ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΕΣ
Γράφει: Αθανάσιος Δέμος - Πρωϊνός Λόγος- Ιωαννίνων
Στα 557 χρόνια που πέρασαν από την αποφράδα εκείνη ημέρα του Μαΐου 1453, έχουν γραφεί πολλά για τα αίτια της πτώσεως και της υποδουλώσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας: Οικονομικά, πολιτικά, κοινωνικά, διχασμοί, κλπ. Εάν ιδούμε προσεκτικότερα τα ιστορικά γεγονότα, θα καταλήξουμε στο ασφαλές συμπέρασμα, ότι όλα αυτά τα αίτια έχουν ένα κοινό παρονομαστή, που λέγεται 12η Απριλίου 1204. Είναι η πρώτη αποφράδα ημέρα της Βυζ. Αυτοκρατορίας. Είναι η πρώτη άλωση της Βασιλεύουσας που έγινε από τα στίφη του Πάπα, που έφεραν έναν σταυρό από ύφασμα στον ώμο. Είναι οι λεγόμενοι Σταυροφόροι, οι οποίοι ανέλαβαν εκστρατείες, φανερά μεν για να ελευθερώσουν, δήθεν, τους Αγίους Τόπους από τους μουσουλμάνους, κρυφά, όμως, για να σφετεριστούν το παγκόσμιο εμπόριο και να υποτάξουν την Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία.
Ο Πάπας Ουρβανός Βʼ έλεγε ρητά και φανερά: «Η γη, την οποία κατοικείτε, δεν έχει πλούτη. Γιʼ αυτό αλληλοτρώγεστε και αλληλοσφάζεστε. Σταματείστε τα μίση σας και πορευτείτε προς τον Άγιον Τάφον. Τα βασίλεια της Ασίας θα είναι μερίδιά σας».
Πόσο πίστευαν στο σταυρό που «έφεραν» ως σύμβολο από ύφασμα ραμμένο στον ώμο τους φάνηκε καθαρά στις 12 Απριλίου 1204, όταν μπήκαν στην Κων/πολη:
Οι σταυροφόροι ξεπέρασαν σε βαρβαρότητα όλους τους βαρβάρους. Πυρπόλησαν μεγάλες συνοικίες της Πόλης. Άρχισε η χωρίς οίκτο λεηλασία και απογύμνωση της Βασιλεύουσας από όλα της τα πλούτη. Όσοι τολμούσαν να αντισταθούν εσφάζονταν επί τόπου. Ιδίως τους προσήλκυσε ο μυθικός πλούτος της Αγίας Σοφίας. Μπήκαν στον πάνσεπτο ναό με άλογα και μουλάρια που λέρωναν με τις κοπριές τους το μαρμάρινο δάπεδο. Και άρχισαν να ξηλώνουν και να παίρνουν τα πάντα: από άγια δισκοπότηρα, ευαγγέλια, ιερά άμφια, άγιες εικόνες, την Αγία Τράπεζα και το ασημένιο εικονοστάσιο του Τέμπλου, αφού προηγουμένως το έκαναν κομμάτια, μανουάλια, πολυκάνδηλα, μέχρι κουρτίνες (οι «χριστιανοί»!).
Ούτε οι τάφοι των αυτοκρατόρων γλύτωσαν. Συλήθηκαν όλοι, ενώ τα λείψανα πετάχτηκαν εδώ κι εκεί. Ήταν τέτοια η καταστροφή, τέτοια η έκταση της καταστροφής, ώστε η άλλοτε Βασιλίδα των πόλεων κατάντησε σκέτο κουφάρι. Το πιο τραγικό από όλα ήταν ότι ολόκληρος ο γυναικείος πληθυσμός της Κων/πόλεως βιάστηκε. Οι περισσότεροι από τους άρρενες εσφάγησαν, διότι στην προσπάθειά τους οι πατεράδες και οι σύζυγοι να διαφυλάξουν την τιμή των θυγατέρων και των συζύγων έπεσαν θύματα των αποχαλινωμένων δυτικών σταυροφόρων που πήγαιναν να «ελευθερώσουν» τους Αγίους Τόπους από αλλοθρήσκους…
Και για να συμπληρώσουμε όσα συνέβησαν στην Αγία Σοφία: Για να μεταφέρουν πιο εύκολα τα ιερά σκεύη και τα ασημένια και χρυσά ανάγλυφα που είχαν αποσπάσει από τον θρόνο και τον άμβωνα έμπασαν άλογα και μουλάρια μέσα στον ναό… Έβαλαν μια κοινή πόρνη να καθίσει στον πατριαρχικό θρόνο και να βρίζει τον Χριστό!..
Δεν έδειξαν κανένα έλεος για τις ενάρετες κόρες, τις αθώες υπηρετριούλες ή ακόμα και τις παρθένες που είχαν αφοσιωθεί στο Θεό!.. Στους δρόμους, στα σπίτια και στις εκκλησίες ακούγονταν μονάχα ουρλιαχτά και θρήνοι: Εδώ γίνονταν μάχες και τσακωμοί για τη λεία, εκεί οδηγούσαν μακριά αιχμαλώτους και παντού ανάμεσα στις βιασμένες και τους τραυματίες κείτονταν νεκροί… (Τα παραπάνω περιγράφει ο ιστορικός των χρόνων εκείνων Νικήτας Ακομηνάτος).
