια, οι οποίες βρίσκονται στο στάδιο της εικασίας αφού δεν έχουν ακόμη αποδειχθεί.
Και στο παρελθόν πάρα πολλές προσπάθειες έχουν γίνει από τη γη για την ανίχνευση του οξυγόνου, στο διάστημα, δίχως, όμως, ικανοποιητικά αποτελέσματα. Μάλλον, χαρακτηρίζονται, ως αποκαρδιωτικά...
Μια μικρή ποσότητα βρέθηκε στον αστερισμό του Οφιούχου σε μια απόσταση 500 ετών φωτός. Η περιεκτικότητα του οξυγόνου, στο αστερισμό αυτόν, όπως διαπιστώθηκε, είναι χίλιες φορές χαμηλότερη, συγκριτικά με τις χημικές έρευνες που είχαν γίνει στο παρελθόν.
Σημειώνεται πως οι έρευνες στο Όμπιν έγιναν μέσα σε ένα χρονικό διάστημα 33 ημερών, σε μια περίοδο τεσσάρων ετών από το 2002 έως το 2006.
Μετά από προσεκτική επεξεργασία και λεπτομερή ανάλυση περισσότερων από 300.000 φασμάτων, η γραμμή οξυγόνου είναι πειστικά ορατή, σε επίπεδο πέντε φορές επάνω από τη λήψη του φασματικού ορίου. Κι αυτό θεωρείται ως νέο στοιχείο της έρευνας αυτής.
Το διαστημικό παρατηρητήριο Odin δημιουργήθηκε από τη σουηδική διαστημική εταιρία, η οποία είναι επίσης αρμόδια για την λειτουργία του, εξ ονόματος της σουηδικής εθνικής διαστημικής επιτροπής, το καναδικό Διαστημικό Πρακτορείο και τα Διαστημικά Πρακτορεία της Φινλανδίας και της Γαλλίας. Εξυπηρετεί τους αστρονόμους και τα αερόμετρα (τα οποία μελετούν την γήινη ατμόσφαιρα) και των τεσσάρων χωρών συνεργατών.
