Ο Σπυρίδων Θεοτόκης υπήρξε μια εξέχουσα πολιτική φυσιογνωμία της εθνικόφρονος Δεξιάς του οποίου η πολιτική δράση εκτείνεται από το τον Μεσοπόλεμο ως και το 1985. Γεννήθηκε το 1908 στην Αθήνα και προερχόταν από την
περίφημη πολιτική οικογένεια των Θεοτόκιδων της Κέρκυρας. Ο παππούς του Γεώργιος Θετόκης κυβέρνησε την Ελλάδα ως αρχηγός του Τρικουπικού κόμματος από το 1899 έως το 1908 με μικρά διαλείμματα.Ο πατέρας του Ιωάννης Θεοτόκης χρημάτισε δύο φορές υπουργός Γεωργίας στον Μεσοπόλεμο, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κονδύλη που επανέφερε τον Βασιλιά το 1935 και υπηρεσιακός πρωθυπουργός το 1950. Ο θείος του Νικόλαος Θεοτόκης ήταν επίσης πολιτικό πρόσωπο των αντιβενιζελικών και ένας από τους εκτελεσθέντες μετά την παρωδία δίκης των "εξ".
Από το Blog: Θέματα ελληνικής ιστορίας
Ο Σπυρίδων Θεοτόκης ξεκίνησε τον πολιτικό του βίο εκλεγόμενος βουλευτής του Λαϊκού κόμματος το 1933 στην Κέρκυρα σε ηλικία μόλις 25 ετών. Η απρόσμενη αυτή επιτυχία είχε να κάνει και με την μόρφωση του που ήταν σπάνια για την εποχή εκείνη, καθώς είχε σπουδάσει με επιτυχία τόσο την Νομική όσο και Οικονομικά, ενώ μιλούσε τέσσερις ξένες γλώσσες. Έλαβε ενεργό μέρος στην καταπολέμηση του βενιζελικού πραξικοπήματος του 1935 στο πλευρό του Κονδύλη. Παρά τους αδιαμφισβήτητους δεσμούς του πατέρα του και του ίδιου με το Στέμμα, διώχθηκε από την 4η Αυγούστου του Μεταξά, ενώ ο πατέρας του εκτοπίστηκε.
Όταν οι Ιταλοί επιτέθηκαν στην Ελλάδα, κατάταχθηκε στο 34ο σύνταγμα πεζικού, αλλά τοποθετήθηκε μεταφραστής και ανακριτής αιχμαλώτων καθώς μιλούσε την Ιταλική. Κατά
την διάρκεια της Κατοχής αρχικά συμμετείχε σε κάποιες μικρές αντιστασιακές οργανώσεις με αποκορύφωμα την Ρ.Α.Ν. (Ρωμυλία - Αυλών - Νήσοι)του στρατηγού Βεντήρη. Τελικώς διέφυγε με τον Βεντήρη και μια μικρή ομάδα Ελλήνων με περιπετειώδη τρόπο στην Μέση Ανατολή, όπου και συμμετείχε στο περίφημο και κρισιμότατο συνέδριο του Λιβάνου ως αντιπρόσωπος του Λαϊκού κόμματος. Ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου τον όρισε Υπουργό Εφοδιασμού στην Οικουμενική Κυβέρνηση που σχηματίστηκε υπό την επιρροή των Βρετανών. Ο Θεοτόκης όμως παραιτήθηκε μετά από λίγες εβδομάδες καθώς θεώρησε ως καταστροφική την συμμετοχή Υπουργών από την Αριστερά. Στην επιστολή παραίτησης ο Θεοτόκης προειδοποιούσε τον Παπανδρέου ότι το ΚΚΕ θα προσπαθούσε να καταλάβει την εξουσία ενόπλως και η νομιμοποίηση του ως κυβερνητικό εταίρο δεν θα εμπόδιζε αλλά θα επιτάχυνε την εξέλιξη αυτή.Με την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1945, ο Θεοτόκης συνδέθηκε με τον Σπύρο Μαρκεζίνη με ισχυρή πολιτική φιλία. Εκλέχθηκε πρώτος βουλευτής Κέρκυρας στις εκλογές του 1946 με τον εθνικό συνασπισμό κομμάτων υπό τον Ντίνο Τσαλδάρη και ανέλαβε υπουργός Δημοσίας
