Φαντάζεστε ένα χωριό με σπίτια από φυσικά υλικά, ενέργεια από τον ήλιο και τον άνεμο και με κέρδη για τους κατοίκους του από συνεταιριστικές δραστηριότητες; Ακούγεται βγαλμένο από ταινία. Κι όμως. Σε λίγο καιρό θα είναι πραγματικότητα στη Μαγνησία, όπου ήδη έχουν αρχίσει να μπαίνουν οι βάσεις για τη δημιουργία του.
Τις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένεται να καθοριστεί η κατάλληλη τοποθεσία για να μπει ο θεμέλιος... πλίνθος. «Υποψήφιες» είναι δύο εκτάσεις στον Κίσσαβο και στο Πήλιο.
Πρωτοπόρος της ιδέας για την ίδρυση «οικοκοινότητας» είναι ο Κώστας Κοντομάνος, ο οποίος εδώ και μερικά χρόνια ξεκίνησε μαζί με το Στέλιο Γκαγκάρα τη δόμηση σπιτιών χρησιμοποιώντας μια πανάρχαια τεχνική με πηλό, άχυρο και άμμο, που πλέον ονομάζεται τεχνική cob.
Οι δύο φίλοι δημιούργησαν «ρεύμα», αφού διοργανώνουν σεμινάρια φυσικής δόμησης με μεγάλη συμμετοχή και συμμετέχουν ακόμα και σε αναπλάσεις πάρκων με την τεχνική του cob.
Το επόμενο βήμα, όπως εξηγεί ο κ. Κοντομάνος, είναι η ανάπτυξη του προγράμματος «Ζωή», της δημιουργίας δηλαδή ενός χωριού βασισμένου στη βιοκλιματική αρχιτεκτονική, στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στη συνεταιριστική οικονομία.
Ηδη άρχισαν να γίνονται οι πρώτες ενέργειες, κυρίως προς τις δημόσιες υπηρεσίες για την ίδρυση του συνεταιρισμού.
Το πλάνο για το οικοχωριό προβλέπει τη δόμηση των σπιτιών αποκλειστικά με φυσικά υλικά, πέτρα, πηλό, άχυρο και ξύλο, χωρίς να «τραυματίζεται» η αισθητική του περιβάλλοντος.
Από τους δρόμους και τους κοινόχρηστους χώρους, θα απουσιάζουν παντελώς το τσιμέντο και τα βιομηχανικά δομικά υλικά.
Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να μη χρησιμοποιηθούν «δαιδαλώδεις» μηχανικές τεχνικές για την ενεργειακή λειτουργία του χωριού, αλλά απλά συστήματα που θα λειτουργούν κυρίως με τη δύναμη της φύσης.
Τα φωτοβολταϊκά
Για τον λόγο αυτόν τα φωτοβολταϊκά συστήματα δεν κερδίζουν έδαφος και μάλλον θα χρησιμοποιηθούν απλούστεροι τρόποι αξιοποίησης της ηλιακής ενέργειας. Μια παρόμοια μέθοδος εφαρμόζεται ήδη σε ένα «ηλιακό» χωριό στην Πορτογαλία. Η ανακύκλωση βέβαια θα συμπεριλαμβάνεται στις προτεραιότητες του χωριού, καθώς τα οικιακά απορρίμματα θα ανακυκλώνονται πλήρως.
Τα σχέδια του προγράμματος «Ζωή» προβλέπουν τη μόνιμη εγκατάσταση κατοίκων στο χωριό, ώστε σε βάθος χρόνου να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά ενός «ζωντανού» οικισμού, μοναδικού στην Ευρώπη. Σε αυτήν τη φάση, σύμφωνα με τον κ. Κοντομάνο, έχουν δηλώσει ενδιαφέρον πολλοί εθελοντές, τόσο για τη δόμηση όσο και για την εγκατάσταση στο χωριό.
Πολλά σπιτάκια αναμένεται να χρησιμοποιηθούν ως τουριστικά καταλύματα, στη φιλοσοφία του αγροτουρισμού. Οι επισκέπτες θα μπορούν να συμμετέχουν στη βιολογική καλλιέργεια της γης και στην αξιοποίηση των φυσικών μορφών ενέργειας.
Ενας ακόμη στόχος, τον οποίο οι δημιουργοί του «οικοχωριού» θέλουν να εκπληρώσουν, είναι η παραγωγή προϊόντων με ειδικό λογότυπο, τα οποία θα πωλούνται εντός και εκτός του οικισμού.
Μόλις η λειτουργία του χωριού αρχίσει να μπαίνει σε τροχιά εκτιμάται ότι μπορεί να δημιουργηθούακόμα και 70 θέσεις εργασίας.
Ο στόχος
Ποιότητα ζωής και αυτονομία
«Η δημιουργία πρότυπου οικολογικού χωριού έχει στόχο να αναλωθούν όσο το δυνατόν λιγότεροι φυσικοί και οικονομικοί πόροι για να φτιαχτεί αλλά και να λειτουργεί με το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος, να εξασφαλίζει ποιότητα ζωής στους κατοίκους του και να είναι οικονομικά και ενεργειακά αυτόνομο» σημειώνει ο κ. Κοντομάνος
Ανάβρα
Ανάπτυξη με όπλο την οικολογία
Ενα ορεινό χωριό στη Μαγνησία, η Ανάβρα, κρατάει προς το παρόν τα... σκήπτρα της ανάπτυξης, χάρη στην αξιοποίηση των φυσικών πηγών και στη χρήση βιολογικών μεθόδων καλλιέργειας και κτηνοτροφίας. Αιολικό πάρκο δίνει έσοδα 100.000 ευρώ ετησίως στην κοινότητα, ενώ λειτουργεί υπερσύγχρονο σφαγείο βιολογικής γραμμής, το μοναδικό δημόσιο στην Ελλάδα. Οι παραγωγοί αξιοποιούν κοινοτικά κονδύλια.
Παρασκευή Βονάτσου
