Η αδιαλλαξία του πρωθυπουργού της πΓΔΜ ακυρώνει την κινητικότητα που επιδεικνύει η Ελλάδα για το θέμα της ονομασίας
Στο σημείο μηδέν έχει επιστρέψει το Σκοπιανό, παρά την προθυμία της Αθήνας να υπάρξει κινητικότητα ώστε να απελευθερωθεί η ελληνική διπλωματία από ένα βαρίδι στις σχέσεις της με το ΝΑΤΟ, την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) και τον ρόλο της στα Βαλκάνια. Η προσπάθεια του πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με τη σκοπιανή ηγεσία και προσωπικά με τον Νίκολα Γκρούεφσκι έχει προσκρούσει στην αδιαλλαξία της γειτονικής χώρας που εξακολουθεί να αξιοποιεί πολιτικά το ζήτημα της ονομασίας.
Και τούτο διότι ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ δεν δείχνει διατεθειμένος για συμβιβασμό. Προτάσσει για άλλη μία φορά την επικράτησή του στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό και ποντάρει στα ελληνικά εσωτερικά προβλήματα, ιδιαίτερα στο μέτωπο της οικονομίας, που κατά την άποψή του περιορίζουν τα περιθώρια ελιγμών της Αθήνας. Σε προχθεσινές δηλώσεις του μάλιστα ο κ. Γκρούεφσκι εμφανίστηκε αμετακίνητος στο θέμα της «μακεδονικής ταυτότητας και γλώσσας» και πρόσθεσε ότι δεν διακρίνει διαφορά στις θέσεις του κ. Παπανδρέου από εκείνες του προκατόχου του κ. Κ. Καραμανλή.
Κύκλοι που ασχολούνται με το θέμα της ονομασίας επιμένουν ότι «ακόμη και την τελευταία στιγμή, λίγο πριν από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων του Δεκεμβρίου, ο Γκρούεφσκι πίστευε ότι η Αθήνα θα υποχωρήσει και η πΓΔΜ θα λάβει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ χωρίς να έχει λυθεί η εκκρεμότητα» . Αυτό τελικά δεν έγινε, παρά τις άοκνες προσπάθειες της σουηδικής προεδρίας, αλλά και τις πιέσεις τόσο της ίδιας όσο και των Ηνωμένων Πολιτειών. «Αν θέλουμε να λύσουμε το πρόβλημα; Φυσικά και θέλουμε, το ταχύτερο δυνατόν. Δεν πρόκειται όμως να αυτοκτονήσουμε πολιτικά» εξηγούν.
Η Αθήνα επιμένει δημοσίως ότι το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων παραμένουν τα Ηνωμένα Εθνη. Ωστόσο πολλοί αναγνωρίζουν ότι «η διαδικασία αυτή έχει φθάσει στα όριά της». Ο κ. Παπανδρέου συναντήθηκε δύο φορές με τον κ. Γκρούεφσκι, μία στις Βρυξέλλες και μία στις Πρέσπες. Παράλληλα, είδε τον σκοπιανό πρόεδρο Γκιόργκι Ιβάνοφ στο περιθώριο της Διάσκεψης για το Κλίμα στην Κοπεγχάγη, ενώ και ο αναπληρωτής υπουργός κ. Δ. Δρούτσας έχει δηλώσει έτοιμος να επισκεφθεί τα Σκόπια (υπό το καπέλο της προεδρίας ή της συμμετοχής στην τρόικα του ΟΑΣΕ) εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Ο κ. Γκρούεφσκι επιμένει ότι η διαπραγμάτευση πρέπει να γίνει με τη μορφή πακέτου: η ονομασία, το εύρος χρήσης της, η «μακεδονική» εθνότητα και η γλώσσα πάνε μαζί. Η Αθήνα είναι όμως ιδιαίτερα προσεκτική. Ακόμη και αν κατ΄ αρχάς θα έβλεπε θετικά μια ονομασία όπως «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», δεν μπορεί να προχωρήσει παραπέρα χωρίς ένα θετικό σημάδι. Και αυτό δεν έχει έρθει... Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση δεν μπορεί να αγνοήσει ότι στην ηγεσία της ΝΔ βρίσκεται πλέον ο κ. Α. Σαμαράς , ο οποίος στα εθνικά ζητήματα αναμένεται να τηρήσει σκληρή στάση.
O πρωθυπουργός της πΓΔΜ πάντως αξιοποιεί εις το έπακρον την κατάργηση των θεωρήσεων εισόδου για τους πολίτες της χώρας τους στην ΕΕ από τις 19 Δεκεμβρίου, δαιμονοποιώντας παράλληλα την «κακή» Ελλάδα που φράζει τον δρόμο της χώρας του σε ΕΕ και ΝΑΤΟ. Με τον τρόπο αυτό σκεπάζει και τα οικονομικά προβλήματα που συσσωρεύονται, ιδιαίτερα την καλπάζουσα ανεργία που επισήμως ξεπερνά το 30%.
Διπλωματικές πηγές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ο κ. Γκρούεφσκι να εκμεταλλευθεί το θέμα της ονομασίας ώστε να προσφύγει εκ νέου σε εκλογές εντός του πρώτου εξαμήνου του 2010. «Κάτι τέτοιο θα απομάκρυνε ακόμη περισσότερο μία λύση» σχολιάζουν ενημερωμένες πηγές. Και, φυσικά, δεν μπορεί να αγνοηθεί ο αλβανικός παράγοντας. Οι Αλβανοί, οι οποίοι αποτελούν τουλάχιστον το 25% του πληθυσμού, επιθυμούν διακαώς την ένταξη στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Τη θεωρούν διασφάλιση του πολυεθνικού χαρακτήρα του κράτους. Ηδη το συγκυβερνών αλβανικό κόμμα DUΙ ρίχνει προειδοποιητικές βολές, αλλά αποφεύγει να σηκώσει τους τόνους καθώς αυτή τη στιγμή απολαμβάνει την εξουσία.
Την ίδια στιγμή, οι Αμερικανοί παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις. Πιέζουν για λύση με το σκεπτικό ότι η διαιώνιση της εκκρεμότητας συμβάλλει στην αποσταθεροποίηση της περιοχής. Εσχάτως όμως εμφανίζονται απαισιόδοξοι σε ιδιωτικές συνομιλίες τους. Οσο για την ισπανική προεδρία της ΕΕ (αρχίζει την 1η Ιανουαρίου), πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν αναμένεται να αναλάβει κάποια άμεση πρωτοβουλία.