Κύπρος- Αγνοούμενοι σε ομαδικό τάφο

Κύπρος- Σε ομαδικό τάφο βρέθηκαν τα λείψανα πέντε Ελληνοκυπρίων αιχμαλώτων της τουρκικής εισβολής.
8 Αυγούστου 2009

του ανταποκριτή μας Α. Βικέτου

Τα λείψανα πέντε Ελληνοκυπρίων αιχμαλώτων κατά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, τους οποίους κατά τη στιγμή της αιχμαλωσίας τους φωτογράφισε Τούρκος δημοσιογράφος , βρέθηκαν στις εκταφές ,που διενεργεί η Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων (ΔΕΑ), στο κατεχόμενο χωριό Τζιάος και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA.
Οι πέντε Ελληνοκύπριοι αιχμάλωτοι, Κορέλης Αντωνάκης του Μιχαήλ, Νικολάου Πανίκος του Χρυσοστόμου, Σκορδής Χριστόφορος του Γεωργίου, Παπαγιάννης Ιωάννης του Χαραλάμπους και Χατχηκυριάκος Ιωάννης του Χαραλάμπους, οι οποίοι υπηρετούσαν στο 398 Τάγμα Πεζικού, φαίνονται στη φωτογραφία γονατιστοί με τα χέρια πίσω από το κεφάλι περικυκλωμένοι από Τούρκους στρατιώτες.
H φωτογραφία-ντοκουμέντο με τους πέντε Ελληνοκύπριους αιχμαλώτους, οι οποίοι είχαν συλληφθεί στις 14 Αυγούστου 1974, δημοσιεύτηκε πολλές φορές στον κυπριακό και διεθνή τύπο. Δύο μέρες μετά τη σύλληψη των πέντε συνελλήφθη από την Εθνική Φρουρά ο Τούρκος δημοσιογράφος Ερκίν Κονούσκεβερ, στην κατοχή του οποίου βρέθηκε το φωτογραφικό υλικό. Ο Κονούσκεβερ δημοσίευσε αργότερα τις φωτογραφίες στην τουρκική εφημερίδα "Μιλιέτ".
Ο βοηθός του εκπροσώπου της Ελληνοκυπριακής πλευράς στην ΔΕΑ, Ξενοφών Καλλής, δήλωσε ότι για την ταυτοποίηση των λειψάνων ενημερώθηκαν οι οικογένειες των πέντε. Ο κ. Καλλής ανέφερε ότι στον ίδιο ομαδικό τάφο βρέθηκαν τα λείψανα ακόμη 14 προσώπων, αλλά αυτά δεν έχουν ακόμη ταυτοποιηθεί.
Ο πρόεδρος της Παγκύπριας Επιτροπής Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων Νίκος Θεοδοσίου σε δηλώσεις στο ΡΙΚ τόνισε ότι "τώρα είναι αποδεδειγμένο πλέον ότι οι Τούρκοι εκτελούσαν αιχμαλώτους πολέμου".

Omogeneia

Υπολογιστής μηχανισμού Αντικυθήρων παλαιότερος από ό,τι χρονολογήθηκε

Antikythera clockwork computer may be even older than thought

By James Randerson

New detective work suggests that the ancient mechanism for simulating planetary motions and predicting lunar eclipses was built in the 2nd century BC.
I thought my capacity for sheer jaw-dropping amazement at the Antikythera mechanism had been well and truly exhausted – until last night. The puzzling instrument is a clockwork computer from ancient Greece that used a fiendishly complex assembly of meshed cogs to simulate the movement of the planets, predict lunar eclipses and indicate the dates of major sporting events.

The clockwork technology in the device was already known to be centuries ahead of its time, but new evidence suggests that the enigmatic machine is even older than scientists had realised. "It is the most important scientific artefact known from the ancient world," said Jo Marchant, who has written a compelling book on the find called Decoding the Heavens. "There's nothing else like it for a thousand years afterwards."
First, a quick recap. The Antikythera mechanism was discovered by sponge divers in 1901 who chanced upon the wreck of a Roman vessel off the coast of the Greek island of Antikythera. The ship was filled with bronze statues, pottery and glassware – booty that had been plundered from across the ancient Greek world.
At first no one noticed the corroded lump of cogs among the treasures, but the mechanism has since attracted the, at times, obsessive interest of a small group of scientists. What we now know about the mechanism and its purpose is a fascinating tale of scientific rivalry, low-down skulduggery and eventual glory.
There is much still to learn about where the machine came from, who made it and what it was for, but the best guess seems to be that it was more must-have executive toy than useful gadget. It modelled the state-of-the-art astronomy of the time: a universe with the Earth at the centre with planets following circular orbits that included apparent wobbles called epicycles.
The mechanism was probably not used for navigation but perhaps served more as a beautiful representation of an ordered, clockwork universe. "Something to elevate the spirit and get closer to God or the true meaning of things," as Marchant put it during a talk at the Royal Institution in London last night.
So what about the new stuff? Research from Prof Alexander Jones of the Institute for the Study of the Ancient World, New York, which has yet to be published, suggests that rather than dating from the 1st century BC the Antikythera mechanism may in fact have been constructed in the preceding century.
The new data concerns the four-year Olympiad dial, which has the names of significant Greek games etched into it – Isthmia, Olympia, Nemea, Pythia and Naa (plus one other that hasn't been deciphered). The first four were major games known throughout the ancient world, but the Naa games, held near Dodona in northwest Greece, were a much more provincial affair that would only have been of local interest. "One possibility is that it was made by or for somebody in Naa," said Marchant, who described the clockwork computer on the Guardian's Science Weekly podcast last year.
This also helps to pin down the date because the Romans took over that region in the 2nd century BC. A Greek-inscribed gadget like this, reasons Jones, would not have been made after the Romans took charge.The highlight of Marchant's talk, though, was a new animation of the Antikythera device that brings it to life like nothing I have seen before. "That's one of my favourite things at the moment," said Marchant as the packed audience at the Royal Institution broke into spontaneous applause after watching the animation in stunned silence. I think I agree.
Jo Marchant's book Decoding the Heavens will be published in paperback on 6 August. It is among the six books shortlisted for this year's Royal Society Science Book Prize

Sourch:

Ο πόλεμος του νερού στο Αιγαίο

Το 2008 το ελληνικό Δημόσιο πλήρωσε 13 εκατομμύρια ευρώ στην εταιρεία του Χρ. Ηλιακίδη που έχει εδώ και χρόνια το μονοπώλιο στην υδροδότηση των νησιών

ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΛΙΝΑΡΔΟΥ

Σε θάλασσα με «καρχαρίες» κολυμπά το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, που φιλοδοξεί να βάλει τέλος στο καθεστώς υδροδότησης 21 νησιών με πλοία-υδροφόρες που μέχρι σήμερα έχουν κοστίσει πανάκριβα στο ελληνικό Δημόσιο. Παρασκηνιακά, όμως, φαίνεται ότι το υπουργείο τελεί «υπό ομηρία», ενώ ορατός είναι και ο κίνδυνος από τον Νοέμβριο πολλά νησιά να μείνουν χωρίς νερό!

Η εφαρμογή του πολυδιαφημισμένου προγράμματος αφαλάτωσης εξελίσσεται σε ιστορία με πιέσεις για γερά νεύρα. Ο διαγωνισμός για τον ανάδοχο που θα αναλάβει το έργο βγαίνει στον αέρα το Νοέμβριο και η όλη διαδικασία - μέχρις ότου εγκριθεί και η περιβαλλοντική μελέτη - αναμένεται να διαρκέσει θεωρητικά τουλάχιστον, από 14 έως 18 μήνες. Στην πράξη, όμως, μπορεί να χρειαστούν χρόνια μέχρις ότου οι νησιώτες πιούν νερό από τη δική τους μονάδα αφαλάτωσης.

ΜΟΝΟΠΩΛΙΟ ΣΤΗΝ ΥΔΡΟΔΟΤΗΣΗ

Οι αρμόδιοι του υπουργείου μάλλον βιάστηκαν να ανακοινώσουν ένα πρόγραμμα που μπορεί να είναι «καλά δεμένο νομικά», όπως τουλάχιστον περιγράφουν, όμως το υπολόγισαν χωρίς τον... «ξενοδόχο».
Και στη συγκεκριμένη περίπτωση «ξενοδόχος» είναι η εταιρεία του επιχειρηματία, Χρ. Ηλιακίδη, που έχει το μονοπώλιο εδώ και χρόνια στην υδροδότηση των νησιών.
Το 2008 το ελληνικό Δημόσιο πλήρωσε 13 εκατ. ευρώ.
Ας δούμε τι ακριβώς συμβαίνει:
Αυτή τη στιγμή λειτουργούν 29 μονάδες αφαλάτωσης σε ολόκληρη τη χώρα.
Ο προγραμματισμός προβλέπει την εγκατάσταση μονάδων σε 15 νησιά από τις οποίες θα εξυπηρετηθούν έξι ακόμη, κοντινά σε αυτές, νησιά. Σήμερα λειτουργούν 29 μονάδες αφαλάτωσης, με μεγαλύτερη εκείνη στη Σύρο.
Οι νέες εγκαταστάσεις θα κατασκευαστούν με αυτοχρηματοδότηση, σε οικόπεδα που θα παραχωρήσουν οι δήμοι. Το υπουργείο αναλαμβάνει να αγοράζει νερό από τον ανάδοχο για 15 χρόνια, στον οποίο και θα πληρώνει περίπου 2 εκατ. ευρώ το χρόνο.
Όταν γίνονται γνωστοί οι όροι της προκήρυξης και προσέρχονται οι ενδιαφερόμενοι, αποδεικνύεται ότι εκτός από έναν οι υπόλοιποι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις. Ο μόνος «τυχερός» είναι και πάλι... ο Χρ. Ηλιακίδης.
Το υπουργείο αποφασίζει να αλλάξει τους όρους του διαγωνισμού, ώστε, όπως μας περιγράφουν, αυτός να γίνει ελκυστικός για περισσότερες εταιρείες. Έτσι, ενώ στην αρχή η προκήρυξη ανέφερε «μεταφορά» νερού, πλέον κάνει λόγο για «προμήθεια» νερού. Όπως προκύπτει, πλέον μπορούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία ακόμη και εταιρείες με «κινητές μονάδες αφαλάτωσης», αρκεί να είναι συμφέρουσα η τιμή.
Και ξεκινούν οι ενστάσεις, με πρώτη μιας εταιρείας που κύκλοι του υπουργείου θέλουν να βρίσκεται από πίσω της η εταιρεία του Χρ. Ηλιακίδη. Η εταιρεία δεν κέρδισε την ένσταση, ωστόσο, όπως όλα δείχνουν, θα προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Εάν, τελικά, συμβεί αυτό, τότε ξεκινά μία δύσκολη περίοδος για τα μεγαλεπήβολα σχέδια του υπουργείου. Αρκεί να επισημάνουμε ότι ένα μήνα πριν βγει στον αέρα ο διαγωνισμός λήγει η σύμβαση του Χρ. Ηλιακίδη με το υπουργείο. Κι εδώ εντοπίζεται η «ομηρία».
«Φεύγουμε από ένα σύστημα και ως εκ τούτου είναι μικρή, αλλά υπαρκτή η πιθανότητα για ένα διάστημα τα νησιά να μείνουν χωρίς νερό. Προσπαθούμε να μη συμβεί αυτό, αλλά θέλαμε να πάμε σε έναν διαγωνισμό με όλους τους όρους διαφανείς», υποστηρίζει παράγοντας του υπουργείου.


Πηγή:

Με αμερικανική χρηματοδότηση: Σύγχρονο Κέντρο Αμυντικών Εφαρμογών στο Σαράγεβο

US-Backed Bosnian Command Centre Opens

Sarajevo 06 August 2009 Srecko Latal

Photo: English, left, Cikotic, center and Cotton, right, open the Center in Sarajevo


A modern defence operations centre has been opened in Sarajevo, thanks to the US provision of $5 million in funding.
Local media reports that the facility will function as a military command and control centre and can also be utilised in the event of natural disasters.

The opening of the centre is seen as a significant step in Bosnia's effort to gain NATO membership.
“Now we can have direct communication with NATO centres all over the world,” Bosnian Defense Minister Selmo Cikotic said during the opening ceremony in Sarajevo on Wednesday.
“From here we can communicate with planes, ships and ground troops. We can reach any corner of the planet,” Cikotic added.
The US ambassador to Bosnia, Charles English, and the commander of the American NATO command in Europe, Brigadier General David Cotton, who officially opened the centre alongside Cikotic, said they were impressed with what they saw.
Bosnia’s new command and control centre will have its first operational test during NATO’s Joint Endeavor 2009 military exercise, which will take place near the Bosnian town of Banja Luka from September 4-17, officials said.
During the opening ceremony, Cikotic told the media that eight more Bosnian officers will be sent to Afghanistan next month. Two Bosnian officers have been serving in Afghanistan for the last four months. Their deployment is also seen as significant in paving the way for Bosnia's integration into NATO.
Bosnia joined NATO’s Partnership for Peace program in December 2006 and is currently developing an Individual Partnership Action Plan (IPAP) to further promote cooperation with the alliance. In April 2008, Bosnia was invited to begin an Intensified Dialogue with NATO on its membership aspirations and related reforms.

