250 χρόνια από τη γέννηση του Φρίντριχ Σίλερ

Γερμανία:250 χρόνια από τη γέννηση του Φρίντριχ Σίλερ

Ήταν ιστορικός, ποιητής και λογοτέχνης και θεωρείται ως ο σπουδαιότερος Γερμανός δραματουργός όλων των εποχών και για το λόγο αυτό έχει κατακτήσει μία θέση στο πάνθεον των αθανάτων με την προσφορά του. Ο λόγος για τον Φρίντριχ Σίλερ, στον οποίο αναφέρεται δημοσίευμα της ιστοσελίδας της Ντόιτσε Βέλε («ΝΒ»), με αφορμή τη συμπλήρωση των 250 χρόνων από τη γέννησή του. Τα έργα του Σίλερ δεν διαβάζονται σήμερα με την ίδια συχνότητα όπως την εποχή του, ούτε προκαλούν τα ίδια πάθη, άλλωστε, ο μεγάλος δραματουργός - γεννήθηκε στις 10 Νοεμβρίου του 1759 στο Μάρμπαχ και πέθανε στις 9 Μαϊου του 1805 στη Βαϊμάρη -έζησε μια χρονική περίοδο κατά την οποία στη Γερμανία κυβερνούσαν ο Κάιζερ και οι αριστοκράτες και ο Σίλερ είχε εναντιωθεί στο τότε κατεστημένο.

Ένας "θρύλος" εν ζωή

Μιλώντας στην «ΝΒ», ο ιστορικός Ότο Νταν επισήμανε πως ο Φρίντριχ Σίλερ είχε έρθει πολλές φορές σε ρήξη με το πολιτικό και κοινωνικό κατεστημένο της εποχής του και πρόσθεσε: "Ήταν ένας άνθρωπος ο οποίος προσπάθησε να αντιπαρατεθεί με την εποχή του, είχε εξαιρετικά μεγάλη ευαισθησία για τα κοινωνικά και πολιτικά θέματα, αλλά τον απασχολούσαν εξίσου και ζητήματα αισθητικής".

Επίσης, ο Γερμανός ιστορικός ανέφερε πως ο Σίλερ ανακάλυψε στα έργα του το εργατικό κίνημα, που τότε βρισκόταν ακόμη στα σπάργανα. "Είναι, είπε χαρακτηριστικά, το πνεύμα της αμφισβήτησης της απόλυτης μοναρχίας, το οποίο κυριαρχεί στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Η ''9η Συμφωνία'' του Μπετόβεν, με την ''Ωδή στην Ελευθερία'' του Σίλερ, έγιναν γνωστές στο εργατικό κίνημα και παίζονταν πάντα την Πρωτοχρονιά". Βέβαια, η διάδοση των ιδεών του μεγάλου Γερμανού δραματουργού κατέστησαν τον Φρίντριχ Σίλερ θρύλο, ακόμα κι όταν ζούσε. Άλλωστε, τα έργα του, που είναι εμπνευσμένα από το πάθος της ελευθερίας και της αμφισβήτησης, συνέπαιρναν τα πλήθη. Επιπλέον, οι διαλέξεις του στο πανεπιστήμιο συγκέντρωναν πάντα πάρα πολύ κόσμο.

Αναγνώριση και εκτός συνόρων

Προ πολλού, εξάλλου, το έργο του Φρίντριχ Σίλερ είχε ξεπεράσει τα σύνορα της πατρίδας του, της Γερμανίας. Είναι χαρακτηριστικό πως η γαλλική Εθνοσυνέλευση τον είχε ανακηρύξει επίτιμο πολίτη της χώρας, ενώ και η αριστοκρατία της Δανίας στήριζε οικονομικά το διαρκώς καταχρεωμένο Γερμανό δραματουργό.

Ο ιστορικός Ότο Νταν επισήμανε το πόσο σημαντική ήταν η προσφορά του μεγάλου δραματουργού και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όπως είπε, ο Σίλερ έγραψε διάφορα θεατρικά έργα που πραγματεύονταν την εθνική ιστορία διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών. Για παράδειγμα, το «δον Κάρλος» για την Ισπανία, το «Γουλιέλμος Τέλλος» για την Ελβετία και τη «Μαρία Στιούαρτ» για την Αγγλία. Μάλιστα, πέθανε γράφοντας το «Δημήτριο» για τη Ρωσία. Στον 20ό αιώνα, εξάλλου, οι εθνικοσοσιαλιστές προσπάθησαν για κάποιο χρονικό διάστημα να προσεταιριστούν το όνομα του Φρίντριχ Σίλερ. Σχετικά γρήγορα, όμως, η ηγεσία των ναζί διαπίστωσε πως το φιλελεύθερο πνεύμα των έργων του δεν ταίριαζε στην ιδεολογία τους και -όπως επισήμανε ο μελετητής της εποχής Ότο Νταν- απαγορεύθηκαν τα έργα του και κυρίως το «δον Κάρλος».

Τη σημερινή εποχή, βέβαια, τα έργα του Φρίντριχ Σίλερ δεν ανήκουν πλέον στα ευπώλητα ή στα μπεστ σέλερ, όπως έχουμε συνηθίσει πλέον να τα αποκαλούμε. Σίγουρα, όμως, τα πονήματα του μεγάλου Γερμανού δραματουργού έχουν κατακτήσει μία θέση στο πάνθεον των αθανάτων, τόσο της ποίησης όσο και της λογοτεχνίας.

ΠΗΓΕΣ: ΑΠΕ-ΜΠΕ