Τάξεως σε μια εποχή έξαρσης της δράσης ενόπλων κομμουνιστικών ομάδων στην ύπαιθρο. Ο Θεοτόκης περιόδευσε στην Βόρεια Ελλάδα σε όλες τις μονάδες της Χωροφυλακής προσπαθώντας να υψώσει το ηθικό τους, κινδυνεύοντας όμως τουλάχιστον τρεις φορές είτε να αιχμαλωτιστεί είτε να σκοτωθεί από επιθέσεις αριστερών ενόπλων. Γυρίζοντας στην Αθήνα ο Θεοτόκης ανέλαβε την ομαλή διεξαγωγή του δημοψηφίσματος του 1946 για την επαναφορά του Βασιλιά Γεωργίου αρνούμενος με επιμονή να συμμορφωθεί με Αγγλικό αίτημα για αναβολή του.Το 1951 ο Σπύρος Θεοτόκης εντάχθηκε με όλους τους Μαρκεζινικούς στον "Ελληνικό Συναγερμό" του Αλέξανδρου Παπάγου και εκλέχθηκε πάλι βουλευτής Κέρκυρας τόσο το 1951 όσο και το 1952. Δεν ανέλαβε υπουργείο μετά την εκλογή του "Συναγερμού" παρά τις προτάσεις που του έγιναν ενώ η θέση του στο κόμμα έγινε ακόμη χειρότερη μετά την αποχώρηση του Μαρκεζίνη το 1954. Σύμφωνα με την προσωπική του άποψη στις "αναμνήσεις" που έγραψε το 1986, μετά τον θάνατο του Παπάγου και την κούρσα διαδοχής του "Συναγερμού" ο Καραμανλής προτιμήθηκε κυρίως χάρις το περίφημο "μνημόνιο" που περιλάμβανε τις υποχωρητικές θέσεις του για το Κυπριακό.
Το 1955 ο Θεοτόκης θα αναλάβει υπουργός Εξωτερικών στην πρώτη κυβέρνηση Καραμανλή και ενώ βρισκόταν σε έξαρση το Κυπριακό και η εξέγερση της ΕΟΚΑ. Ο Θεοτόκης θα υποστηρίξει μια
συμβιβαστική πολιτική με τους Άγγλους που όμως θα απέκλειε τους Τούρκους ως παράγοντα 
για το μέλλον του νησιού. Προϊόν της προσπάθειας αυτής ήταν η επανεκκίνηση των συνομιλιών Χάρντινγκ-Μακαρίου στην Κύπρο που οδήγησαν στις μέγιστες υποχωρήσεις των Βρετανών που όμως δεν ήταν αρκετές για τον Μακάριο και την ελληνοκυπριακή κοινή γνώμη. Ο Θεοτόκης κατηγορήθηκε επίμονα ως μειοδότης από σύσσωμη την Αντιπολίτευση για την υποχωρητική του πολιτική έναντι των Άγγλων, κάτι που τον οδήγησε στην παραίτηση. Ο σημαντικός Κύπριος ιστορικός Σπύρος Παπαγεωργίου στο έργο του "Καραμανλής και Κυπριακό" κατηγορεί βάση σημαντικών ντοκουμέντων τον Θεοτόκη για υποχωρητική και μειοδοτική πολιτική έναντι των Άγγλων στην στιγμή της κορύφωσης του αντιαποικιακού αγώνα της ΕΟΚΑ και για διπρόσωπη πολιτική έναντι του Μακαρίου. Το 1957 ανέλαβε Υπουργός Γεωργίας με αξιοπρόσεκτο έργο, αλλά παραιτήθηκε όταν ο Καραμανλής αρνήθηκε να χρηματοδοτήσει το φιλόδοξο σχέδιο του Θεοτόκη για κρατικό εξορθολογισμό της αγοράς του Ελληνικού ελαιόλαδου.Εκλέχθηκε πρώτος βουλευτής Κέρκυρας τόσο το 1958, όσο και το 1961 όταν ανέλαβε και Υπουργός Οικονομικών με σημαντικό έργο. Επί ημερών του αυξήθηκαν οι εξαγωγές και η βιομηχανική παραγωγή της Ελλάδας ενώ μειώθηκε σημαντικά το δημόσιο χρέος. Εκλέχθηκε εκ νέου πρώτος βουλευτής Κέρκυρας τόσο το 1963 όσο και στις εκλογές του 1964. Παρακολούθησε τα πολιτικά παρασκήνια της εποχής με την "αποστασία" και πρωταγωνίστησε στην καταψήφιση της προεκλογικής κυβέρνησης του "Κέντρου" (μετά την συμφωνία ΕΡΕ - Κέντρου) τον Μάρτιο του 1967, όταν αυτή προώθησε τροπολογία με την οποία επέκτεινε την βουλευτική ασυλία και στην προεκλογική περίοδο μετά την διάλυση της βουλής!! Η διάταξη αυτή ήταν φωτογραφική και