Sourch:

Ζητούν την παρέμβαση Ομπάμα για τα Σκόπια

Γνωστοί ακαδημαϊκοί έστειλαν επιστολή στον αμερικανό πρόεδρο για το ζήτημα της ονομασίας

Παρασκευή 7 Αυγούστου 2009

Τριακόσιοι σαράντα πέντε γνωστοί ακαδημαϊκοί από όλον τον κόσμο ζητούν με επιστολή τους την παρέμβαση του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα για το ζήτημα της ονομασίας της πΓΔΜ. Οι υπογράφοντες καθηγητές σε τομείς της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας ζητούν τη συνδρομή του αμερικανού προέδρου «για να ξεκαθαρίσουν διάφορα ιστορικά ερείπια που έχουν εναπομείνει στη Νοτιοανατολική Ευρώπηαπό προηγούμενες αμερικανικές κυβερνήσεις».
«Την 4η Νοεμβρίου 2004, δύο ημέρες μετά την επανεκλογή του προέδρου George W. Βush, η κυβέρνησή του ανεγνώρισε μονομερώς τη “Δημοκρατία της Μακεδονίας”. Η ενέργεια αυτήόχι μόνο ακύρωσε γεωγραφικά και ιστορικά γεγονότα, αλλά παράλληλα προκάλεσε μια επικίνδυνη επιδημία ιστορικού ρεβιζιονισμού, της οποίας το πλέον εμφανές σύμπτωμα είναι η κατάχρηση από την κυβέρνηση των Σκοπίων του πλέον διασήμου από όλους τους Μακεδόνες, του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Πιστεύουμε ότι αυτή η ανοησία έχει πάει πολύ μακριά και οι ΗΠΑδεν έχουν δουλειά να υποστηρίζουν την ανατροπή της Ιστορίας» αναφέρεται στην επιστολή. Στο ίδιο κείμενο γίνεται εκτενής ανασκόπηση της ιστορίας της αρχαίας Μακεδονίας και αναφορά στην «υιοθέτηση» του Μεγάλου Αλεξάνδρου ως εθνικού ήρωα της πΓΔΜ. «Η Μακεδονία και οι Ελληνες Μακεδόνες είναι τουλάχιστον εδώ και 2.500 έτηεκεί όπου ευρίσκεται και η σημερινή ελληνική επαρχία της Μακεδονίας. Η ίδια ακριβώς σχέση ισχύει για την Αττική και τους Αθηναίους Ελληνες, το Αργος και τους Αργείους Ελληνες, την Κόρινθο και τους Κορινθίους Ελληνες κτλ. Δεν καταλαβαίνουμε πώς οι σημερινοί κάτοικοι της Παιονίας, που ομιλούν σλαβικά, γλώσσα που εισήχθη στα Βαλκάνια περίπου μία χιλιετία μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, μπορούν να τον παρουσιάζουν ως εθνικό τους ήρωα. Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν καθ΄ ολοκληρίαν και αναμφισβήτητα Ελληνας. Ο προ-προπάππος του Αλέξανδρος ο Α΄είχε πάρει μέρος σε Ολυμπιακούς Αγώνες, στους οποίους η συμμετοχή περιοριζόταν αποκλειστικά και μόνο σε Ελληνες» επισημαίνουν οι υπογράφοντες πανεπιστημιακοί. «Δ εν μπορεί να δικαιολογηθεί η επέκταση της γεωγραφικής ονομασίας “Μακεδονία”στη Νότια Γιουγκοσλαβία. Ακόμη και στα τέλη του 19ου αιώνα αυτή η κατάχρηση δείχνει αρρωστημένες εδαφικές διεκδικήσεις... Η κοινή διεθνής μας κοινωνίαδεν μπορεί να επιβιώσειόταν αγνοείται η Ιστορία, ιδίως δε όταν η Ιστορία κατασκευάζεται» καταλήγουν.

ΤΟ ΒΗΜΑ ONLINE

Η αξιοποίηση των δορυφόρων του Άρη

Φώτο: Ο δορυφόρος του πλανήτη Άρη, Φόβος. Έρχεται πιο κοντά στην επιφάνεια του τέταρτου πλανήτη, 1,8 εκατοστά κάθε έτος, μέχρι να πέσει επάνω του. Πραγματικός Φόβος. (κάνε κλικ για περισσότερη μεγέθυνση)

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Εκατόν τριάντα δύο χρόνια έχουν περάσει από εκείνο το μουντό αυγουστιάτικο απόδειλο. Ο καθηγητής των μαθηματικών του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ, Άσαφ Χώλ, περιεργάζονταν με το καινούργιο τηλεσκόπιό την εμφάνιση του πλανήτη Άρη.
Ξαφνικά εντόπισε ένα μικρό ουράνιο σώμα κοντά στον πλανήτη. Φαινόταν σαν ένα μικρό αστέρι. Ρύθμισε καλύτερα το 26 ιντσών «Great Equatorial» τηλεσκόπιό του Ναυτικού Παρατηρητηρίου.

Του φάνηκε σαν ένα λαμπερό αστέρι- πίσω από τον Άρη- ενταγμένο, όμως, στο αστρικό στερέωμα. Σημείωσε το φαινόμενο στο ημερολόγιό του. Το ίδιο σκηνικό είδε και τις επόμενες πέντε ημέρες. Παρατήρησε, μάλιστα, πως δεν επρόκειτο για ένα αστέρι αλλά για δύο ουράνια αντικείμενα που βρίσκονταν πολύ κοντά στον πλανήτη.

Την ανακάλυψη επιβεβαίωσε και ο βοηθός του, Γεώργιος Άντερσον.
Ήταν 18 Αυγούστου του 1877.
Τις επόμενες ημέρες αρκετοί αστρονόμοι περάσανε από το τηλεσκόπιο του Χώλ για να δούνε την ανακάλυψη του.

Ήρθε η ώρα να ονομάσουν τα δύο φεγγάρια του Άρη.

Ανάτρεξαν, τότε, στο παρελθόν, στους γιους του στον ελληνικού θεού Άρη.
Ο Άρης δεν ήταν μόνος. Είχε συνοδεία πάντοτε τους δύο ‘γιούς’ του. Το Φόβο και το Δείμο.

Μας λέει ο Όμηρος:

« τῇ δ᾽ ἐπὶ μὲν Γοργὼ βλοσυρῶπις ἐστεφάνωτο
δεινὸν δερκομένη, περὶ δὲ Δεῖμός τε Φόβος τε.» (Ιλιάς 11, 36)

Αλλά και ο Ησίοδος:
‘τῷ δὲ Φόβος καὶ Δεῖμος ἐύτροχον ἅρμα καὶ ἵππους
ἤλασαν αἶψ᾽ ἐγγύς (Θεογονία,463)

Ο Φόβος και ο Δείμος έχουν την ίδια έννοια. Αυτή του τρόμου, του φόβου.
Δεν γνωρίζω αν στην αρχαιότητα υπήρχε μόνον η έννοια των φοβερών πολεμιστών ως απόγονοι του Άρη, ή αν ήταν δίσημη, το ότι υπάρχει, δηλαδή, η πιθανότητα να πέσει, να συγκρουστεί με τον πλανήτη Άρη.

Από την ημέρα της ανακάλυψης των δύο φεγγαριών, χιλιάδες άνθρωποι έστρεψαν τα τηλεσκόπιά τους για να τα εξερευνήσουν.
Η πρώτη διαπίστωση ήταν ότι δεν έχουν καμία σχέση με τη Σελήνη μας.

Πρόκειται για δύο ξένα σώματα του αχανούς διαστήματος που περνώντας κάποτε από το ηλιακό σύστημά μας, αιχμαλωτίστηκαν από την έλξη του Άρη και μπήκαν στην τροχιά του. Αυτό διαπιστώνεται επιστημονικά από την πυκνότητα που παρουσιάζουν. Και οι δύο δορυφόροι έχουν πυκνότητα 2 γρ/κιβ. εκατ. Πολύ πιο χαμηλό από αυτό του Άρη που είναι 4 γρ/κιβ. εκατ.

Υπολογίζεται ότι μπήκαν σε τροχιά πριν δύο δισεκατομμύρια χρόνια. Είναι, καθαρά, δύο αλλόκοτα αστεροειδή αντικείμενα με ημερομηνία λήξης.

Φώτο: Ο Δείμος. Η επιφάνεια του είναι γεμάτη με αστρική σκόνη.

Ο Φόβος θα πέσει στον Άρη

Το πιο κοντινό στον Άρη είναι ο Φόβος, απέχει μόνον 9.377 χλμ. Για να αντιληφθούμε τη μικρή αυτή απόσταση σημειώνουμε πως η απόσταση Γης-Σελήνης είναι 384,403 χλμ. Μοιάζει σαν ένα βράχο που ξεκόλλησε από κάπου, αφού είναι μακρόστενος με διαστάσεις 13.4x 9.2 χλμ, σαν ένα νησί, θα μπορούσαμε να πούμε.
Καλύτερη εξερεύνηση έγινε τα τελευταία χρόνια με αποστολές διαστημοπλοίων στον Άρη. Από τις φωτογραφίες που ελήφθησαν διαπιστώθηκε πως η επιφάνειά του είναι γεμάτη κρατήρες και βαθιές χαρακώσεις μήκους 150 μέτρων με βάθος 25 μέτρων.
Περιστρέφεται σπειροειδώς γύρω από τον Άρη και η όψη του, σε κάποιον που βρίσκεται στην επιφάνεια του Άρη, προκαλεί τον τρόμο και το φόβο για επικείμενη σύγκρουσή του. Η περιστροφή του είναι πιο γρήγορη από αυτή του Άρη με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα μικρό παλιρροϊκό κύμα που τον κάνει να χάνει ύψος 1,8 εκατοστά κάθε χρόνο.
Σύμφωνα με τη θεωρία του Εδουάρδου Ρόχε που είναι γνωστή ως « Όριο Ρόχε», όταν ο Φόβος θα φθάσει στα 5.000 χλμ από τον Άρη θα πέσει επάνω στην επιφάνειά του. Υπολογίζεται σύμφωνα με τις ισχύουσες μετρήσεις και δεδομένα, πως αυτό θα συμβεί σε 50 εκατομμύρια χρόνια.

Ο Δείμος, σε αντίθεση με το Φόβο, βρίσκεται σε τροχιά σε μεγαλύτερη απόσταση από τον Άρη. Είναι της ίδιας σύστασης και έχει διαστάσεις 7,5Χ5,2 χλμ. Στην επιφάνειά του έχει λίγους κρατήρες αλλά λόγω της απόστασής του από τον πλανήτη είναι καλυμμένος από λεπτή αστρική σκόνη. Αυτή γίνεται ορατή και από τις φωτογραφίες που έχουν ληφθεί.

Από φασματικές αναλύσεις έχει διαπιστωθεί πως η περιεκτικότητά τους είναι πλούσια σε άνθρακα καθώς και από υγροποιημένα αέρια που συναντούμε σε μετεωρίτες. Από επιστήμονες, εδώ και αρκετά χρόνια, γίνονται διάφορες μελέτες έτσι ώστε να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν το πλούσιο περιεχόμενό τους σε υδρογόνο, μεθάνιο, άνθρακα, άζωτο, άλατα πυριτικού οξέως και πολλά άλλα.
Αξιοποίηση αυτών αλλά και πολλών άλλων, ίσως, μεταλλευμάτων, προγραμματίζονται για μια ενδεχόμενη κατοίκηση της Σελήνης και μεταφορά υλικών σε αυτήν.
Είχε μάλιστα προγραμματιστεί από τους Ρώσους μια τέτοια αποστολή με την ονομασία ‘Phobos’, αλλά ματαιώθηκε για άγνωστους λόγους.

Ισπανία: Πέτρινος χάρτης ηλικίας 14.000 ετών

Στην εποχή μας είναι εύκολο να βρεις ένα χάρτη, είτε παραδοσιακό από χαρτί, είτε ηλεκτρονικό στο Ίντερνετ. Τι έκαναν όμως οι αρχαίοι μας πρόγονοι, οι οποίοι έπρεπε να προσανατολίζονται σωστά για να κυνηγούν ή να βρουν ένα σπήλαιο;


Φαίνεται πως οι προϊστορικοί κυνηγοί-συλλέκτες είχαν τους δικούς τους χάρτες «τσέπης», σύμφωνα με ισπανούς αρχαιολόγους που ανακάλυψαν μια ωραία γυαλισμένη πέτρα από ψαμμίτη (αμμόπετρα), η οποία πάνω της έχει χαραγμένες διασταυρούμενες γραμμές μονοπατιών και μικρά σχέδια ζώων (ελαφιών, ταράνδων, αγριοκάτσικων), απεικονίζοντας έτσι μια περιοχή.

Η σχετική ανακάλυψη των ισπανών ερευνητών, με επικεφαλής τον Πιλάρ Ουτρίγια του πανεπιστημίου της Σαραγόσα, δημοσιεύτηκε στο “Journal of Human Evolution” (Περιοδικό της Ανθρώπινης Εξέλιξης), σύμφωνα με το New Scientist.
Η δημοσίευση προκάλεσε νέα επιστημονική συζήτηση –και διαμάχη- κατά πόσο όντως είναι σωστή η ερμηνεία αυτών των προϊστορικών ευρημάτων ως «χαρτών».
O πέτρινος χάρτης, στο μέγεθος ενός χεριού, έχει ηλικία περίπου 14.000 ετών, βρέθηκε σε ένα σπήλαιο στην περιοχή της Ναβάρας στη βόρεια Ισπανία (στη νότια πλευρά των Πυρηναίων) και αποτελεί τον αρχαιότερο γνωστό χάρτη μιας περιοχής στη Δυτική Ευρώπη. Οι ισπανοί επιστήμονες χρειάστηκαν δέκα χρόνια μέχρι να αποκρυπτογραφήσουν τις μπλεγμένες χαραγμένες γραμμές πάνω στην πέτρα και να καταλάβουν το νόημα του «χάρτη».
Οι αρχαιολόγοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο χάρτης απεικονίζει μια περιοχή γύρω από το σπήλαιο, καθώς και τα ζώα για κυνήγι. Αρκετές γραμμές μοιάζουν με τα σχήματα των βουνών, όπως φαίνονται από το σπήλαιο. Άλλες γραμμές αναπαριστούν την μαιανδρική πορεία ενός ποταμού, ενώ άλλες γραμμές πιθανότατα δείχνουν τα περάσματα όπου ήταν ευκολότερη η διάσχιση του ποταμού ή όπου υπήρχαν αυτοσχέδια γεφυράκια.
Το εύρημα μπορεί να φωτίσει τον τρόπο που οι άνθρωποι εκείνης της εποχής προσανατολίζονταν και επεκτείνονταν γεωγραφικά.
Σύμφωνα με άλλους επιστήμονες, ο ισπανικός «χάρτης», όπως και άλλοι παρόμοιοι «χάρτες» της προϊστορικής εποχής βασίζονται τελικά σε εικασίες των επιστημόνων, είναι παρόλα αυτά λογικό οι πρόγονοί μας να διέθεταν τέτοιους «χάρτες» για να τους βοηθούν, καθώς συνεχώς μετακινούνταν από τόπο σε τόπο.
Αντίθετα, σύμφωνα με την Τζιλ Κουκ, επικεφαλής του Τμήματος Προϊστορίας του Βρετανικού Μουσείου του Λονδίνου, εκατοντάδες παρόμοιες πέτρες με χαραγμένες γραμμές έχουν βρεθεί σε όλη την Ευρώπη, αλλά δεν έχουν θεωρηθεί χάρτες μέχρι τώρα. Όπως πιστεύει, οι προϊστορικοί κυνηγοί δεν είχαν ανάγκη από υλικούς χάρτες, επειδή είχαν αποκτήσει πολύ καλή γνώση του τοπίου, των δέντρων κλπ., είχαν δηλαδή «νοητικούς χάρτες» στο μυαλό τους.
Ο αρχαιότερος (θεωρούμενος) χάρτης που έχει βρεθεί στην Ευρώπη, ανακαλύφθηκε στην Τσεχία και έχει ηλικία 25.000 ετών. Απεικονίζει ένα βουνό, ένα ποτάμι, κοιλάδες και διαδρομές στη γύρω περιοχή.
Ο αρχαιότερος γνωστός χάρτης του κόσμου χρονολογείται από το 600 π.Χ. Είναι χαραγμένος πάνω σε πήλινη πλάκα που ανακαλύφθηκε στην πόλη Σιπάρ στο νότιο Ιράκ, έχοντας ως επίκεντρο τη Βαβυλώνα και δείχνει τον κόσμο σαν έναν κύκλο που περιβάλλεται από νερό.
http://www.enet.gr/

