Θεματολόγιο

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

26.9.09

Τα Voyager διασχίζουν την ηλιόσφαιρα



Τo Voyager 1, ευρισκόμενο σε απόσταση 16,7 δισ. χλμ., είναι το πιο μακρινό από τον Ηλιο ανθρώπινο κατασκεύασμα ως σήμερα.
Mετά τη διάβασή του από τον πλανήτη Ποσειδώνα, το Voyager 2 κατευθύνθηκε νοτίως της ελλειπτικής, ενώ το Voyager 1 κατευθύνθηκε προς το βόρειο τμήμα της ηλιόσφαρας. Ετσι ξεκίνησε μια νέα αποστολή με το όνομα «Voyager Ιnterstellar Μission» (Διαστρική Αποστολή Voyager) με την προσμονή ότι ένα ή και τα δύο αυτά διαστημόπλοια θα προσεγγίσουν τελικά τον μεσοαστρικό χώρο.
Τα Voyager συνέχισαν να κάνουν ανακαλύψεις, όπως η διάβαση του ορίου της ηλιακής ατμόσφαιρας (κρουστικό κύμα παύσης). Αναμένεται ότι τα δύο διαστημόπλοια θα προσεγγίσουν τον εντελώς ανεπηρέαστο από τον ηλιακό άνεμο μεσοαστρικό χώρο, σε περίπου 10 χρόνια. Και τα δύο έχουν αρκετή ισχύ ώστε να συνεχίζουν τη λειτουργία τους τουλάχιστον ως το έτος 2020. Θα αρχίσουν τότε να περιπλανώνται μέσα στον γαλαξία μας. Το Voyager 1 θα φθάσει στον ΑC+793888 του αστερισμού της Καμηλοπάρδαλης σε περίπου 40.000 χρόνια. Το Voyager 2 εν τω μεταξύ κινείται προς την κατεύθυνση του Σείριου, στον οποίο αναμένεται να φθάσει σε περίπου 296.000 χρόνια. Οι αποστάσεις των κοντινότερων αστέρων είναι πραγματικά τεράστιες και τα Voyager, αν και αποτελούν τα πιο προηγμένα διαστημόπλοια του 20ού αιώνα, κινούνται με συγκριτικά χαμηλή ταχύτητα (περίπου 17 χλμ. / sec ή περίπου 61.200 χλμ. / ώρα).
Οι εκπλήξεις του ηλιακού συστήματος Μετά την αρχική εξερεύνηση του Δία και του Κρόνου από τα διαστημόπλοια Ρioneer 10 και 11, απέμεινε στις αποστολές των Voyager 1 και 2 να παράσχουν μια πιο λεπτομερή αναγνώριση των εξωτερικών πλανητών, αρχίζοντας με τον Δία το 1979 και συνεχίζοντας με κοντινές διαβάσεις από τον Κρόνο το 1980 και το 1981. Το Voyager 2 συνέχισε σε μια τροχιά που προέβλεπε την εξερεύνηση του Ουρανού και του Ποσειδώνα, ενώ το διαστημόπλοιο Voyager 1 συνέχισε σε τροχιά που κατευθύνεται έξω από το επίπεδο της εκλειπτικής, προς το μεσοαστρικό Διάστημα. Το διαστημόπλοιο Voyager παρείχε εντυπωσιακές εικόνες καθώς επίσης και λεπτομερή δεδομένα σχετικά με τη φύση και τη σύνθεση των εξωτερικών πλανητών και των δορυφόρων τους. Ενα τέτοιο παράδειγμα ήταν η ερυθρά κηλίδα του πλανήτη Δία, η διάμετρος της οποίας είναι περίπου τριπλάσια της Γης. Αλλο σημαντικό εύρημα είχαμε κατά τη μελέτη της επιφάνειας της Ευρώπης, της δεύτερης από τους δορυφόρους του Δία που ανακάλυψε ο Γαλιλαίος με το πρώτο τηλεσκόπιο, πριν από περίπου 400 χρόνια.
Μετρήσεις από το μαγνητόμετρο του διαστημόπλοιου Γαλιλαίος (εξ ου και το όνομά του) μας βοήθησαν να διακρίνουμε ότι κάτω από το παχύ στρώμα πάγου υπάρχει ένας ωκεανός υγρού νερού, σε θερμοκρασίες που είναι αρκετά πάνω από το μηδέν. Πιστεύεται ότι σε ένα τέτοιο περιβάλλον υπάρχει η πιθανότητα για σημαντική βιολογική δραστηριότητα. Επίσης, κατά το ταξίδι των δύο Voyager προς τον πλανήτη Κρόνο ανακαλύψαμε έναν ακόμη διαφορετικό κόσμο: Οι επιμήκεις κηλίδες στα εντυπωσιακά δαχτυλίδια του δεν έχουν γίνει ακόμη πλήρως κατανοητές. Κάτι ακόμη πιο απρόσμενο ήταν η πυκνή ατμόσφαιρα του δορυφόρου Τιτάνα, που αποτελείται κυρίως από άζωτο με ποσοστό μεθανίου και άλλων χημικών στοιχείων. Σημειώστε ότι ο Κρόνος έχει πολλούς δορυφόρους- 62 