είχε ως στόχο να υπερασπίσει τον Ανδρέα Παπανδρέου από πιθανή δικαστική δίωξη για την εκκρεμούσα υπόθεση "ΑΣΠΙΔΑ". Ο Θεοτόκης ως κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΕΡΕ αρνήθηκε σθεναρά να υπερψηφίσει έναν τόσο εξόφθαλμα παράλογο νόμο και η κυβέρνηση έπεσε.Το μεσημέρι της 21 Απριλίου 1967 βρήκε τον Θεοτόκη αιχμάλωτο μαζί με το υπόλοιπο πολιτικό προσωπικό της Χώρας. Όταν απελευθερώθηκε με την αμνηστία, ο Θεοτόκης έφυγε στο εξωτερικό σε συγγενείς του. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Βασιλιά Κωνσταντίνου κατά της 21ης Απριλίου που έγινε στις 13 Δεκεμβρίου 1967 και την περιπετειώδη φυγή της Βασιλικής Οικογένειας στην Ιταλία, ο Θεοτόκης αναλαμβάνει ενεργό ρόλο κατά του στρατιωτικού καθεστώτος. Ουσιαστικά αποτελούσε μαζί με τον Λαμπρία τον συνδετικό κρίκο επικοινωνίας ανάμεσα στον Βασιλιά Κωνσταντίνο, τον Καραμανλή στο Παρίσι και σε Αμερικανικούς κύκλους.
Μετά την μεταπολίτευση του 1974 ο Θεοτόκης επέστρεψε στην Ελλάδα μετά από 7 χρόνια συνεχούς απουσίας στο εξωτερικό. Σύμφωνα με την προσωπική του μαρτυρία στις "πολιτικές του αναμνήσεις" ο Καραμανλής υποσχόταν στον Βασιλιά Κωνσταντινο ως την τελευταία στιγμή ότι θα μεριμνήσει για την επιστροφή του. Μάλιστα ο Θεοτόκης υποστηρίζει πως ήταν
προσωπικά παρόν στις σχετικές συνεννοήσεις. Ο Καραμανλής όμως έκανε κάτι που δεν έχει προηγούμενο στην παγκόσμια Συνταγματική Ιστορία ως τις μέρες μας: επανέφερε το Σύνταγμα του 1952, χωρίς τη θεμελιώδη διάταξη του που όριζε την μορφή του πολιτεύματος. Το κλίμα που αντιμετώπισε ο Θεοτόκης σε σχέση με την τύχη του Βασιλιά ήταν καταδικαστικό, τόσο από τον Καραμανλή, όσο και από την υπόλοιπη κοινή γνώμη.Ο Θεοτόκης ζήτησε από τον Καραμανλή να πολιτευτεί στην Κέρκυρα με την Νέα Δημοκρατία και αυτός του έθεσε μοναδικό όρο να μην μιλήσει υπέρ του Βασιλιά. Ο Θεοτόκης δέχτηκε μόνο για την προεκλογική περίοδο και αγωνίστηκε με αυταπάρνηση υπέρ του βασιλικού Θεσμού, παρ΄ ότι φαινόταν ότι δεν υπήρχε ελπίδα. Ο Θεοτόκης εκλέχθηκε 2ος κατά σειρά βουλευτής στην Κέρκυρα αντιμετωπίζοντας την εχθρότητα και τις μεθοδεύσεις της νέας πολιτικής κατάστασης που εξέφραζε ο Καραμανλής που ήταν πλέον αποφασισμένος να τελειώνει με την Βασιλεία. Μετά το δημοψήφισμα του 1974, ο Θεοτόκης παραιτήθηκε (δεν ανεξαρτητοποιήθηκε) από βουλευτής σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την συμπεριφορά της Ν.Δ. έναντι του βασιλικού θεσμού, ενώ ακολούθησε μια επιθετική αρθρογραφία κατά του Καραμανλή. Ο Θεοτόκης συνέχισε να αγωνίζεται υπέρ των ιδεών του κόντρα στο ισχυρό αριστερό ιδεολογικό ρεύμα της εποχής ιδρύοντας με τον Στέφανο Στεφανόπουλο την "Εθνική Παράταξη" που παρά τα προβλήματα, την έλλειψη οικονομικής χρηματοδότησης, τα εμπόδια από την