Erotic Star Diplomat Becomes Bulgaria's New Consul in Chicago

Georgieva as Bulgarian Consul in Chicago (left - 2009), and as a diplomat turned erotic model (right - 2007).
Lila Georgieva, a young Bulgarian diplomat who spurred a scandal with erotic photos, has been appointed Bulgaria's consul in Chicago.
The news has been reported by eurochicago.com, a Chicago-based Bulgarian language media, which also congratulates Georgieva for her birthday, August 5.
In her interview for eurochicago.com, Georgieva reveals that she assumed office on July 17, and that this was her first time in the USA.
In the fall of 2007, Georgieva, who was then an official at the Bilateral Consular Relations Department of the Foreign Ministry in Sofia, in charge of consular relations with Greece and Cyprus, spurred a scandal after she published erotic photos in her personal website.
Bulgaria's former Foreign Minister, Ivaylo Kalfin, punished her by postponing her promotion for a year. After the term of the punishment expired, Georgieva applied to become Bulgaria's consul in Brazil, and was approved but gave up the post as she was getting married.
(Novinite.com's past stories about Lila Georgieva are available HERE and HERE)
Georgieva's CV says that she graduated from Sofia University with a degree in political science in 2002, and then she studied the same major as a Master's student at Univercidade Catolica in Lisbon, Portugal. In 2003-2004, she worked at the protocol of the Bulgarian Embassy in Portugal, and then moved back to the Foreign Ministry in Sofia.
Georgieva's appointment as Bulgarian Consul in Chicago apparently was made at the last minute by the former government of Prime Minister Sergey Stanishev on July 9, 2009, four days after Stanishev's BSP lost the Parliamentary Elections to the GERB party.
The last minute appointment of four Ambassadors and five Consuls caused a huge controversy in Bulgaria but Lila Georgieva's appointment to Chicago was not revealed.
"Youth is a very conditional term," Georgieva says when asked about the fact that she had been promoted to General Consul so young. She also explains that she was impressed with "Chicago as a very beautiful city, with various social and cultural institutes, museums, theaters, etc."

Novinite

Ρουμανία: Ιστορική καταγραφή του Ελληνισμού της Βραΐλας

της Διαμαντένιας Ριμπά

"Ένας Έλληνας, δύο Έλληνες, τρεις Έλληνες …η Βραΐλα". Μ' αυτόν τον πρωτότυπο τίτλο, το Μουσείο Βραΐλας, σε συνεργασία με την ιστορική Ελληνική Κοινότητα και το Νομαρχιακό Συμβούλιο Βραΐλας, με την υποστήριξη της Διαχείρισης Εθνικού Πολιτιστικού Ταμείου (A.F.C.N.), του Υπουργείου Πολιτισμού της Ρουμανίας, δρομολόγησε ένα ενδιαφέρον πολιτιστικό πρόγραμμα.
Πρόκειται για μια έρευνα αφιερωμένη στη συμβολή των Ελλήνων, που επηρέασαν αποφασιστικά την οικονομική και πολιτιστική ιστορία της πόλης της Βραΐλας, όπου σήμερα ζουν περίπου 2.000 ομογενείς, τρίτης και τέταρτης γενιάς, συσπειρωμένοι στην Ελληνική Κοινότητα. Τα αποτελέσματα του προγράμματος θα αποτελέσουν την υποδομή για την ίδρυση ενός Κέντρου της Πολιτισμικής Ποικιλομορφίας της Βραΐλας, σε χώρο που προσφέρεται από το Μουσείο Βραΐλας, ενώ θα αξιοποιηθούν για τα γυρίσματα ενός ντοκιμαντέρ, αφιερωμένο στην ελληνική παρουσία στην πόλη.
"Η υλοποίηση του προγράμματος θα συμβάλλει καθοριστικά στην τόνωση του ελληνικού στοιχείου, που σήμερα παίρνει δικαιωματικά τη θέση που του αξίζει", επισημαίνει σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, από τη Βραΐλα ο 36χρονος πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας, Χαράλαμπος Καραβίας. Και συνεχίζει: "Καθοριστική ήταν η συμβολή του φιλέλληνα διευθυντή του Μουσείου Βραΐλας, Ιονέλ Κάντεα. Προσπαθούμε να βγάλουμε στην επιφάνεια και να αξιολογήσουμε πληροφορίες και στοιχεία για τη σημαντική παρουσία των Ελλήνων στη Βραΐλα, ιστορία που δεν έχει τύχει μέχρι σήμερα αντικείμενο σοβαρής μελέτης"
Το πρόγραμμα στοχεύει, επίσης, στη δημιουργία μίας βάσης δεδομένων, με σύνθετο λογοτεχνικό, φωτογραφικό και οπτικοακουστικό περιεχόμενο, που θα παρουσιάζει την πολιτιστική και ιστορική συμβολή της ελληνικής κοινότητας στην ανάπτυξη της πόλης, ιστορικά γεγονότα και στοιχεία, προσωπικότητες, όπως και κτίρια της Βραΐλας, που είναι εμπλουτισμένα με την καταφανή "γεύση" του ελληνικού πολιτισμού.
Τα σημαντικότερα μνημεία που χτίστηκαν από Έλληνες στην πόλη της Βραΐλας θα αποτυπωθούν σ' έναν εικονικό χάρτη. Έτσι, ο κάθε επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να περιηγηθεί στις μεγάλες οικίες των Λυκιαρδοπούλου, Σουλιώτη, Λάσκαρη, Λεωνίδα, να "περιδιαβεί" το δρόμο των Μύλων (του Βιολάτου και Λυκιαρδοπούλου) και το δρόμο των Εκδοτών και των Βιβλιοπωλών (Κωστομύρη, Πεστεμαλτζιόγλου, Χρυσοβέργη). Θα μπορεί, επίσης, να ακολουθήσει την περιήγηση για το συγγραφέα Παναϊτ Ιστράτι, Κεφαλλονίτη στην καταγωγή, αλλά και για τον ακαδημαϊκό, ιστορικό, κριτικό και ποιητή Δημήτρη Παναγιώτη "Perpessicius", Γιαννιώτη στην καταγωγή.
Οι κύριες πηγές της έρευνας, μέχρι σήμερα, είναι μερικές από τις πολυτιμότερες εκδόσεις και άρθρα, που έχουν δημοσιευθεί στη Ρουμανία ή στο εξωτερικό, το αρχείο της Ελληνικής Κοινότητας Βραΐλας, αρχεία άλλων οργανώσεων, προσωπικά αρχεία κ.ά..
"Θέλουμε να βρούμε στοιχεία επαφής των απογόνων γνωστών οικογενειών της Βραΐλας -εμπόρων, εφοπλιστών, γιατρών, καλλιτεχνών- γι΄ αυτό απευθύνουμε έκκληση να έρθει σε επαφή μαζί μας κάθε άτομο, που έλκει τις ρίζες του από τη Βραΐλα και μπορεί να βοηθήσει με πληροφορίες, έγγραφα, φωτογραφίες και άλλο υλικό, σχετικά με την παρουσία του ελληνικού στοιχείου στην πόλη", σημειώνει ο κ. Καραβίας, ομογενής τέταρτης γενιάς ο ίδιος.
"Πολλά ονόματα ελληνικών προσωπικοτήτων είναι στενά συνδεδεμένα με τη Βραΐλα. Μεταξύ αυτών ο Λυκιαρδόπουλος, ο Σουλιώτης, ο Λάσκαρης, ο Βιολάτος, ο Χρυσοβέργης, ο Ποταμιανός, ο Ανδρέας Εμπειρίκος, η Άρτεμις Μελισσαράτου, η Αντιγόνη Κεφαλά, ο Γεράσιμος Μιλιαρέσης, ο Γιάννης Ξενάκης, ο Χρήστος Τσαγανέας, ο Γεώργιος Σκλάβος, οικογένεια Νεγρεπόντε κ.ά".
Τα σχέδια της Ελληνικής Κοινότητας, όμως, δεν σταματούν εδώ. Όπως μας αναφέρει ο κ. Καραβίας, το 2013 συμπληρώνονται εκατό χρόνια από την επίσκεψη του Ελευθέριου Βενιζέλου στη Βραΐλα, ο οποίος λένε ότι, αντικρίζοντας τα καράβια με τις ελληνικές σημαίες στο λιμάνι της πόλης, είπε ότι τόσα πολλά δεν έχει δει ούτε στον Πειραιά. Για να τιμήσει την επέτειο αυτή, η Ελληνική Κοινότητά ευελπιστεί να συγκεντρώσει το απαραίτητο κονδύλι για να στήσει ένα άγαλμα του Εθνάρχη στην πόλη.
Εν τω μεταξύ, με ιδιαίτερη χαρά υποδέχτηκαν οι Έλληνες της Βραΐλας την αδελφοποίηση της πόλης τους με το Δήμο Αργοστολίου, τον περασμένο Μάιο. Στην αποστολή της Βραΐλας, που επισκέφθηκε την Κεφαλονιά, συμμετείχε και ο κ. Καραβίας.
Ιστορικά στοιχεία
Η Βραΐλα, ένα παραδουνάβιο λιμάνι στη βορειοανατολική Βλαχία, ιδρύθηκε μάλλον στα τέλη του 14ου αιώνα, πολύ κοντά στο άλλο σημαντικό λιμάνι της περιοχής, το Γαλάτσι. Η προνομιακή θέση κατέστησε την πόλη ένα εξαιρετικά αξιόλογο ναυτιλιακό και εμπορικό κέντρο. Το 1540 κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς, που την οχύρωσαν και εγκατέστησαν ισχυρή φρουρά.
Στις αρχές του 19ου αιώνα, στην πόλη κατοικούσαν Τούρκοι, Ρουμάνοι, και πολλοί Έλληνες, κυρίως έμποροι, Αρμένιοι και Εβραίοι. Από τις αρχές του 1830 εγκαθίστανται στην πόλη αρκετοί ακόμα Έλληνες, που ήταν, βασικά, έμποροι και τεχνίτες, οι οποίοι γρήγορα κυριάρχησαν στην οικονομική ζωή της πόλης.
Ο αριθμός των Ελλήνων, κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, έφτανε τις 5.000, περίπου το 10% των κατοίκων της πόλης, που ήδη είχε καταστεί το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας και αξιόλογο βιομηχανικό κέντρο.
Κυρίαρχη ήταν η παρουσία των Ελλήνων στην αλευροβιομηχανία. Αρκεί να αναφέρουμε ότι, από τους πέντε σύγχρονους μύλους της πόλης, το 1896, οι τέσσερεις ανήκαν σε Έλληνες (Αδελφών Γαλιατσάτου, Ιωάννη Μήλλα και Υιού, Χριστοφοράτου). Οι ελληνικοί αλευρόμυλοι ήταν από τους πλέον εκσυγχρονισμένους της Ρουμανίας και σε αντίθεση με τις αλευροβιομηχανίες του Βουκουρεστίου, προσανατολίζονταν στις εξαγωγές. Μέχρι τις παραμονές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου είχαν ιδρυθεί και άλλες μονάδες, όπως η αλευροβιομηχανία του Παναγή Βιολάτου και εκείνη των Λυκιαρδόπουλου-Βαλεριανού, που ήταν και η μεγαλύτερη σε όλη τη Ρουμανία.
Ναυτιλία
Καθ' όλη την οθωμανική περίοδο η Βραΐλα ήταν μία αξιοσημείωτη εμπορική "σκάλα", κυρίως ως λιμάνι εξόδου των δημητριακών και άλλων αγροτικών προϊόντων. Το 1837, ο αριθμός των πλοίων που είχαν καταπλεύσει στο λιμάνι έφτασε τα 448. Τα πλοία με ελληνική σημαία, κατείχαν την ισχυρότερη θέση στο εμπόριο. Μεταξύ των σημαντικών Ελλήνων εμπόρων ήταν οι Α. Πετάλας, Θ. Φάραγγας και I. Λυκιαρδόπουλος.
Η μεγάλη ανάπτυξη που γνώρισε το εξαγωγικό εμπόριο σιτηρών, από τα μέσα του 19ου αιώνα, καθώς και τα κεφάλαια που συγκέντρωσαν οι Έλληνες έμποροι και πλοιοκτήτες, συνετέλεσαν ώστε η Βραΐλα, όπως και η ευρύτερη περιοχή του Δούναβη μαζί με τις ελληνικές παροικίες της Αζοφικής, να καταστεί ο χώρος όπου επιτεύχθηκε η μετάβαση από την ιστιοφόρο ναυτιλία στην ατμοκίνητη. Κεφαλλονίτες και Ιθακήσιοι πλοιοκτήτες, όπως οι αδελφοί Σταθάτου, ο Ιωάννης Θεοφιλάτος, ο Ε. Βλασσόπουλος, καθώς και οι Ανδριώτες Εμπειρίκοι, εκμεταλλευόμενοι τους δεσμούς τους με μεγαλέμπορους, συνήθως Χιώτες, της προηγούμενης γενιάς (Σεκιάρης, Ροδοκανάκης), συγκρότησαν το "Ιόνιο Δίκτυο" και κατόρθωσαν, κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, να αποκτήσουν πολλά ατμόπλοια και κυρίαρχη θέση στο τομέα αυτό.
Ο κατ' εξοχήν χώρος, όπου δραστηριοποιήθηκαν οι Έλληνες της Βραΐλας, ήταν, ωστόσο, τα ποταμόπλοια. Μερικοί από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες ποταμοπλοίων (σλεπίων) ήταν οι Έλληνες Μανουήλ Ζ. Χρυσοβελώνης, Αδελφοί Σταθάτου, Όθων Σταθάτος και πολλοί άλλοι.
Ελληνική κοινότητα-εκκλησία
Η Ελληνική Κοινότητα Βραΐλας ιδρύθηκε το 1863, με σκοπό να συσπειρώσει τους περίπου 5.000 Έλληνες και να κτίσει κατ΄ αρχήν ελληνική εκκλησία. Τα εγκαίνια του ναού του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου έγιναν το 1872. Η γλώσσα της θείας λατρείας θα ήταν πλέον η ελληνική και οι ιερείς Έλληνες, ενώ η διοίκηση εν γένει θα ήταν ευθύνη επιτροπής εκλεγόμενης από τα μέλη της ελληνικής κοινότητας. Αρχιτέκτονας της εκκλησίας ήταν ο καταγόμενος από την Προύσα Αβραάμ Ιωαννίδης, ενώ ανάμεσα στους ζωγράφους που φιλοτέχνησαν τις τοιχογραφίες, ξεχώριζε ο Κεφαλλονίτης Κωνσταντίνος Λιβαδάς-Λιώκης.
Η Κοινότητα είχε να επιδείξει σπουδαίο κοινωνικό έργο, φροντίζοντας και για την παροχή ιατροφαρμακευτικής βοήθειας σε εκατοντάδες Έλληνες.
Εκπαίδευση
Ξεχωριστή μνεία πρέπει να γίνει στο παρθεναγωγείο της πόλης, που ιδρύθηκε στα 1866, χάρη στη δωρεά του Ανδριώτη ηγουμένου της μονής του Hurez, Χρύσανθου Πενέτη. Ένας από τους όρους της δωρεάς καθόριζε ότι, στο σχολείο θα διδάσκεται και η ελληνική γλώσσα.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1860 ιδρύθηκαν, χάρη στην πρωτοβουλία ελληνικών συλλόγων, κατώτερο αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο, που φρόντιζε για τους άπορους "ελληνόπαιδες". Τα σχολεία αυτά, που μετατράπηκαν σε κοινοτικά στις επόμενες δεκαετίες, δεν ήταν τα μόνα ελληνικά σχολεία, καθώς στη Βραΐλα, μέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα, ιδρύθηκαν πάρα πολλά ελληνικά ιδιωτικά σχολεία, τόσο θηλέων, όσο και αρρένων. Κάποια από αυτά διακρίνονταν για το υψηλό τους επίπεδο, ενώ διέθεταν και γυμνασιακές τάξεις, όπως το λύκειο "Πρόοδος", που ιδρύθηκε στα 1898, καθώς και η σχολή του Γεώργιου Χρυσοχοϊδη.
Προβλήματα αντιμετώπισαν τα ελληνικά σχολεία, όπως άλλωστε και όλη η ελληνική κοινότητα το 1905, όταν λόγω της κρίσης στις ελληνορουμανικές σχέσεις, η κυβέρνηση όξυνε τη στάση της και προχώρησε στο κλείσιμο σχεδόν όλων των ελληνικών σχολείων στην πόλη. Μόλις το 1910 επαναλειτούργησε το κοινοτικό αρρεναγωγείο, ενώ τις παραμονές του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου συστάθηκε και παρθεναγωγείο.
Σύλλογοι
Στη Βραΐλα συστάθηκαν πολλοί ελληνικοί σύλλογοι, κυρίως φιλεκπαιδευτικοί και φιλανθρωπικοί, που είχαν ως πρότυπό τους τον Ελληνικό Φιλολογικό Σύλλογο Κωνσταντινουπόλεως και επιδίωξαν να διαδώσουν τα ελληνικά γράμματα στα κατώτερα στρώματα της ελληνικής παροικίας.
Συγκεκριμένα, το 1869 συστάθηκαν ο "Ελληνικός Φιλόμουσος Σύλλογος Βραΐλας" και ο "Φιλανθρωπικός Σύλλογος της εν Βραΐλα Ελληνικής Υπαλληλίας ο Ερμής". Ο πρώτος ίδρυσε παρθεναγωγείο, ενώ ο δεύτερος αρρεναγωγείο. Στα τέλη του 19ου αιώνα, με την ανάληψη από τις Αρχές της κοινότητας της ευθύνης για τα σχολεία που είχαν ιδρύσει, οι φιλεκπαιδευτικοί σύλλογοι οδηγήθηκαν σταδιακά στο μαρασμό.
Αξιοσημείωτες ήταν και οι δύο "αδελφότητες" (Πρόοδος, Ένωσις), που ιδρύθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1870, όσο και η Αλληλοβοηθητική Αδελφότητα του εν Βραΐλας Φιλομούσου Συλλόγου, που συστάθηκε το 1890 και λειτουργούσε μέχρι και τα μεσοπολεμικά χρόνια, κυρίως χάρη στη συνδρομή των μεσαίων στρωμάτων της ελληνικής παροικίας.
Εκδοτική δραστηριότητα
Η θέση της Βραΐλας στο χώρο του ελληνικού βιβλίου ήταν σημαντική, καθώς στην πόλη λειτουργούσε, στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, το πλέον δραστήριο ελληνικό τυπογραφείο της Ρουμανίας, το "Τυπο-Λιθογραφείο Περικλέους Μ. Πεστεμαλτζιόγλου". Ο συγκεκριμένος εκδότης, δραστήριο μέλος και της ελληνικής κοινότητας, τύπωσε πλήθος βιβλίων (στη ρουμανική και ελληνική γλώσσα), όπως και διάφορες εφημερίδες. Από τις αρχές του 20ου αιώνα η ελληνική παρουσία μειώνεται, μολονότι λειτουργεί το τυπογραφείο του "Έθνους".
Μαζική φυγή των Ελλήνων το 1950-1951
Την περίοδο 1950-1951, επέρχεται ο μαρασμός της ελληνικής παροικίας, όταν περίπου το 50% των Ελλήνων της Βραΐλας προτιμούν να εγκαταλείψουν την πόλη, λόγω της αλλαγής του καθεστώτος. Άλλοι έφυγαν στην Ελλάδα, άλλοι στην Αυστραλία ή στην Αμερική, αφήνοντας πίσω τους, αναγκαστικά, όλο το βιός τους. Μία από τις συνέπειες ήταν το οριστικό κλείσιμο των ελληνικών σχολείων.
Ρουμανία - Η ιστορία των Ελλήνων λογίων στις ρουμανικές Ηγεμονίες εκδόθηκε στο Βουκουρέστι:http://omogeneia.ana-mpa.gr/press.php?id=6947

Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΕΥΠ

Ο νέος Διοικητής της ΕΥΠ κ. Δ. Παπαγγελόπουλος

Η αναβάθμιση και μετεξέλιξη της ΕΥΠ και η χρήση της τεχνολογίας.-

Του ΄Ομηρου Φωτιάδη

Οι επιτυχίες της ΕΥΠ

Η πρόσφατη σύλληψη του μουσουλμάνου κατασκόπου στην Θράκη, ήρθε να επισφραγίσει με τον πλέον εμφανή τρόπο, το γεγονός πως η μετεξέλιξη της ΕΥΠ το τελευταίο χρονικό διάστημα, είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές επιτυχίες.
Συνήθως οι επιτυχίες των μυστικών υπηρεσιών, δεν γίνονται γνωστές. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις κατά τις οποίες, εμπλέκονται και άλλοι κρατικοί φορείς, σε υποθέσεις της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, και τότε δημοσιοποιούνται εν μέρει, οι δράσεις της.

Της τελευταίας σημαντικής επιτυχίας της ΕΥΠ, προηγήθηκαν από τις αρχές του έτους, οι συλλήψεις Βουλγάρων υπηκόων για κατασκοπία στον ΄Εβρο, όπου συνολικά συνελήφθησαν 6 κατάσκοποι, εκ των οποίων και 2 στρατιωτικοί, οι οποίοι ενεργούσαν κατασκοπεία, για λογαριασμό της Τουρκίας. Επίσης, συνελήφθησαν Φιλανδοί δημοσιογράφοι στο «Δέλτα του ΄Εβρου» οι οποίοι προσχηματικά, δικαιολόγησαν την δράση τους, ως «έρευνα για την λαθρομετανάστευση».
Το οργανωμένο έγκλημα, το οποίο έχει λάβει μορφή «ασύμμετρης απειλής» στην Χώρα μας, δέχθηκε ισχυρότατο πλήγμα, προ ολίγου χρονικού διαστήματος, κατόπιν ερευνών της ΕΥΠ, οι οποίες και αξιοποιήθηκαν από τις διωκτικές αρχές.
Από τα ελάχιστα που έχουν γίνει γνωστά, αλλά κυρίως από την συμπεριφορά των «ανθρώπων» του Τουρκικού Προξενείου Κομοτηνής, φαίνεται πως η υπόθεση του συλληφθέντος νεαρού «φωτογράφου», είναι πολύ σοβαρότερη από όσο δείχνει...
Ο πανικός και η συμπεριφορά των «οργάνων» του Τουρκικού Προξενείου, αλλά και των λοιπών διπλωματικών αντιπροσωπειών της Τουρκίας στην Χώρα μας, καταδεικνύουν πως οι Τουρκικές Υπηρεσίες Πληροφοριών, τόσο η ΜΙΤ, όσο και αυτές του Υπουργείου Εξωτερικών τους, αλλά και του Γενικού Επιτελείου της, δέχθηκαν ισχυρότατο πλήγμα...
Το νέο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της ΕΥΠ, η ενδυνάμωσή της με έμψυχο υλικό, η τεχνολογική της αναβάθμιση, οι νέες εκπαιδευτικές της δραστηριότητες και δράσεις, έφεραν τα λίαν σημαντικά αποτελέσματα για την ασφάλεια της Ελλάδος, από εσωτερικούς και εξωτερικούς κινδύνους.
Τα στελέχη της ΕΥΠ εν τέλει, απέδειξαν πως εάν η Ελληνική Πολιτεία, δείξει έστω και το ελάχιστο ενδιαφέρον της, για την Υπηρεσία, αυτή είναι ικανή να το αξιοποιήσει με πολλαπλάσια θετικά αποτελέσματα.
Από τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας από τις αρχές του έτους, εξάγεται το ασφαλές συμπέρασμα, πως η ΕΥΠ και τα στελέχη της, εκτελούν το καθήκον τους με αξιομνημόνευτο ζήλο και αυταπάρνηση. Υποθέσεις εντοπισμού-παρακολούθησης και σύλληψης κατασκόπων, δεν είναι καθόλου εύκολες...Είναι πολυσύνθετες και απαιτούν ιδιαίτερες γνώσεις αλλά και σημαντικές ικανότητες, τις οποίες αποδεικτικά πλέον διαθέτουν με το παραπάνω τα στελέχη της ΕΥΠ.
Η εμπιστοσύνη του πολίτη στην ΕΥΠ
Μέσα στην γενικότερη κατήφεια, που κυριαρχεί στην Χώρα μας, λόγο της άσχημης τροπής των Εθνικών μας θεμάτων, της οικονομίας, της διαφθοράς και της απαξίωσης θεσμών και αξιών, το μόνο θετικό σημαντικό γεγονός, το οποίο ενισχύει το καταρρακωμένο ηθικό του Ελληνικού Λαού, είναι οι επιτυχίες της ΕΥΠ.
Τα τελευταία έτη, γίναμε μάρτυρες, απίστευτης μορφής και έντασης επιθέσεις εις βάρος της ΕΥΠ από μερίδα των ΜΜΕ της Χώρας. Γίνανε προσπάθειες, με πρωτοφανές πάθος, απαξίωσης της Υπηρεσίας από φορείς εντός και εκτός Ελλάδος...
Ενδεικτικά αναφέρω την υπόθεση της δήθεν «παρακολούθησης του Προεδρικού Μεγάρου» ενώ είναι γνωστό ότι σε κοντινή απόσταση, βρίσκεται σημαντικός «στόχος» της Υπηρεσίας...
Επερωτήσεις στην Βουλή των Ελλήνων, στερούμενες ουσιαστικού περιεχομένου, για έκνομης μορφής «συνακροάσεις» σε δημοσιογράφους και πολιτικούς, με αιτήσεις δημοσιοποίησης στοιχείων και δεδομένων, τα οποία λόγο του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της ΕΥΠ είναι αδύνατο και απαγορευτικό να δημοσιοποιηθούν.
Κάθε «δράση» ως συνήθως νομοτελειακά φέρει και «αντίδραση»...
Πότε η εμπάθεια και οι «αγκυλώσεις του παρελθόντος», πότε η υιοθέτηση κοσμοθεωριών, πότε η κομματική εμπάθεια και το συμφέρον, πότε οι επιδιώξεις «ξένων δυνάμεων», είχαν και συνεχίζουν να έχουν, ως αποτέλεσμα μια πληθώρα «προϊόντων» πάσης μορφής, με μοναδικό σκοπό της απαξίωση της ΕΥΠ.
Η προηγούμενη Διοίκηση της ΕΥΠ, της οποίας το λαμπρό έργο συνεχίζει και η παρούσα, δρομολόγησε την διαδραστική επικοινωνία με την Ελληνική Κοινωνία και τους Πολίτες της, μέσω της ιστοσελίδος της ΕΥΠ. Καθημερινά εκατοντάδες ηλεκτρονικά μηνύματα αποστέλλονται στην ΕΥΠ, πάσης μορφής και προελεύσεως...Πέραν της αποστολής σημαντικών για την ασφάλεια της Χώρας πληροφοριών, καταγγελιών και κάθε είδους αξιοποιήσιμου «υλικού» εντός και εκτός Ελλάδος, το σημαντικότερο είναι, η επικοινωνία με τους ΄Ελληνες Πολίτες. Επίσης, η καθημερινή παράθεση της διεθνούς ειδησεογραφίας και το περιεχόμενό της, δίδουν στο κοινό μια έγκυρη και συγκεντρωμένη ενημέρωση για τις διεθνείς εξελίξεις.
Η Ηγεσία της ΕΥΠ, συμμετείχε σε «ανοιχτά συνέδρια» και κατέθεσε λίαν σημαντικές απόψεις για θέματα ασφαλείας και του αντικειμένου της. Η συμμετοχή της σε συνέδρια στο εξωτερικό με θέματα που την αφορούν, και οι διεθνείς της συνεργασίες, ακόμη και μέχρι τις μακρινές Ινδίες, θα φάνταζαν εξωπραγματικά γεγονότα, πριν δέκα έτη!
Οι «άγνωστες επιτυχίες» της ΕΥΠ, είναι πολύ σημαντικότερες από τις εμφανείς...
ΕΥΠ η μετεξέλιξη
Η ΕΥΠ μετεξελίσσεται καθημερινά σε μια σύγχρονη Υπηρεσία Πληροφοριών, την οποία σέβεται και εκτιμά η παγκόσμια κοινότητα των Υπηρεσιών Πληροφοριών.
Η επερχόμενη ανάληψη και άλλων δράσεων και καθηκόντων, όπως αυτών του «CERT» και του «Εθνικού Φορέα Διαχείρισης Ηλεκτρονικών Απειλών», απαιτεί νέες θυσίες και δράσεις από το προσωπικό και τα στελέχη της.
Πολύς λόγος έγινε και γίνεται για τις «νόμιμες συνακροάσεις» της οποίες όλως ατυχώς, πολλοί αποκαλούμε «υποκλοπές»..Ουδεμία νόμιμη και σύννομη επιχειρησιακή δράση προβλεπόμενη από τους νόμους και τις κείμενες διατάξεις, θα πρέπει να περιγράφεται με ορισμούς και λέξεις, που συνήθως χαρακτηρίζουν παράνομες πράξεις νομικά κολάσιμες και καταδικαστέες. Θα πρέπει πλέον, όλοι μας να «εκσυγχρονίσουμε» την φρασεολογία μας, και να συμπορευτούμε με την πραγματικότητα με ενδιάθετο ρεαλισμό.
Δεν «υποκλέπτει η ΕΥΠ»...αυτή είναι μια παράνομη δραστηριότητα...η ΕΥΠ με εισαγγελική άδεια κάνει «νόμιμες συνακροάσεις» μέσο επισυνδέσεων και άλλων τεχνικών μέσων, με μοναδικό σκοπό την «τεχνική τεκμηρίωση», έρευνα και ανάλυση δεδομένων τα οποία αφορούν την ασφάλεια της Χώρας και των Πολιτών της.
Θα προστρέξουν και πάλι οι «συνήγοροι» και θα εφεύρουν χίλιες δυο αιτιάσεις επί της παραπάνω αναφοράς μου...Θα αντιπαρέλθω, λέγοντας τον εξής υποκειμενικό συλλογισμό μου... «Θα ήταν καλύτερα η ΕΥΠ και οι λοιπές Αρχές Ασφαλείας να στηρίζονταν αποκλειστικά σε πληροφορίες από ανθρώπινες πηγές, για την εκτέλεση των καθηκόντων τους? Κάποτε μιλούσαμε όλοι μας για «ρουφιάνους της ΚΥΠ», «σκυλανθρώπους» και άλλα διάφορα...Πόσο μετρήσιμη είναι η αξιοπιστία μιας «ανθρώπινης πηγής» ειδικά όταν πρόκειται για υψίστης σημασίας εθνικά θέματα και θέματα ασφάλειας? Στα θέματα αυτά συνήθως είναι πολύ δύσκολη η «διασταύρωση πληροφοριών» και η προσπάθεια τεκμηρίωσης, είναι πολύ χρονοβόρα και ατέρμονη με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό, για την αξιοποίηση της πληροφορίας, η οποία πιθανόν να είναι άχρηστη μετά το πέρας, έστω και ελαχίστου χρονικού διαστήματος...
Πόσοι συμπολίτες μας δεν αδικήθηκαν στο παρελθόν, από «καταγγελίες» και «πληροφορίες» που μετέδωσαν στην ΚΥΠ και τις λοιπές αρχές ασφαλείας, από αναξιόπιστες και εμπαθείς πηγές? Πιθανόν χιλιάδες...
Η «εξαγωγή ασφαλούς συμπεράσματος» και «τεκμηρίωσης της πληροφορίας» είναι αποτέλεσμα, πολλαπλών παραγόντων και ενεργειών. Η «νόμιμη συνακρόαση» ενός υποτιθέμενου «στόχου» είναι ο σημαντικότερος παράγων, τάχιστης και ασφαλούς εξαγωγής συμπερασμάτων και πληροφοριών. Η «φυσική παρακολούθηση» η συλλογή πληροφοριών από τους «περιβάλλοντες χώρους και πηγές», συνεκτιμώνται πάντοτε και συμπληρώνουν την γενικότερη «εικόνα». Όμως το «πρωτογενές υλικό» των νομίμων συνακροάσεων, είναι το σημαντικότερο από όλα. Οι σύγχρονοι τρόποι επικοινωνίας, η πληθώρα των μέσων που υπάρχουν, η εύκολη πρόσβαση σε μέσα υψηλής τεχνολογίας, αποτελούν για ορισμένους μέσα δράσης και επικοινωνίας, για παράνομες δραστηριότητες. Ο εντοπισμός τους και οι λήψη δεδομένων, δεν μπορεί να γίνει με συμβατικά μέσα. Η «ηλεκτρονική τεκμηρίωση», είτε ηχητική είτε των ηλεκτρονικών μηνυμάτων και συνομιλιών αλλά και άλλων μέσων, αποτελεί πέραν των άλλων και «αυταπόδεικτο δεδομένο» για την ορθή «εκτίμηση και αξιολόγηση» των ήδη ληφθέντων πληροφοριών αλλά κυρίως της δράσης και της «εικόνας του στόχου».
Λαμβάνει τέλος πλέον η πιθανή «αδικία» εις βάρος διαφόρων συμπολιτών και άλλων ατόμων, αλλά και η παραπληροφόρηση η οποία είναι εξίσου σημαντική, όπως και οι πληροφορίες. Δεν θα αναφερθώ σε διάφορες μεθόδους και τεχνικές, οι οποίες «συμπληρώνουν» το όλο θέμα. Η «τεχνολογική συνδρομή» μέσα από νόμιμες διαδικασίες, επιφέρει σημαντικότατα και πολλαπλά οφέλη, τόσο για την ΕΥΠ στην συλλογή πληροφοριών, στην διασταύρωσή τους, αλλά κυρίως στον παράγοντα «εκτίμηση» ο οποίος μας αφορά όλους μας...
Θα τολμούσα να διατυπώσω την προωθημένη άποψη, πως τελικά το «νόμισμα έχει δύο όψεις»...Κυρίαρχοι οι θεσμοί για τα προσωπικά μας δεδομένα και τις ελευθερίες, σαφέστατα και ανελαστικά, και το απόρρητο των επικοινωνιών μας, το οποίο διασφαλίζεται, «συνταγματική επιταγή». Όμως με τους κάθε είδους επιβουλές κατά της ασφάλειας της Χώρας και των Ελλήνων πολιτών τι γίνεται? Εν τέλει, οι νόμιμες συνακροάσεις, μήπως διασφαλίζουν εμάς τους ιδίους από της οιασδήποτε μορφής απειλές εις βάρος μας και εις βάρος της Πατρίδος μας και από πιθανούς συκοφάντες και διεστραμμένους? Σαφέστατα το θέμα είναι πάρα πολύ ευαίσθητο, και έχει να κάνει με την ιδιοσυγκρασία και τον ψυχισμό του καθενός μας, αλλά συμπερασματικά, προτιμότερο είναι να διασφαλίζεται το «άμεπτων» της προσωπικότητάς μας και η «αθωότητά μας», από το να περιέρχονται εις γνώσιν των αρχών ασφαλείας, οι καθημερινές μας ενασχολήσεις ακόμα και η ιδιωτική μας ζωή εν γένει...Που ουδέν ενδιαφέρον έχουν καθώς είναι εκτός αντικειμένου ενασχόλησης και έρευνας των εντεταλμένων οργάνων της Πολιτείας.