σύμφωνα με την τελευταία καταμέτρηση- που κρύβουν πολλές εκπλήξεις: Κατά την παρατήρηση του δορυφόρου Εγκέλαδου, από το διαστημόπλοιο Cassini το 2005, εντοπίστηκαν στον νότιο πόλο του ιδιόμορφες λωρίδες, οι οποίες τελικά αποκαλύφθηκε ότι εκτοξεύουν πίδακες παγωμένου νερού! Αυτοί οι πίδακες αποτελούνται όχι μονάχα από παγωμένο νερό, αλλά και από άζωτο, διοξείδιο του άνθρακα, όπως επίσης και μεθάνιο. Δεν έγινε ακόμη κατανοητό πώς είναι δυνατόν ένας δορυφόρος του οποίου η διάμετρος είναι 500 χλμ. και η επιφανειακή θερμοκρασία του-200 βαθμοί Κελσίου να εκτοξεύει νερό με τη μορφή σωματιδίων πάγου εμπλουτισμένου με επιπλέον οργανικές ενώσεις, προφανώς από μεγάλο βάθος κάτω από την επιφάνειά του. Οι μεγαλύτερες εκπλήξεις ωστόσο εμφανίστηκαν κατά την προσεδάφιση της κάψουλας Ηuygens, την οποία μετέφερε στην επιφάνεια του Τιτάνα το Cassini, κατά την αποστολή του προς τον Κρόνο. Είδαμε κανάλια στην επιφάνεια του δορυφόρου αυτού, τα οποία καταλήγουν σε μια λίμνη. Επίσης, από την ανάλυση των δεδομένων που ακολούθησε οδηγηθήκαμε στο συμπέρασμα ότι τα βραχώδη αντικείμενα στην επιφάνεια του δορυφόρου είναι κομμάτια υδάτινου πάγου. Στη συνέχεια της αποστολής ο δορυφόρος Cassini συνέλεξε εικόνες από λίμνες στο βόρειο ημισφαίριο. Μία μάλιστα από αυτές έχει μέγεθος συγκρίσιμο με εκείνο της λίμνης Superior, μεταξύ των ΗΠΑ και του Καναδά.
Το υγρό στην περίπτωση των λιμνών του Τιτάνα είναι αιθάνιο και μεθάνιο. Δηλαδή, το μεθάνιο παίζει στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα έναν ρόλο παραπλήσιο με εκείνον του νερού στην ατμόσφαιρα της Γης. Το Voyager 2 συνέχισε το ταξίδι του προς τον πλανήτη Ουρανό, όπου έφθασε στις 24 Ιανουαρίου του 1986. Ο Ουρανός είναι ο μόνος πλανήτης στο ηλιακό σύστημα του οποίου ο άξονας περιστροφής κείται πολύ κοντά στο επίπεδο της ελλειπτικής. Η θερμοκρασία στην κορυφή των νεφών του είναι περίπου-197 βαθμοί Κελσίου, στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη. Στη διάρκεια της διάβασής του το Voyager ανακάλυψε 10 νέους δορυφόρους και πέταξε πολύ κοντά στο φεγγάρι Μιράντα, το οποίο παρουσιάζει ένα ποικιλόμορφο τοπίο με βαθιές κοιλάδες και τεράστιες πεδιάδες. Τα χαρακτηριστικά αυτά δίνουν σε κάποιον την αίσθηση ενός φεγγαριού το οποίο μπορεί να είχε κατακερματιστεί και να επανασυναρμολογήθηκε.
Ο Ουρανός αποδείχθηκε ένας από τους πιο περίεργους εξωτερικούς πλανήτες. Το ταξίδι του Voyager 2 συνεχίστηκε προς τον πλανήτη Ποσειδώνα, όπου έφθασε τον Αύγουστο του 1989. Περισσότερες εκπλήξεις περίμεναν την επιστημονική ομάδα στον πλανήτη αυτόν: Εξι νέα φεγγάρια ανακαλύφθηκαν, καθώς επίσης και δακτύλιοι που ήσαν διάχυτοι και το υλικό τους ήταν τόσο λεπτό στην υφή του ώστε δεν μπορούσε να γίνει αντιληπτό από γήινες παρατηρήσεις. Συνολικά ανακαλύφθηκαν τέσσερις νέοι δακτύλιοι. Επιπλέον, αρκετές σκοτεινές κηλίδες παρατηρήθηκαν στην ατμόσφαιρα του Ποσειδώνα.
Ειδικότερα, παρατηρήθηκε μια μεγάλη σκοτεινή κηλίδα στο μέγεθος της Γης.
Μία ακόμη έκπληξη ενέδρευε στον δορυφόρο του, Τρίτωνα: Ο δορυφόρος αυτός είναι σε ανάδρομη φορά γύρω από τον Ποσειδώνα. Εικάζεται ότι πρόκειται μάλλον για ένα συλληφθέν αντικείμενο, προερχόμενο έξω από το ηλιακό σύστημα. Πιο αξιοσημείωτες ήσαν οι σκοτεινές κηλίδες που παρατηρήθηκαν στην επιφάνειά του και θυμίζουν πίδακες που κινούνται προς μια γενικευμένη κατεύθυνση.