Ο Άγγλος ιστορικός Ουίλιαμ Μίλλερ γράφει: «Οι ωμότητες, οι σφαγές, οι ατιμίες, οι βεβηλώσεις ιερών και αγίων που διέπραξαν οι Λατίνοι, όταν κατέλαβαν την Βασιλεύουσα, είναι πράγματι απερίγραπτες και τέτοιες, ώστε ωχριούν απέναντι αυτών που διέπραξαν οι Τούρκοι την 29 Μαΐου 1453. Εκτός των άλλων αμέτρητα έργα τέχνης και παντός είδους κειμήλια στην Βασιλεύουσα οι Λατίνοι είτε κατέστρεψαν είτε τα άρπαξαν και τα μετέφεραν στη Δυτική Ευρώπη και μάλιστα στην Βενετία».
Όλοι οι μετέπειτα ιστορικοί έχοντες υπόψη τα γενόμενα την 12 Απριλίου 1204 και την 29 Μαΐου 1453 αιτιολογούν ως ένα βαθμό τα λεχθέντα από τον Λουκά Νοταρά: «Κρειττότερον εστίν ειδέναι εν μέση τη πόλει φακιόλιον βασιλεύον Τούρκων, ή καλύπτραν Λατινικήν».
Ο Στήβεν Ράνσιμαν γράφει: «Δεν υπήρξε ποτέ μεγαλύτερο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας από την 4η Σταυροφορία, η οποία ήταν πράξη γιγάντιας πολιτικής ανοησίας».
Φυσικά η κυριαρχία των Φράγκων δεν περιορίστηκε μόνον στην Κων/πολη. Από την άλλη ημέρα κιόλας επιδόθηκαν με ζήλο στον πόλεμο να καταλάβουν, όσα εδάφη μπορούσαν. Πρίγκιπες, Κόμιτες, Δούκες και βαρώνοι της Ευρώπης επιδόθηκαν σε αγώνες άμιλλας ποιος θα εξασφαλίσει τα καταλληλότερα εδάφη που θα διαφεντεύει και θα απομυζά. Έτσι, ο ελλαδικός χώρος και κυρίως τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου και τα παράλια καλύφτηκαν από Βαρωνίες, Κομιτίες, Δουκάτα και Πριγκιπάτα.
*
Μπορεί, μετά από 57 χρόνια (1261) να ελευθερώθηκε η Κων/πολη, όμως η αυτοκρατορία δεν μπόρεσε ποτέ να επανεύρει την παλαιά της λάμψη και δόξα, μέχρι την τελική της πτώση (1453). Η Κρήτη και τα Επτάνησα ουδέποτε επανήλθαν στη Βυζ. Αυτοκρατορία. Τόσα άλλα εδάφη (νησιά κυρίως) παρέμειναν Βαρωνίες, Κομιτίες, κλπ. Το ισχυρό ναυτικό που είχε τόσους αιώνες εκμηδενίστηκε. Αυτό σημαίνει ότι η επανιδρυθείσα Βυζ. Αυτοκρατορία ήταν η σκιά της προηγούμενης… οι καλλιεργητές απομακρύνονταν από τη γη και η ανατολική περιφέρεια ερήμωνε, η απόδοση της γεωργίας περιοριζότανε και οι κοινωνικές δομές αποσυνετίθεντο.
Όλα αυτά συνέβαιναν γιατί η αυτοκρατορία τώρα έστρεψε την προσοχή και την άμυνα προς τη Δύση, που την θεωρούσε τώρα απειλή. Η συνεχής μεταφορά στρατευμάτων από τις ανατολικές επαρχίες, προς ενίσχυση των ευρωπαϊκών άφηνε απροστάτευτη ολόκληρη την ανατολική ενδοχώρα.
Έτσι, όπως γράφει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Βλάσης Φειδάς (ΒΥΖΑΝΤΙΟ: Βίος – Θεσμοί – Κοινωνία – Τέχνη έκδ. 1985): «Στο τέλος του ΙΔʼ αιώνα ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας ήταν υποχρεωμένος να πληρώνει φόρο υποτέλειας και να προσφέρει στρατιωτική βοήθεια στον Σουλτάνο των Τούρκων…».
Μετά τα ελάχιστα αυτά στοιχεία που αναφέρθηκαν πιο πάνω σχετικά με την εικόνα της Βυζ. Αυτοκρατορίας μετά την Φραγκοκρατία στον χώρο αυτό, δεν χρειάζονται μαντικές ικανότητες για να καταλάβει κανείς ποια είναι τα αίτια της πτώσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το 1453. Ούτε χρειάζεται να ψάξει κάπου αλλού για να βρει τα αίτια, γιατί έχουν συγκεκριμένη χρονολογία: 12 Απριλίου 1204 και γνωστούς πρωταγωνιστές: Πάπας και Βατικανό…
Όμως, κάποια αόρατη ομπρέλα καλύπτει επιμελώς την 12 Απριλίου 1204 και υπερτονίζεται η 29 Μαΐου 1453…
Ο μεγάλος Άγγλος ιστορικός Στήβεν Ράνσιμαν στο βιβλίο του «Βυζαντινός Πολιτισμός» Κεφ. 12, γράφει:
«Στις 29 Μαΐου 1453, ένας πολιτισμός σαρώθηκε αμετάκλιτα. Είχε αφήσει μια ένδοξη κληρονομιά στα γράμματα και στην τέχνη. Είχε βγάλει χώρες ολόκληρες από την βαρβαρότητα και είχε δώσει σε άλλες την εκλέπτυνση των ηθών. Η δύναμή του και η ευφυΐα του προστάτεψαν πολλούς αιώνες την Χριστιανοσύνη. Για έντεκα αιώνες η Κωνσταντινούπολις ήταν το κέντρο ενός κόσμου φωτός».
Είναι η αδιάψευστη και αποστομωτική απάντηση σε όλους εκείνους που μιλούν για σκοτεινό Βυζάντιο σκοτεινό Μεσαίωνα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας…
Θεματολόγιο