Ως ενεργοί πολίτες, θα πρέπει να αντιληφθούμε, πως παρήλθαν οι εποχές, όπου ζούσαμε σε ένα περιβάλλον σχετικής ασφάλειας. Οι σύγχρονες «απειλές» επιβάλουν έντονο προβληματισμό από όλους μας και περισυλλογή...
Ο Έλληνας Πολίτης, έχει απολέσει προ πολλού, την εμπιστοσύνη του στο διεφθαρμένο Ελληνικό Κράτος και τα όργανά του...Γιατί θα πρέπει να εμπιστεύεται την ΕΥΠ?
Σοβαρός ο προβληματισμός και ιδιαίτερα επίπονος...
Όμως ακόμη και στατιστικά να προσεγγίσουμε το θέμα, η ΕΥΠ είναι η Υπηρεσία που έχει απασχολήσει λιγότερο από οποιονδήποτε άλλον, την κοινωνία μας, σχετικά με θέματα διαφθοράς. Τουλάχιστον τα τελευταία έτη, όπου επισταμένως ερεύνησα, δεν υπάρχει κανένα συμβάν, το οποίο να καταδεικνύει φαινόμενα διαφθοράς στους κόλπους της ΕΥΠ, όπως αυτά που βλέπουμε καθημερινά να συμβαίνουν ευρύτερα στον δημόσιο τομέα. ΄Ενα μεμονωμένο γεγονός, της σύλληψης ενός φερόμενου ως υπαλλήλου στο βοηθητικό προσωπικό της ΕΥΠ , το οποίο είχε στην κατοχή του μικροποσότητα ναρκωτικών, δεν κατέστη δυνατόν να επιβεβαιώσουμε το γεγονός.
Η απρεπής συμπεριφορά της εκάστοτε «κυβερνώσας» πολιτικής παράταξης, προς την ΕΥΠ εδώ και δεκαετίες, είναι η αιτία που η Ελληνική Κοινωνία, απώλεσε την εμπιστοσύνη της. ΄Ολοι μας, άλλος λίγο άλλος πολύ, γνωρίζει περιστατικά, κατά τα οποία η ΕΥΠ χρησιμοποιήθηκε για κομματικούς λόγους. ΄Εχουμε γίνει μάρτυρες, πολλών περιστατικών, κατά οποία, η πολιτική καθεστηκυία τάξη, μετέθεσε βαρύτατες ευθύνες της και λάθη στην ΕΥΠ, αποκλειστικά για το κομματικό της όφελος.
Το ζητούμενο είναι, εν τέλει, τι είδους Μυστικές Υπηρεσίες επιθυμεί η Πολιτεία...
Μετεξέλιξη και τεχνολογική αναβάθμιση
Στην ΕΥΠ τοποθετήθηκε Εισαγγελικός Δικαστικός Λειτουργός, ο οποίος είναι και αρμόδιος για τις εγκρίσεις των «συνακροάσεων» κατόπιν αιτήσεων των αρμοδίων επιχειρησιακών κλάδων της ΕΥΠ. Επίσης, η ΕΥΠ υπόκειται σε Κοινοβουλευτικό έλεγχο για τις δράσεις της, από την αρμόδια διακομματική επιτροπή ελέγχου.
Εν προκειμένω, θα πρέπει να υπάρχει «σύμπραξη παραγόντων», για να μπορέσει η ΕΥΠ να «παρανομήσει»... Γεγονός μάλλον αδύνατο, παρά τις όποιες φωνασκίες «ορισμένων» για κομματικούς και «άλλους» λόγους.
Η αποτελεσματικότητα της ΕΥΠ έχει αυξηθεί δραματικά, μετά την απόκτηση των νέων υπερσύγχρονων συστημάτων «νόμιμης συνακρόασης».
Οι ΄Ελληνες πολίτες θα πρέπει να αντιληφθούμε, τις αναγκαιότητες που επιβάλουν την χρήση των συστημάτων αυτών, καθώς συμβάλλουν τα μέγιστα στην ασφάλειά μας και την ασφάλεια της ΄Αμυνας της Χώρας.
Δεν έχουμε μόνο «ανθρώπινα δικαιώματα» ως Πολίτες...έχουμε και «υποχρεώσεις»...
΄Εχουμε και «εθνικές υποχρεώσεις» που πηγάζουν από τα «Εθνικά μας δικαιώματα».
Για να ζούμε σ΄ένα περιβάλλον ειρήνης και ευημερίας, θα πρέπει να ζούμε «ασφαλώς».
Η διασφάλιση της Κοινωνικής και Εθνικής ειρήνης και ευημερίας, είναι αποτέλεσμα πολλών και σύνθετων παραγόντων, μεταξύ αυτών και η χρήση των συστημάτων νόμιμης συνακρόασης που διαθέτει η ΕΥΠ.
΄Ολοι μας θα πρέπει να προσεγγίσουμε το θέμα από άλλη «οπτική γωνία» από αυτήν που έχουμε συνηθίσει και παγίως διαμορφώνετε από τα ΜΜΕ.
Θα πρέπει να περιβάλουμε με εμπιστοσύνη την ΕΥΠ και τα στελέχη της και να αναλογιστούμε την ανελαστική αναγκαιότητα της ύπαρξης και χρήσης των συστημάτων αυτών, τα οποία όσο κι αν νομίζουμε πως περιορίζουν τα «δικαιώματά μας και την ατομικότητά μας», στην ουσία την διασφαλίζουν.
Επιλεγόμενα-Προτάσεις
Η ΕΥΠ θα πρέπει να προσχωρήσει με τάχιστα βήματα στον περαιτέρω εκσυγχρονισμό της σε όλα τα επίπεδα. Η ΕΥΠ θα πρέπει να προβεί και η ίδια σε «κινήσεις» οι οποίες θα δώσουν τα στοιχεία εκείνα, τα οποία θα βοηθήσουν τον ΄Ελληνα Πολίτη να την εμπιστευθεί.
Ο ΄Ελληνας «φύσει και τρόπω» δύσπιστος και δύστροπος, δύσκολα θα αποδεχθεί πως δεν αποτελεί «στόχο» για παρακολούθηση, άσχετα εάν με αντικειμενικά κριτήρια, δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση...
Η ΕΥΠ θα πρέπει να παραδειγματιστεί, από τις σύγχρονες μυστικές υπηρεσίες αρκετών χωρών, και να εκμεταλλευθεί, δοκιμασμένες πρακτικές και τακτικές τους, οι οποίες από την μια θα την διασφαλίσουν πλήρως εσωτερικά και από την άλλη, θα αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα ο ΄Ελληνας πολίτης να την εμπιστευθεί.
Η ΕΥΠ θα πρέπει να εξοπλιστεί και με συστήματα «ανίχνευσης ψεύδους» τους γνωστούς «πολύγραφους», τόσο για τους εσωτερικούς ελέγχους ασφαλείας της, όσο και για την αξιοπιστία των «πηγών» της.
Τα συστήματα «ανίχνευσης ψεύδους» κοστίζουν λίγο πάνω από 3.000 ευρώ και η σύγχρονη τεχνολογία, έχει προχωρήσει πάρα πολύ στον τομέα αυτό.
Όταν ο ΄Ελληνας Πολίτης, γνωρίζει πως τα στελέχη της ΕΥΠ υπόκεινται σε τακτά χρονικά διαστήματα, σε «τεστ ανίχνευσης ψεύδους» θα μπορεί να γνωρίζει, εάν η ΕΥΠ «παρανόμησε» ή αντί για «νόμιμες συνακροάσεις» προέβη σε «παράνομες υποκλοπές».
Οι περισσότερες μυστικές υπηρεσίες στον κόσμο χρησιμοποιούν τα συστήματα αυτά, για τον έλεγχο των στελεχών τους για λόγους ασφαλείας. Μια φορά τον χρόνο, ή μια φορά κάθε δύο χρόνια, εκπαιδευμένα στελέχη στον τομέα αυτό, περνάνε από τα τεστ τα στελέχη τους, κατά κύριο λόγο, για να ελέγχουν την νομιμοφροσύνη τους, εάν έχουν «διαφθαρεί», εάν έχουν «συνεργαστεί με τον εχθρό» κλπ.
Πολλές μυστικές υπηρεσίες, μόλις τα στελέχη τους επιστρέψουν από μια θητεία στο εξωτερικό, αμέσως τα υποβάλλουν σε πολλαπλές διαδικασίες «πολυγράφου», για να διαπιστώσουν, εάν το στέλεχος δεν ελέγχεται από ξένες υπηρεσίες με τις οποίες μπορεί να ήρθε σε επαφή, εάν δεν καταχράστηκε χρήματα τα οποία διατέθηκαν για μυστική δράση, εάν οι αναφορές του δεν ήταν «εικονικές» αλλά «πραγματικές» κλπ.
Είναι γνωστό διεθνώς, πως οι μεγάλες δυνάμεις του πλανήτη και οι μυστικές τους υπηρεσίες, κατά καιρούς συλλαμβάνουν στελέχη τους, τα οποία «άλλαξαν στρατόπεδο» κατά την διάρκεια της θητείας τους, αποκλειστικά συνήθως βασιζόμενοι στα αποτελέσματα του «ανιχνευτή ψεύδους».
Όλο το δυναμικό πολλών ξένων μυστικών υπηρεσιών, κατά την πρόσληψή του υπογράφει υπεύθυνη δήλωση αποδοχής υποβολής στα τεστ πολυγράφου.
Πολλές αρχές ασφαλείας πολλών χωρών, χρησιμοποιούν τον «ανιχνευτή ψεύδους» για να αντιμετωπίσουν φαινόμενα διαφθοράς στους κόλπους τους.
Στον επιχειρησιακό τομέα, η ΕΥΠ, θα πρέπει να ακολουθήσει την πάγια «στρατηγική διασφάλισης-αξιοπιστίας» πολλών άλλων μυστικών υπηρεσιών. Όταν υπάρχει μια «πηγή πληροφοριών» η οποία και παρέχει σημαντικές πληροφορίες, ειδικά όταν αφορούν αυτές υψίστης σημασίας εθνικά συμφέροντα, θα πρέπει να ελέγχεται. Θα πρέπει να περνά τα τεστ «ανίχνευσης ψεύδους» για τον έλεγχο της αξιοπιστίας της. Να ελέγχεται εάν πιθανόν μεταδίδει «πλαστές πληροφορίες», ένα είναι «διπλός πράκτορας», εάν οι πληροφορίες που μετέδωσε προέρχονται από τους φορείς που έχει δηλώσει και δεν είναι προϊόντα φαντασίας ή παραπληροφόρησης. Η παραπληροφόρηση του «εχθρού» είναι εξίσου σημαντική με την «πληροφόρηση γι΄αυτόν» και την κατασκοπεία.
Η «τεχνολογική υποστήριξη» για τον έλεγχο των «πηγών πληροφοριών» και την αξιοπιστία τους, είναι επιβεβλημένη και ευκόλως εννοούμενη νομίζω...
Επίσης, η χρήση της «τεχνολογίας» για θέματα ασφαλείας, σε ότι αφορά τα στελέχη μιας μυστικής υπηρεσίας είναι επιβεβλημένη...
Εν προκειμένω και στην παράμετρο των «νομίμων συνακροάσεων». Να ελέγχεται εάν τα αρμόδια όργανα και στελέχη, παρέκκλιναν της νομίμου οδού. Εάν ο ΄Ελληνας πολίτης γνωρίζει πως υπόκεινται σε τέτοιου είδους εξονυχιστικούς ελέγχους τα στελέχη των μυστικών υπηρεσιών (αλλά και των λοιπών αρχών ασφαλείας) για το εάν εκτελούν τα καθήκοντά τους, ευόρκως, και δεν είναι «ενεργούμενα ξένων», διεφθαρμένα, κλπ, θα έχει εμπιστοσύνη στις αρχές αυτές και δεν θα κυριαρχεί η αμφιβολία και η κάθε είδους παραπληροφόρηση...
Στις παραμέτρους ελέγχου ασφαλείας, στις οποίες και υπόκεινται τα στελέχη της ΕΥΠ, θα πρέπει να προστεθεί και αυτός ο «παράγων» της ανίχνευσης ψεύδους με τεχνικά μέσα. Μαζί με τις υπόλοιπες μεθόδους ασφαλείας, θα διασφαλίσουν κυρίως το «εσωτερικό» της ΕΥΠ και θα σταματήσουν τα κάθε είδους «παπαγαλάκια» να ομιλούν για μια ΕΥΠ «διεφθαρμένη από ξένες δυνάμεις», και όλα όσα τραγελαφικά ακούμε εις βάρος της...
Θα πρέπει να είναι απαίτηση των ίδιων των στελεχών της ΕΥΠ η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών αυτών και ο έλεγχος τους με τεχνικά μέσα, για την ακεραιότητά τους κλπ.
Επίσης, σημαντικότατος παράγων ο έλεγχος των «πηγών» και της αξιοπιστίας τους.
Δυστυχώς οι εκάστοτε Πολιτικές ηγεσίες της ΕΥΠ, ποτέ δεν εισηγήθηκαν το «μέτρο» αυτό...Είτε γιατί δεν γνωρίζουν, που οφείλουν να γνωρίζουν και υποχρεούνται, είτε γιατί το «μέτρο» αυτό θα σταθεί «εμπόδιο» στις επιδιώξεις τους, με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό...
Τα τελευταία χρόνια πέρασαν από την ΕΥΠ σημαντικοί Διοικητές, όπως ο κ. Π. Αποστολίδης και ο κ. Ι. Κοραντής. Βοήθησαν πάρα πολύ στην αναβάθμιση και την μετεξέλιξη της ΕΥΠ .
Αλλά «αναβάθμιση και μετεξέλιξη» χωρίς την ενσωμάτωση και χρήση νέων και καινοτόμων τεχνολογιών, δεν γίνεται...
Ελπίζουμε μετά την ενσωμάτωση των υψηλής τεχνολογίας συστημάτων η ΕΥΠ να συνεχίσει την «επέκτασή» τους και άλλων συστημάτων, μεταξύ αυτών και του «ανιχνευτή ψεύδους».
Είναι αυτονόητος ο βαθμός αναβάθμισης της ΕΥΠ με την χρήση τέτοιων συστημάτων, των οποίων το κόστος είναι ελάχιστο, και πολλαπλάσιο του αποτελέσματος.
Ο νέος Διοικητής της ΕΥΠ κ. Δ. Παπαγγελόπουλος, με την ιδιότητα και του Δικαστικού λειτουργού το σθένος και τις γνώσεις που τον διακρίνουν, αποτελεί ισχυρότατο παράγοντα διασφάλισης της νομιμότητας των αρμοδιοτήτων και της δράσης της ΕΥΠ.
Ελπίζουμε πως πέραν των όσων άλλων, θα δώσει το δικό του «στίγμα» στην ΕΥΠ και θα βάλει την δική του «υπογραφή» στην αναβάθμισή της και την μετεξέλιξή της.
Η συνεχής αναβάθμιση και μετεξέλιξη της ΕΥΠ επιβάλει την εισαγωγή και των συστημάτων ανίχνευσης ψεύδους για πολλούς λόγους, τους οποίους ο νέος Διοικητής γνωρίζει και αντιλαμβάνεται καλύτερα από τον καθένα μας, μιας και στην θητεία του και τα σοβαρά περιστατικά που έχει αντιμετωπίσει, (μεταξύ αυτών της κατασκοπίας και της τρομοκρατίας), γνωρίζει τα θετικά αποτελέσματα, μιας νέας καινοτόμου δράσης, με την χρήση της τεχνολογίας.
http://spynews-gr.blogspot.com/2009/08/blog-post_06.html