Ν.Δ. και το εκλογικό σύστημα κατάφερε να πάρει 7% και να εκλέξει μόλις 5 βουλευτές με τον Θεοτόκη να εκλέγεται βουλευτής για 13η φορά. Η "Εθνική Παράταξη" είχε την βοήθεια του εκδότη Σάββα Κωνσταντόπουλου, αλλά αποτέλεσε ένα ανομοιογενές αμάλγαμα απογοητευμένων βασιλοφρόνων και νοσταλγών της επταετίας που λόγω διάστασης των απόψεων των στελεχών του δεν είχε πολλές ελπίδες επιβίωσης.Ο πρόεδρος του κόμματος της "Εθνικής Παράταξης", πρώην πρωθυπουργός και γενικότερα σημαντικός πολιτικός Στέφανος Στεφανόπουλος απέτυχε να εκλεγεί στην Πάτρα βουλευτής για 200 ψήφους και αποχώρησε από την πολιτική. Η Νέα Δημοκρατία κατάφερε με αμφιλεγόμενους επιεικώς τρόπους να εντάξει στις τάξεις της τρεις βουλευτές της Εθνικής Παράταξης και σειρά στελεχών και πολιτευτών της ώστε να εκλεγεί ο Κωνσταντίνος Καραμανλής πρόεδρος της Δημοκρατίας, αφήνοντας τον Θεοτόκη σε μια δυσχερή πολιτική απομόνωση, οικονομικά και πολιτικά εξουθενωμένο. Στις εκλογές του 1981 πρόεδρος της Ν.Δ. είχε εκλεγεί ο Ιωάννης Ράλλης πρώτος ξάδερφος του Θεοτόκη, ο οποίος ενώ επιτέθηκε λεκτικά στην Εθνική Παράταξη, προσπάθησε μέσω του Κωστή Στεφανόπουλου να εντάξει τον Κερκυραίο πολιτικό στην Ν.Δ. Τελικώς ο Θεοτόκης εντάχθηκε στην τιμητική τρίτη θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας και εκλέχθηκε για 14η και τελευταία φορά βουλευτής ως συνεργαζόμενος για να επιτευχθεί η ενότητα της συντηρητικής παράταξης. Ο Σπυρίδων Θεοτόκης αποχώρησε από την πολιτική το 1985 μετά από πάνω από 50 χρόνια συνεχούς κοινοβουλευτικής παρουσίας στον πολιτικό βίο της Χώρας.
Επίλογος
Ο λόγος που έγραψα την βιογραφία αυτή είναι πρωτίστως εγκυκλοπαιδικός, καθώς με εκπλήσσει η απουσία και της ελάχιστης πληροφορίας στο Ελληνικό διαδίκτυο για έναν πολιτικό που ανέλαβε τόσες πολιτικές ευθύνες σε τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι πολιτικές απόψεις του Θεοτόκη, όπως φάνηκε άλλωστε, συνοψίζονταν στο τρίπτυχο κοινοβουλευτική δημοκρατία - Έθνος - Βασιλιάς τις οποίες υποστήριξε με συνέπεια για πάνω από 50 χρόνια. Εναντιώθηκε τόσο στην 4η Αυγούστου όσο και στην 21η Απριλίου, ενώ υποστήριξε ανοιχτά τον Βασιλικό θεσμό τόσο το 1935, όσο και το 1946 και το 1974. Ασχέτ
ως αν κάποιος συμφωνεί η διαφωνεί με το περιεχόμενο τους, οφείλει να παραδεχθεί ότι ο Σπυρίδων Θεοτόκης έμεινε σταθερός στις Ιδέες του ως το τέλος και αγωνίστηκε για αυτές με αυταπάρνηση υπό αντίξοες συνθήκες, σε εποχές που τις καθιστούσαν εντελώς ανεπίκαιρες, εισπράτοντας τόσο πολιτικό όσο και προσωπικό κόστος. Αποχώρησε πάμφτωχος από την πολιτική, ενώ στους τελευταίους του λόγους στο κοινοβούλιο χαρακτήριζε το ΠΑΣΟΚ ως "λαίλαπα", ενώ προφήτευε τις καταστροφικές συνέπειες που θα είχε για την Ελλάδα στο μέλλον η τότε αλόγιστη δημοσιονομική πολιτική παροχών και διορισμών που ακολουθούσε το νεοεκλεγέν τότε, σοσιαλιστικό κόμμα.Πηγές
Σπύρος Παπαγεωργίου, Καραμανλής και Κυπριακό, εκδόσεις "Νέα Θέσις"
Σπύρος Θεοτόκης, Πολιτικές Αναμνήσεις
Εφημερίδες "Ελευθερία" και "Μακεδονία"
