Φώτο: Εντυπωσιακά στιγμιότυπα από την υπόγεια ανασκαφή που αποκάλυψε τον προϊστορικό οικισμό στον βυθό της Νότιας Λακωνίας. Οπως επισημαίνουν πάντως οι επιστήμονες, θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα για να προσδιοριστεί ο ακριβής χαρακτηρισμός της κατασκευής.Μια μικρή πόλη στον βυθό της Λακωνίας
Προϊστορικός οικισμός αποτελούμενος από μεγάλα κτίρια και την κατοικία του ηγεμόνα βρέθηκε κοντά στη Νεάπολη
Εναν καταποντισμένο στη θάλασσα προϊστορικό οικισμό που βρίσκεται στο νότιο άκρο της Λακωνίας, πλησίον της Νεάπολης, ανέσκαψαν εφέτος το καλοκαίρι οι αρχαιολόγοι αποκαλύπτοντας μεγάλα κτιριακά συγκροτήματα, ανάμεσά τους και το «μέγαρον», δηλαδή την έδρα και κατοικία του ηγεμόνα. Πρόκειται για ένα κτίριο μήκους 35 μέτρων, οι διαστάσεις και η κάτοψη του οποίου παραπέμπουν στις αντίστοιχες κατασκευές της πρώιμης Εποχής του Χαλκού, περιόδου στην οποία τοποθετούνται και άλλοι οικισμοί που έχουν βρεθεί στην ξηρά. Οπως είναι φανερό λοιπόν, το εύρημα είναι εξαιρετικό- αν και, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, ο ακριβής χαρακτηρισμός της αυτής κατασκευής θα προσδιοριστεί με την περαιτέρω έρευνα. Η ακριβής περιοχή όπου έγινε η υποθαλάσσια ανασκαφή του οικισμού από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με τη Βρετανική Σχολή Αθηνών είναι το Παυλοπέτρι στην περιοχή ΠούνταΒιγκλάφια Βοιών Λακωνίας. Εκεί είχε πραγματοποιήσει για πρώτη φορά επιφανειακή έρευνα το 1969 ο γεωλόγος-ωκεανολόγος δρ Νίκολας Φλέμιγκ, ωστόσο αυτή τη φορά η υποβρύχια ανασκαφή προσφέρει περισσότερα και ασφαλέστερα συμπεράσματα. Κατ΄ αρχάς εντοπίστηκαν και αποτυπώθηκαν νέα κτιριακά κατάλοιπα αυξάνοντας την έκταση του καταποντισμένου οικισμού περίπου κατά ένα τρίτο σε σχέση με την ήδη γνωστή. Ανελκύστηκαν επίσης 230 όστρακα και ομάδες οστράκων, τα οποία, από πρώτη εκτίμηση, χρονολογούνται στην πλειονότητά τους στην Πρωτοελλαδική εποχή (3η π.Χ. χιλιετία), ενώ μικρότερος αριθμός στη Μεσοελλαδική (2000- 1600 π.Χ.) και στην Υστεροελλαδική εποχή (1600- 1100 π.Χ.), δεν λείπουν ωστόσο και κάποια που ανήκουν στους ιστορικούς χρόνους. Η μετατόπιση της άμμου από φυσικά αίτια κατά το διάστημα που μεσολάβησε από το 1969, κάτι το οποίο αποτελεί αντικείμενο του γεωλογικού σκέλους της έρευνας, επέτρεψε να διακριθούν συστάδες νέων κτιριακών συγκροτημάτων. Σε τμήμα αυτών διακρίνεται μια ευθυγράμμιση προσόψεων που, ενδεχομένως, αποτελεί τη νοητή συνέχεια της κεντρικής οδού του οικισμού, η οποία είχε ήδη καταγραφεί. Νέα κτιριακά κατάλοιπα εντοπίστηκαν και αποτυπώθηκαν επίσης στο νότιο τμήμα του οικισμού, καθώς και στην περιοχή της Πούντας. Τ η διεύθυνση της έρευνας έχει για την ΕΕΑ ο καταδυόμενος αρχαιολόγος κ. Ηλίας Σπονδύλης, προϊστάμενος του Τμήματος Δημοσίευσης, Τεκμηρίωσης και Αρχείου, ενώ η βρετανική πλευρά έχει ως επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ δρα Τζ. Σ.Χέντερσον. Ελληνες και Βρετανοί πάντως εργάζονται σε ένα πενταετές πρόγραμμα συνεργασίας, με δυνατότητα ανανέωσης και παράτασης της διάρκειάς του αν τα επιστημονικά δεδομένα και η πρόοδος της έρευνας το απαιτήσουν. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος προβλέπεται γεωλογική έρευνα της ευρύτερης περιοχής, σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών και υπό τον διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας δρα Δ. Σακελλαρίου. Σκοπός της γεωλογικής έρευνας είναι η μελέτη των αιτιών της μετακίνησης της άμμου στην περιοχή, ο ακριβής προσδιορισμός της αρχαίας ακτογραμμής και η διερεύνηση των συνθηκών που οδήγησαν στον καταποντισμό του οικισμού.