Γιατί οι νεοέλληνες δεν σέβονται τα επιτεύγματά τους;

Της Λουκίας Δρουλια*

Γιατί δεν τα αγαπούν; Γιατί δεν είναι υπερήφανοι γι’ αυτά; Είναι ένα ερώτημα που έρχεται και ξαναέρχεται στον νου όταν παρακολουθούμε με πόνο την αδιαφορία για όσα πέτυχαν να οργανώσουν οι νεοέλληνες με επιτυχία τον 19ο αιώνα, βγαίνοντας από αιώνων ανυπαρξία και την κατάντια στην οποία βρίσκονται πολλά πνευματικά και άλλα ιδρύματα στο πέρασμα του χρόνου, χωρίς τις αναγκαίες φροντίδες για τη συντήρησή τους, ξεχασμένα, παραμελημένα.

Τα ίδια ερωτήματα επανέρχονται και σήμερα, μέσα στη δίνη της λεγόμενης προσπάθειας για την «αναδιάρθρωση» της έρευνας με αμφιβόλου αποτελέσματος επιτυχία στην εξοικονόμηση πόρων, σε βάρος –μέχρι σημείου διάλυσης– των επιτευγμάτων της σύγχρονης Ελλάδας.
Γιατί επιτεύγματα λ.χ. είναι στη μεταπολεμική περίοδο η ίδρυση του «Δημόκριτου», του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, του Μεγάρου Μουσικής, η μόνιμη εγκατάσταση της περιφερόμενης Εθνικής Πινακοθήκης (1976), της νεογέννητης Εθνικής Γλυπτοθήκης και άλλων παρεμφερών θεσμών που ξεπέρασαν τη δυστοκία της νεοελληνικής πραγματικότητας και έδωσαν όλα αυτά τα χρόνια πολλές δυνατότητες στις νέες γενιές να μετέχουν στα πολιτισμικά γεγονότα, να μην ξενιτεύονται, να προσπαθούν να παράγουν επιστημονικό έργο και να εντάξουν την ελληνική πνευματική και καλλιτεχνική παραγωγή και την επιστημονική έρευνα στο διεθνές περιβάλλον.

Δεν θα επαναλάβω όσα στέρεα και τεκμηριωμένα επιχειρήματα δημοσιεύθηκαν τις μέρες αυτές εναντίον της επιχειρούμενης «σωστής διαχείρισης της έρευνας με σκοπό να αυξηθεί η απόδοση της οικονομικής δαπάνης και να αξιοποιηθούν ακόμη περισσότερο τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα», όπως υποστηρίζεται. Ετσι όπως παρουσιάζονται οι στόχοι θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτοί, καθ’ ότι όλες οι λειτουργίες φυσικό είναι πάντοτε να βελτιώνονται και οι οικονομικοί περιορισμοί ενός κράτους να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη.
Αλλά, δυστυχώς, ο προγραμματισμός που ανακοινώθηκε από το υπουργείο Ανάπτυξης περιέχει ορισμένα κενά που προδίδουν άλλου είδους επιδιώξεις που δεν πείθουν για τον επιδιωκόμενο «βελτιωτικό» στόχο. Και όχι μόνον αυτό· οδηγούν στην υπαναχώρηση προς παλαιότερες μεθόδους, ξεπερασμένες σήμερα, που προβάλλονται άνισα και όχι πειστικά. Στην εποχή της διεπιστημονικότητας γίνεται τώρα λόγος για μονοθεματικότητα, όχι όμως σε όλες τις περιφέρειες της επικράτειας, αλλά μόνο στην πρωτεύουσα!
Εκεί, δηλαδή, που υπάρχουν τέτοια ιδρύματα πρωτοποριακά, όπως παραδείγματος χάρη το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, που στολίζει επάξια την πόλη και κυρίως καλλιεργεί αντάξια τις ερευνητικές αναζητήσεις του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Αλλά, όπως γίνεται φανερό, αυτό το κτίριο αποτελεί το δέλεαρ που ωθεί στις κρύφιες επιθυμίες προς την «κατάληψή» του.
Οταν ξεκινούσε στο τέλος της δεκαετίας του ’50 το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, οι πρώτοι κυρίως στόχοι που είχαν τεθεί από τους πρωτεργάτες, μέσα σ’ ένα πνεύμα διεπιστημονικότητας (Γιάγκος Πεσμαζόγλου, Κ. Θ. Δημαράς, Λεωνίδας Ζέρβας, Δ. Ζακυθηνός), τους πλαισιωμένους από το σύνολο των κορυφαίων επιστημόνων των θετικών και ανθρωπιστικών σπουδών, ήταν οι ακόλουθοι:

α) Να δημιουργηθούν κατάλληλες συνθήκες και ένα ευνοϊκό κλίμα για νέους επιστήμονες ώστε να τους δίνεται η δυνατότητα να συνεχίσουν τις σπουδές και την πρακτική εξάσκησή τους στον κλάδο τους.

β) να δημιουργηθούν διασυνδέσεις μεταξύ Ελλήνων και ξένων επιστημόνων στα αντίστοιχα πεδία των ενδιαφερόντων τους, οργανώνοντας από κοινού ερευνητικά προγράμματα, διεθνείς συναντήσεις και συμπόσια και δημοσιεύοντας άρθρα και εγχειρίδια σε ξένες γλώσσες. Σήμερα, πέρα από αυτούς τους στόχους τα Ινστιτούτα παράγουν γνώση αιχμής.

Δεν είναι δυνατόν να απαριθμηθούν εδώ όλα τα πρωτοποριακά βήματα που ακολούθησαν στον επιστημονικό τομέα και στην ανανέωση της ιστορικής επιστήμης. Θα αναφέρω, όμως, ενδεικτικά ότι οι ερευνητές των ανθρωπιστικών Ινστιτούτων ανελάμβαναν τακτικά, με επιτυχία, προγράμματα ευρωπαϊκά, δεχόμενοι τα συγχαρητήρια της ΓΓΕΤ.

Είναι από τους πρώτους που συμμετείχαν στο «Copernicus 1992 Cooperation in Science and Technology with Central and Eastern European Countries, Mobility Scheme for Scientists: Go East - Go West», ανοίγοντας τον δρόμο για συνεργασίες με όλα τα βαλκανικά κράτη.

Κλείνοντας, ας μου επιτραπεί να διατυπώσω τη βαθύτατη απογοήτευση και την εντονότατη ενόχλησή μου για την έλλειψη σεβασμού και τα απαξιωτικά σχόλια ενός νέου, και πίστευα φερέλπιδος εκπροσώπου της εξουσίας, απέναντι σε ερευνητές και ερευνήτριες αφοσιωμένους στο πράγματι εδώ εθνικό έργο, ωσάν να απευθύνεται σε γραφιάδες που ανησυχούν για τη θεσούλα τους και όχι σε υπεύθυνους επιστήμονες που βαθιά ανησυχούν για την προχειρότητα με την οποία πήραν τις αποφάσεις τους οι κρατούντες, προμηνύοντας τον διαμελισμό του ερευνητικού ιστού της χώρας, που θα χρειασθεί πολλά έτη για την αποκατάστασή του. Ο λόγος, συνεπώς και ο διάλογος, είναι θείο δώρο προς τον άνθρωπο.

Τέλος, συμφωνώντας με όσα είπε ο πρωθυπουργός στην επέτειο της πεντηκονταετίας του ΕΙΕ προ πέντε μηνών, θέλουμε να συνεχίσουμε να κάνουμε τους πάντες υπερήφανους.

