Θεματολόγιο

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

16.6.10

«Ο Πράσινος Θεσσαλικός Λίθος και τα λατομεία της Χασάμπαλης»





ΔEN ξέρω πώς τα καταφέρνουμε, κάθε λίγο και λιγάκι από το κακό στο χειρότερο οδεύουμε, ενώ υπάρχουν οι ικανοί, αυτοί οι απλοί άνθρωποι του κόπου και της δουλειάς, όπως και επιστήμονες που παράγουν χρήσιμο έργο για την επιστήμη και για τον τόπο. Ποιος από εμάς ή αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις, ξέρει τον Δήμο Χασάμπαλης; Προφανώς κανείς από αυτούς που έπρεπε να ξέρει τη Χασάμπαλη. Oμως την ανακάλυψαν και έμαθαν, αυτοί που έχτισαν την Αγία Σοφία, έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό και άλλα καλλιμάρμαρα, κτίσματα ανά την οικουμένη, χρησιμοποιώντας τον «πράσινο θεσσαλικό λίθο», τον πανάκριβο λίθο που, μόνο για παλάτια αυτοκρατόρων, οικίες αρχόντων και ευγενών ήταν πρόσφορος, εμείς οι μετέπειτα, όπως όλα και ό,τι κάνουμε, τα εγκαταλείπουμε.

Ο λατόμος Στέργιος Νάρης, από το Καλοχώρι του Συκουρίου Θεσσαλίας, συνάντησε τυχαία τον λέκτορα του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, γεωλόγο δρ Βασίλη Ιωάνν. Μέλφο, κάπου στη Θεσσαλία, μόλις έμαθε τι δουλειά κάνει. Σκέφτηκε πολύ σωστά πόσο χρήσιμος μπορεί να αποδειχθεί για την περιοχή που ζει, τη Θεσσαλία, την Ελλάδα, ζήτησε να του μιλήσει και του είπε (ο χωριάτης, για εμάς, πολίτες της πρωτεύουσας): Πριν πολλά χρόνια διάβασα σε ένα βιβλίο κάποιος συγγραφέας, από το Βυζάντιο νομίζω ήταν, ότι την Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, την κτίσανε με πέτρες από τα μέρη μας, εδώ κοντά, από τη Χασάμπαλη. Γιατί δεν ψάχνεις εσύ, που είσαι γεωλόγος; Κάτι θα βρεις».

Ο νέος σε ηλικία επιστήμων, που νοιάζεται για την επιστήμη και την προκοπή του τόπου, Βασίλης Μέλφος, όπως και ο πατέρας του, ο ευπατρίδης/ευπρεπής Γιάννης Μέλφος, από τη Θεσσαλονίκη (έφυγε από τη ζωή, σχετικά νέος) άρχισε αμέσως τη δουλειά, οργάνωσε το περιεχόμενο της μελέτης, προχώρησε για την ανάδειξη των ευρημάτων του λατομείου του «πράσινου θεσσαλικού λίθου». Συνεργάστηκε μαζί του η αρχαιολόγος διδάκτωρ κυρία Σταυρούλα Σδρόλια και, με τη βοήθεια του δημάρχου Χασάμπαλης Νίκο Γερογιάννη, άρχισαν οι πρώτες εργασίες έρευνας. Ο Δήμος Χασάμπαλης χρηματοδότησε την έρευνα ανάδειξης των πετρωμάτων. Η γεωλογική έρευνα προχώρησε, με τη συνεργασία των γεωλόγων, καθηγητή Α. Μαγγανά, καθηγήτριας Μ. Κατής και καθηγήτριας Β. Βουδούρη, του Τμήματος Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Από τη μελέτη προκύπτουν ευρήματα αξιοποιήσιμα και επιστημονικού ενδιαφέροντος. Διαπίστωσαν οι ερευνητές τη σπανιότητα του πετρώματος της Χασάμπαλης και τις ασυνήθιστες συνθήκες σχηματισμού των πετρωμάτων, από εκατομμύρια χρόνια, στον βυθό ενός ωκεανού.



Η μελέτη κατανέμεται σε πέντε ενότητες μελέτης:

Το πρώτο τμήμα αναφέρεται στη χρήση λίθων στην αρχαία Ελλάδα, τις μεθόδους εξόρυξης των λίθων, τον επαγγελματία λατόμο, τα εργαλεία λατόμευσης και λάξευσης. Η μελέτη επεκτείνεται στην οικονομική αξία του ορυκτού πλούτου και την πολιτιστική συμβολή της πέτρας τους χρόνους της αρχαιότητας.

Στο δεύτερο τμήμα ερευνώνται τα χαρακτηριστικά του «πράσινου θεσσαλικού λίθου», όπου οφείλεται η μεγάλη ζήτησή του και η χρήση του σε πολυτελείς/ακριβές κατασκευές.

Στο τρίτο τμήμα περιγράφονται χαρακτηριστικά του πετρώματος της Χασάμπαλης, η γεωμετρική τους διάταξη στον χώρο, το μέγεθος και οι τεχνικές εξόρυξης και λάξευσης.

Το τέταρτο τμήμα της μελέτης παρουσιάζει ενδιαφέρον και για τους μη ειδικούς, είναι κατανοητό. Καταγράφονται μνημεία στα οποία χρησιμοποιήθηκε ο «πράσινος θεσσαλικός λίθος». Πέρα από τη χρήση στην Ελλάδα, ο «πράσινος θεσσαλικός λίθος» έχει χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή μνημείων σε Ιταλία, Τουρκία, Γερμανία, Ισπανία κ.α. Πολλά από τα μνημεία τα έχει επισκεφθεί ο ερευνητής Βασίλης Μέλφος. Ο οφιτοασβεστόλιθος της Χασάμπλης, με τις αποχρώσεις σερπεντινίτη και τις λευκές κηλίδες του μαρμάρου, χρησιμοποιήθηκε για τη διακόσμηση αυτοκρατορικών κτισμάτων και εκκλησιαστικών κατασκευών. Αποδεικνύεται ότι είχε ιδιαίτερα μεγάλη ζήτηση κατά τη ρωμαϊκή περίοδο και περισσότερο στους βυζαντινούς χρόνους. Ενδεικτικά αναφέρω το παλάτι του Αδριανού στο Τίβολι στη Ρώμη, τους πράσινους κίονες των ρωμαϊκών λουτρών στη Σαγαλάσα στη Μ. Ασία, την Αψίδα του Θριάμβου του Marcus Aurilious, την Κνωσό, τα ρωμαϊκά κτίσματα στο Canterbury κ.ά.

Στο πέμπτο τμήμα εξετάζονται στοιχεία της πρόσφατης εκμετάλλευσης του λατομείου στη Χασάμπαλη.

Το συμπέρασμα είναι ότι η χώρα μας έχει σημαντικό, σπάνιας ποιότητας ορυκτό πλούτο, οι ξένοι και μόνο οι αρχαίοι μας πρόγονοι είχαν την αισθητική της ποιότητας και της αξίας χρήσης του. Εμείς οι μετέπειτα είμαστε αδιάφοροι, δείχνουμε μόνο κουρασμένοι, δεν φαίνεται να αγαπήσαμε αυτά που έχουμε, δεν ενδιαφερθήκαμε/μαστε να αξιοποιήσουμε τον πλούτο που τόσο πλουσιοπάροχα η φύση έδωσε στον τόπο που ζούμε. Ευτυχώς που υπάρχουν οι απλοί άνθρωποι, όπως ο κ. Μέλφος, ο καλός λατόμος Στέργιος Νάρης, οι άνθρωποι του χωριού όπως οι Γιώργος Eξαρχος και Γιάννης Τσιμπούκης, η αρχαιολόγος διδάκτωρ Σταυρούλα Σδρόλια, ο δήμαρχος Χασάμπαλης Νίκος Γερογιάννης, οι προαναφερθέντες επιστήμονες καθηγητές, οι οποίοι θέλησαν και συνεργάστηκαν για την ανάδειξη της μοναδικής αισθητικής και ποιότητας πέτρας, του «πράσινου θεσσαλικού λίθου», ο οποίος ομορφαίνει αξιομνημόνευτα μνημεία ανά τον κόσμο και, την Αγία Σοφία, την εκκλησία - προσκύνημα της Ορθόδοξης Πατριαρχικής Οικουμενικής

Πηγή: Express.gr