Εμείς, πάντως, αγνοώντας τον φθόνο, την υποκρισία και την ανασφάλεια ορισμένων, παραμένουμε, πραγματικά σεμνά και ταπεινά, υπερήφανοι για το σύγχρονο αυτό ελληνικό επίτευγμα.

---
* Ομότ. διευθύντρια Ερευνών ΙΝΕ/ΕΙΕ. (πρώην διευθύντρια ΙΝΕ/ΕΙΕ).

Πώς γεννήθηκε η Αφροδίτη

της Παρής Σπίνου

Η «Αναδυομένη Αφροδίτη» της Κύπρου, το περίφημο γλυπτό που ανασύρθηκε από το βυθό της θάλασσας της Νέας Πάφου και χρονολογείται στα τέλη της ελληνιστικής περιόδου (γύρω στο 100 π.Χ.) είναι το σύμβολο της έκθεσης «3.200 χρόνια κυπριακού ελληνισμού», που εγκαινιάζεται στις 28 Ιανουαρίου στην «Αθηναΐδα», στο Μουσείο Πιερίδη Αρχαίας Κυπριακής Τέχνης.
Το άγαλμα της θεότητας, που αφήνει για πρώτη φορά το νησί (προέρχεται από το μουσείο της Πάφου) είναι φιλοτεχνημένο από μάρμαρο του Αιγαίου Αρχιπελάγους. Εχει ύψος 85 εκατοστά, καθώς του λείπουν το κεφάλι, τα χέρια και το κάτω μέρος των άκρων. Αιώνες θαλασσινού νερού έχουν λειάνει την επιφάνειά του προσδίδοντάς του ξεχωριστή λάμψη. Το υψωμένο δεξί χέρι της Αφροδίτης, πιθανότατα για να κρατάει τις άκρες των μακριών μαλλιών της, και οι τρύπες από καρφιά στους γοφούς της υποδεικνύουν ότι ένα πέπλο κάποτε κάλυπτε τα πόδια της. Αν και διαμελισμένο, σήμερα, το έργο αυτό μαρτυρεί την γλυπτική παράδοση του Πραξιτέλη, στους στενούς ώμους και τους φαρδείς γοφούς του κορμού της θεάς.Η ανακάλυψη μιας «ελληνίδας» θεάς συμβολίζει τον ρόλο της Κύπρου ως του ανατολικότερου προμαχώνα του ελληνισμού και την ικανότητα του νησιού να αφομοιώνει μεγάλο αριθμό πολιτισμικών επιρροών, μέσα στους αιώνες, όπως μαρτυρούν και οι άλλες αρχαιότητες που θα εκτεθούν: γλυπτά, χρυσά κοσμήματα, χάλκινα όπλα και εργαλεία, αγγεία, επιγραφές, χρηστικά αντικείμενα.Περίπου 85 αρχαιολογικοί θησαυροί που προέρχονται από συλλογές έξι κρατικών μουσείων της Κύπρου και του Μουσείου Πιερίδη και για πρώτη φορά ταξιδεύουν έξω από την Κύπρο. Ο πρώτος τους σταθμός πριν από την Αθήνα ήταν το Ωνάσειο Πολιτισμικό Κέντρο της Νέας Υόρκης, όπου πριν από λίγες μέρες (3/1) ολοκληρώθηκε η έκθεση, που προσέλκυσε το ενδιαφέρον ενός πολυάριθμου κοινού.Οι περισσότεροι αρχαιολόγοι συμφωνούν ότι η θεότητα Αφροδίτη πρωτοεμφανίστηκε ως Ιστάρ, θεά της γονιμότητας στη Μεσοποταμία. Ο μύθος της σταδιακά υφάνθηκε στο δρόμο προς τα δυτικά, τη Συρία και την Παλαιστίνη, όπου ήταν γνωστή ως Αστάρτη. Στην Κύπρο απέκτησε τα χαρακτηριστικά της θεάς του έρωτα και της ομορφιάς. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία η Κύπρος θεωρείται γενέτειρα της Αφροδίτης, την οποία ο Ομηρος την αναφέρει ως «Κυρία της Κύπρου».Επιρροές από την ΑνατολήΣτην αρχή της πρώιμης περιόδου του Χαλκού, γύρω στο 2400 π.Χ., έφθασαν στην Κύπρο λαοί από την Ανατολή. Ενώ μέχρι τότε οι Κύπριοι έδιναν στα γυναικεία αγαλματίδια χαρακτηριστικά της εγκυμοσύνης και της μητρότητας, στη συνέχεια στράφηκαν στις επίπεδες, «σανιδόσχημες» φιγούρες από τερακότα. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου ήταν χαραγμένα, η διακόσμηση γεωμετρική και πολλές είχαν τρυπημένα αφτιά, καλύμματα κεφαλιού και περιδέραια.Με την άφιξη φυλών από την ηπειρωτική Ελλάδα, οι Κύπριοι άρχισαν να εμφανίζουν στα γλυπτά τους σημάδια της αιγαιοπελαγίτικης τέχνης και να αναπαριστούν θεούς και θεές με όλα τα ελληνικά χαρακτηριστικά τους.Μάρτυρες αυτής της διαδρομής είναι δύο γυναικεία αγαλματίδια από τερακότα, από την εποχή του Χαλκού (1450-1200 π.Χ.), που προέρχονται από το Μουσείο της Λευκωσίας: το ένα έχει μορφή πουλιού, με μεγάλα επίπεδα αφτιά. Το άλλο με επίπεδο στην κορυφή κεφάλι και με τα χέρια σταυρωμένα κάτω από το στήθος έχει διάκοσμο που μιμείται τη μυκηναϊκή ζωγραφική. Περισσότερο όμως εντυπωσιάζει ο κορμός της «Οπλισμένης Αφροδίτης», ένα άγαλμα της ελληνιστικής περιόδου, το οποίο, παρ' ότι γυμνό, φαίνεται να κρατάει ακόντιο ή σπαθί. Περίπου της ίδιας περιόδου είναι και το κεφάλι γυναίκας που ανήκει στο Μουσείο Πιερίδη και διακρίνεται για το μακρύ λαιμό του, τις πτυχώσεις του πέπλου που καλύπτει τα μαλλιά, αλλά και για το διάφανο χιτώνα που φαίνεται να φοράει.Οι Ελληνες εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του 12ου αιώνα π.Χ., την περίοδο που ακολούθησε την κατάρρευση της οικονομίας της μυκηναϊκής ηγεμονίας. Οι μυκηναίοι που ταξίδευαν και είχαν αναπτύξει το εμπόριό τους στην Μεσόγειο, κατευθύνθηκαν ανατολικά, όπως αποδεικνύεται από την ομοιότητα της κυπριακής με τη μυκηναϊκή διάλεκτο εκείνης της περιόδου. Η εγκατάστασή τους στην Κύπρο ήταν μια προαποικιακή έξοδος, πολύ πριν αρχίσουν οι πρώτες οργανωμένες αποστολές ελλήνων αποίκων στο νησί και πολύ πριν υπάρξει η ελληνική «πόλις».Η επίδραση της μυκηναϊκής τέχνης φαίνεται σε μια σειρά από αγγεία που αποκαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές στην Καλαβασσό, στην περιοχή του Αγίου Δημητρίου. Διπλα στα ανάκτορα ανακαλύφθηκαν και τάφοι με πολλά εισαγόμενα μυκηναϊκά κεραμικά, που χρονολογούνται στο 1450 π.Χ., δείγματα των οποίων θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε. Οπως δύο μυκηναϊκοί κρατήρες, ένας με διάκοσμο από άνθη και ένας με ψάρια που πλέουν προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Ενα βάζο με τρεις λαβές και διχτυωτό σχέδιο, ένα φλασκί ζωγραφισμένο με κόκκινο-πορτοκαλί χρώμα και δύο κρατήρες που απεικονίζουν άρματα και άλογα.Στις ίδιες ανασκαφές ήρθαν στο φως και θαυμάσια χρυσά κοσμήματα, της ίδιας περιόδου: βραχιόλια, δαχτυλίδια, σκουλαρίκια, που μαζί με τα υπόλοιπα εκθέματα αναδεικνύουν το ρόλο της Κύπρου ως χωνευτήρι των πολιτισμών των λαών της Μεσογείου. Επιμελητής της έκθεσης είναι ο δρ. Σοφοκλής Χατζησάββας, διευθυντής του Τμήματος Κυπριακών Αρχαιοτήτων, ο οποίος έχει πάρει μέρος σε ανασκαφές στην Κύπρο και στη Βουλγαρία και ειδικεύεται στους τομείς της αρχαίας τεχνολογίας, μεταλλουργίας και παραγωγής ελαιολάδου.
www.enet.gr.

7 - 11/01/2004

The Russian Economy and Russian Power

by George Friedman

U.S. Vice President Joe Biden’s visit to Georgia and Ukraine partly answered questions over how U.S.-Russian talks went during U.S. President Barack Obama’s visit to Russia in early July. That Biden’s visit took place at all reaffirms the U.S. commitment to the principle that Russia does not have the right to a sphere of influence in these countries or anywhere in the former Soviet Union.

The Americans’ willingness to confront the Russians on an issue of fundamental national interest to Russia therefore requires some explanation, as on the surface it seems a high-risk maneuver. Biden provided insights into the analytic framework of the Obama administration on Russia in a July 26 interview with The Wall Street Journal. In it, Biden said the United States “vastly” underestimates its hand. He added that “Russia has to make some very difficult, calculated decisions. They have a shrinking population base, they have a withering economy, they have a banking sector and structure that is not likely to be able to withstand the next 15 years, they’re in a situation where the world is changing before them and they’re clinging to something in the past that is not sustainable.”
U.S. Policy Continuity
The Russians have accused the United States of supporting pro-American forces in Ukraine, Georgia and other countries of the former Soviet Union under the cover of supporting democracy. They see the U.S. goal as surrounding the Soviet Union with pro-American states to put the future of the Russian Federation at risk. The summer 2008 Russian military action in Georgia was intended to deliver a message to the United States and the countries of the former Soviet Union that Russia was not prepared to tolerate such developments but was prepared to reverse them by force of arms if need be. Following his July summit, Obama sent Biden to the two most sensitive countries in the former Soviet Union — Ukraine and Georgia — to let the Russians know that the United States was not backing off its strategy in spite of Russian military superiority in the immediate region. In the long run, the United States is much more powerful than the Russians, and Biden was correct when he explicitly noted Russia’s failing demographics as a principle factor in Moscow’s long-term decline. But to paraphrase a noted economist, we don’t live in the long run. Right now, the Russian correlation of forces along Russia’s frontiers clearly favors the Russians, and the major U.S. deployments in Iraq and Afghanistan would prevent the Americans from intervening should the Russians choose to challenge pro-American governments in the former Soviet Union directly. Even so, Biden’s visit and interview show the Obama administration is maintaining the U.S. stance on Russia that has been in place since the Reagan years. Reagan saw the economy as Russia’s basic weakness. He felt that the greater the pressure on the Russian economy, the more forthcoming the Russians would be on geopolitical matters. The more concessions they made on geopolitical matters, the weaker their hold on Eastern Europe. And if Reagan’s demand that Russia “Tear down this wall, Mr. Gorbachev” was met, the Soviets would collapse. Ever since the Reagan administration, the idee fixe of not only the United States, but also NATO, China and Japan has been that the weakness of the Russian economy made it impossible for the Russians to play a significant regional role, let alone a global one. Therefore, regardless of Russian wishes, the West was free to forge whatever relations it wanted among Russian allies like Serbia and within the former Soviet Union. And certainly during the 1990s, Russia was paralyzed. Biden, however, is saying that whatever the current temporary regional advantage the Russians might have, in the end, their economy is crippled and Russia is not a country to be taken seriously. He went on publicly to point out that this should not be pointed out publicly, as there is no value in embarrassing Russia. The Russians certainly now understand what it means to hit the reset button Obama had referred to: The reset is back to the 1980s and 1990s.
Reset to the 1980s and 90s
To calculate the Russian response, it is important to consider how someone like Russian Prime Minister Vladimir Putin views the events of the 1980s and 1990s. After all, Putin was a KGB officer under Yuri Andropov, the former head of the KGB and later Chairman of the Communist Party for a short time — and the architect of glasnost and perestroika. It was the KGB that realized first that the Soviet Union was failing, which made sense because only the KGB had a comprehensive sense of the state of the Soviet Union. Andropov’s strategy was to shift from technology transfer through espionage — apparently Putin’s mission as a junior intelligence officer in Dresden in the former East Germany — to a more formal process of technology transfer. To induce the West to transfer technology and to invest in the Soviet Union, Moscow had to make substantial concessions in the area in which the West cared the most: geopolitics. To get what it needed, the Soviets had to dial back on the Cold War. Glasnost, or openness, had as its price reducing the threat to the West. But the greater part of the puzzle was perestroika, or the restructuring of the Soviet economy. This was where the greatest risk came, since the entire social and political structure of the Soviet Union was built around a command economy. But that economy was no longer functioning, and without perestroika, all of the investment and technology transfer would be meaningless. The Soviet Union could not metabolize it. Former Soviet leader Mikhail Gorbachev was a communist, as we seem to forget, and a follower of Andropov. He was not a liberalizer because he saw liberalization as a virtue; rather, he saw it as a means to an end. And that end was saving the Communist Party, and with it the Soviet state. Gorbachev also understood that the twin challenge of concessions to the West geopolitically and a top-down revolution in Russia economically — simultaneously—risked massive destabilization. This is what Reagan was counting on, and what Gorbachev was trying to prevent. Gorbachev lost Andropov’s gamble. The Soviet Union collapsed, and with it the Communist Party. What followed was a decade of economic horror, at least as most Russians viewed it. From the West’s point of view, collapse looked like liberalization. From the Russian point of view, Russia went from a superpower that was poor to an even poorer geopolitical cripple. For the Russians, the experiment was a double failure. Not only did the Russian Empire retreat to the borders of the 18th century, but the economy became even more dysfunctional, except for a handful of oligarchs and some of their Western associates who stole whatever wasn’t nailed down. The Russians, and particularly Putin, took away a different lesson than the West did. The West assumed that economic dysfunction caused the Soviet Union to fail. Putin and his colleagues took away the idea that it was the attempt to repair economic dysfunction through wholesale reforms that caused Russia to fail. From Putin’s point of view, economic well-being and national power do not necessarily work in tandem where Russia is concerned.
Russian Power, With or Without Prosperity
Russia has been an economic wreck for most of its history, both under the czars and under the Soviets. The geography of Russia has a range of weaknesses, as we have explored. Russia’s geography, daunting infrastructural challenges and demographic structure all conspire against it. But the strategic power of Russia was never synchronized to its economic well-being. Certainly, following World War II the Russian economy was shattered and never quite came back together. Yet Russian global power was still enormous. A look at the crushing poverty — but undeniable power — of Russia during broad swaths of time from 1600 until Andropov arrived on the scene certainly gives credence to Putin’s view. The problems of the 1980s had as much to do with the weakening and corruption of the Communist Party under former Soviet leader Leonid Brezhnev as it had to do with intrinsic economic weakness. To put it differently, the Soviet Union was an economic wreck under Joseph Stalin as well. The Germans made a massive mistake in confusing Soviet economic weakness with military weakness. During the Cold War, the United States did not make that mistake. It understood that Soviet economic weakness did not track with Russian strategic power. Moscow might not be able to house its people, but its military power was not to be dismissed. What made an economic cripple into a military giant was political power. Both the czar and the Communist Party maintained a ruthless degree of control over society. That meant Moscow could divert resources from consumption to the military and suppress resistance. In a state run by terror, dissatisfaction with the state of the economy does not translate into either policy shifts or military weakness — and certainly not in the short term. Huge percentages of gross domestic product can be devoted to military purposes, even if used inefficiently there. Repression and terror smooth over public opinion. The czar used repression widely, and it was not until the army itself rebelled in World War I that the regime collapsed. Under Stalin, even at the worst moments of World War II, the army did not rebel. In both regimes, economic dysfunction was accepted as the inevitable price of strategic power. And dissent — even the hint of dissent — was dealt with by the only truly efficient state enterprise: the security apparatus, whether called the Okhraina, Cheka, NKVD, MGB or KGB. From the point of view of Putin, who has called the Soviet collapse the greatest tragedy of our time, the problem was not economic dysfunction. Rather, it was the attempt to completely overhaul the Soviet Union’s foreign and domestic policies simultaneously that led to the collapse of the Soviet Union. And that collapse did not lead to an economic renaissance. Biden might not have meant to gloat, but he drove home the point that Putin believes. For Putin, the West, and particularly the United States, engineered the fall of the Soviet Union by policies crafted by the Reagan administration — and that same policy remains in place under the Obama administration. It is not clear that Putin and Russian President Dmitri Medvedev disagree with Biden’s analysis — the Russian economy truly is “withering” — except in one sense. Given the policies Putin has pursued, the Russian prime minister must believe he has a way to cope with that. In the short run, Putin might well have such a coping mechanism, and this is the temporary window of opportunity Biden alluded to. But in the long run, the solution is not improving the economy — that would be difficult, if not outright impossible, for a country as large and lightly populated as Russia. Rather, the solution is accepting that Russia’s economic weakness is endemic and creating a regime that allows Russia to be a great power in spite of that. Such a regime is the one that can create military power in the face of broad poverty, something we will call the “Chekist state.” This state uses its security apparatus, now known as the FSB, to control the public through repression, freeing the state to allocate resources to the military as needed. In other words, this is Putin coming full circle to his KGB roots, but without the teachings of an Andropov or Gorbachev to confuse the issue. This is not an ideological stance; it applies to the Romanovs and to the Bolsheviks. It is an operational principle embedded in Russian geopolitics and history. Counting on Russian strategic power to track Russian economic power is risky. Certainly, it did in the 1980s and 1990s, but Putin has worked to decouple the two. On the surface, it might seem a futile gesture, but in Russian history, this decoupling is the norm. Obama seems to understand this to the extent that he has tried to play off Medvedev (who appears less traditional) from Putin (who appears to be the more traditional), but we do not think this is a viable strategy — this is not a matter of Russian political personalities but of Russian geopolitical necessity. Biden seems to be saying that the Reagan strategy can play itself out permanently. Our view is that it plays itself out only so long as the Russian regime doesn’t reassert itself with the full power of the security apparatus and doesn’t decouple economic and military growth. Biden’s strategy works so long as this doesn’t happen. But in Russian history, this decoupling is the norm and the past 20 years is the exception. A strategy that assumes the Russians will once again decouple economic and military power requires a different response than ongoing, subcritical pressure. It requires that the window of opportunity the United States has handed Russia by its wars in the Islamic world be closed, and that the pressure on Russia be dramatically increased before the Russians move toward full repression and rapid rearmament. Ironically, in the very long run of the next couple of generations, it probably doesn’t matter whether the West heads off Russia at the pass because of another factor Biden mentioned: Russia’s shrinking demographics. Russian demography has been steadily worsening since World War I, particularly because birth rates have fallen. This slow-motion degradation turned into collapse during the 1990s. Russia’s birth rates are now well below starkly higher death rates; Russia already has more citizens in their 50s than in their teens. Russia can be a major power without a solid economy, but no one can be a major power without people. But even with demographics as poor as Russia’s, demographics do not change a country overnight. This is Russia’s moment, and the generation or so it will take demography to grind Russia down can be made very painful for the Americans. Biden has stated the American strategy: squeeze the Russians and let nature take its course. We suspect the Russians will squeeze back hard before they move off the stage of history.

Text:Stratfor

Ο EΛΛHNIKOΣ KAI O IPANIKOΣ ΚΟΣΜΟΣ-Δύο κόσμοι παράλληλοι

Tην ίδια εποχή που ο Δαρείος και ο Ξέρξης επιχειρούσαν την κατάκτηση της Ελλάδας και αποτύγχαναν –Μαραθώνας (490), Σαλαμίνα (480), Πλαταιές (479)–, το ελληνικό και το περσικό στοιχείο συνεργαζόταν στο πεδίο των πολιτισμικών ανταλλαγών: Iωνες τεχνίτες εργάστηκαν στην οικοδόμηση των μεγαλοπρεπών ανακτόρων στην Περσέπολη και στη Βαβυλώνα. Στην εικόνα, δύο ασβεστολιθικοί λέοντες ύψους 6 μέτρων πλαισιώνουν την κεντρική πύλη των ανακτόρων της Περσέπολης, που κατασκευάστηκε το 475 π.X. και ο Ξέρξης είχε ονομάσει Πύλη όλων των Xωρών. Oι κίονες, ύψους 20 μέτρων, πίσω από την είσοδο, στήριζαν την οροφή ενός ανακτορικού προθαλάμου.

Του EYAΓEΛΛOΥ BENETH

Ο EΛΛHNIKOΣ KAI O IPANIKOΣ κόσμος -ο καθένας με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του- είναι δύο κόσμοι παράλληλοι, με εύλογες διαφορές, αλλά και με πολλά κοινά σημεία.
Tην παράλληλη πορεία τους σημαδεύουν περίοδοι ειρηνικής συνύπαρξης και εποχές πολεμικής αντιπαράθεσης. Τον 5ο αι. π.Χ. οι Aχαιμενίδες Πέρσες επιχείρησαν την κατάκτηση της Ελλάδας, αλλά απέτυχαν: Μαραθώνας (490), Σαλαμίνα (480), Πλαταιές (479). Tην ίδια περίοδο, ωστόσο, Iωνες τεχνίτες εκλήθησαν στη Βαβυλώνα και την Περσέπολη, όπου συνέβαλαν στην οικοδόμηση των μεγαλοπρεπών ανακτόρων. Η επιρροή της περσικής και ευρύτερα ανατολικής τέχνης είναι γνωστή στην αρχαϊκή, και όχι μόνο, ελληνική τέχνη. Αμοιβαία επιρροή παρατηρείται και στη θρησκεία. Η δραστηριότητα Eλλήνων και Περσών εμπόρων στην Aν. Μεσογείου και τη Μ. Ασία συνέβαλε στη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών εκατέρωθεν. Στη Μ. Ασία ελληνικές και περσικές κοινότητες συνυπήρχαν ειρηνικά και δημιουργικά για αιώνες.
Η κατάκτηση της Περσίας από τον Αλέξανδρο (356-323 π.Χ.) και η διοίκηση της χώρας από τους Σελευκίδες (312-129 π.Χ.) συνέβαλε στη δημιουργία ενός πρωτόγνωρου πολιτισμικού πλαισίου: ενός κοινού ελληνιστικού πολιτισμού, ο οποίος στην Περσία αναδείχθηκε μέσω του περσο-ελληνικού συγκρητισμού. Το νέο πολιτισμικό μέγεθος υπήρξε ορατό σχεδόν σε κάθε τομέα της ζωής στον περσικό κόσμο. Στην τέχνη δημιουργήθηκε ένα κράμα ελληνοπερσικού χαρακτήρα, με παράδειγμα την τέχνη της Βακτριανής και της Σογδιανής. Στη θρησκεία ο συγκρητισμός υπήρξε ακόμη πιο έντονος, με θεότητες, όπως ο Απόλλων-Μίθρας, η Aρτεμις-Αναχιτά κ.ά.
Μετά την πτώση των Σελευκιδών, οι Πέρσες ανέλαβαν και πάλι τα ηνία της αυτοκρατορίας τους. Ο ελληνισμός, αφετέρου, παρά την υποταγή του στη Ρώμη (168 π.Χ.), παρέμεινε ακέραιος πολιτισμικά και συνέχισε να ασκεί τη δική του επιρροή, αλλά και να δέχεται την επιρροή του περσικού-ανατολικού κόσμου.
H ύστερη αρχαιότητα (3ος-8ος αι. μ.Χ.) σηματοδοτεί την περαιτέρω πολιτισμική συνύπαρξη και τον πολιτικό ανταγωνισμό: το ελληνικό στοιχείο, ακόμη σε άμεση σύνδεση με το ρωμαϊκό στοιχείο, πρόβαλε ως κληρονόμος της Pωμαϊκής αυτοκρατορίας (4ος αι. μ.Χ.)· οι Πέρσες ήδη από τον 3ο αι. μ.Χ. ζούσαν τη «περσική αναγέννηση» των Σασσανιδών (224/6-651). Ελληνικός και ο περσικός κόσμος περνούσαν μια νέα περίοδο ακμής, όμως ο καθένας σε διαφορετικό πολιτικό περιβάλλον. Ο πολιτικός ανταγωνισμός ήταν αναπόφευκτος και η ανάμνηση της αρχαιότητας φαινόταν να ξαναζεί.
Ο μεγάλος πόλεμος
Οι πολιτικές σχέσεις Bυζαντίου και Iράν, αν και ανταγωνιστικές, βασίζονταν στον ρεαλισμό και στον αμοιβαίο σεβασμό. Mε επίκεντρο την περιοχή δυτικά του Ευφράτη και την οροσειρά του Ταύρου, υπήρχε πάντοτε μια εύθραστη ισορροπία, που έμελλε να ανατραπεί αμετάκλητα τις πρώτες δεκαετίες του 7ου αι.
Oταν το 602 ο Φωκάς κατέλαβε τον θρόνο, δολοφονώντας τον Mαυρίκιο, ο Xοσρόης B΄ εισέβαλε στα βυζαντινά εδάφη, δήθεν προς αποκατάσταση της έννομης τάξης στο Βυζάντιο, αλλά με στόχο την προσάρτηση των ανατολικών επαρχιών. Η ανατροπή του Φωκά και η άνοδος του Ηρακλείου το 610 δεν άλλαξε τα σχέδια των Περσών.
H αποδιοργάνωση της βυζαντινής κρατικής μηχανής είχε καταστήσει την άμυνα στα ανατολικά εδάφη εξαιρετικά αδύναμη. Oι Πέρσες κατέλαβαν εύκολα τη Μ. Ασία, τη Συρία, την Παλαιστίνη με τα Iεροσόλυμα και, τελευταία, την Αίγυπτο (618/9).
Eπειτα από μια μεγάλη περίοδο προετοιμασίας, ο Ηράκλειος ξεκίνησε εκστρατεία ανάκτησης των απολεσθέντων εδαφών. Yστερα από οκτώ χρόνια είχε ανακτηθεί μεγάλο μέρος των μικρασιατικών εδαφών, πριν ο περσικός στρατός κατατροπωθεί στη Nινευή (627/8). Η ήττα εκείνη των Περσών ήταν ολοκληρωτική και η παράδοσή τους θέμα χρόνου. Η δολοφονία του Χοσρόη επιτάχυνε τη διαδικασία συνθηκολόγησης, που οδήγησε στην παράδοση της νότιας Μ. Ασίας, της Συρίας, της Παλαιστίνης και της Αιγύπτου.
H πρώτη αυτή φορά που οι δύο αυτοκρατορίες ενεπλάκησαν σε πολεμικές επιχειρήσεις τόσο μεγάλης κλίμακας αποδείχθηκε και η τελευταία: η εμφάνιση του Ισλάμ την ίδια περίοδο στην αραβική χερσόνησο αποτέλεσε τον νέο πολιτικο-θρησκευτικό παράγοντα που θα έφερνε κοσμοϊστορικές εξελίξεις. H περσική εισβολή στη Συροπαλαιστίνη δεν κατέστρεψε μόνο τις δομές της οικονομίας. H διατάραξη των ισορροπιών στην περιοχή απάλλαξε τις αραβικές φυλές από τον φόβο του ισχυρού και διευκόλυνε την ενότητά τους, οι συνέπειες της οποίας δεν θα αργούσαν να φανούν - υπενθυμίζεται ότι ορισμένες περιοχές της Συρομεσοποταμίας είχαν αξιόλογο αραβικό πληθυσμό, ανάμεσα στους οποίους ξεχώριζαν οι Γασανίδες φύλαρχοι, μονοφυσίτες χριστιανοί Aραβες που, ως μισθοφόροι των Bυζαντινών, αντιμάχονταν τους Λαχμίδες, Aραβες νεστοριανούς χριστιανούς, συμμάχους των Περσών. Aν και παρακμασμένα στα τέλη του 6ου αι., τα δύο αυτά βασίλεια διευκόλυναν την προέλαση των υπολοίπων Aράβων προς τις δύο μεγάλες αυτοκρατορίες. Oταν ο Hράκλειος, μετά τη νίκη στη Nινευή, απηύθυνε στον Xοσρόη προτάσεις ειρήνης, αγνοούσε πόση αλήθεια έκρυβαν τα λόγια του: Eγώ την ειρήνη θέλω· και την Περσία δεν την πυρπολώ με τη θέλησή μου αλλά μόνο γιατί εσύ με ανάγκασες με τη βία να το πράξω· ας ρίξουμε λοιπόν τώρα τα όπλα κι ας ασπασθούμε την ειρήνη· ας σβύσουμε τη φωτιά πριν στη φωτιά παραδοθούν όλα. Πριν περάσουν δέκα χρόνια, η φωτιά του Iσλάμ κατάπιε το Iράν και απείλησε σοβαρά το Bυζάντιο.
Θρησκευτικές έριδες
H εικόνα της κατάστασης στις βυζαντινές επαρχίες της Συρίας, Παλαιστίνης και Aιγύπτου κατά τις παραμονές της αραβικής κατάκτησης είναι ελλιπής αν αγνοηθούν οι θρησκευτικές έριδες και οι ουσιαστικότατες διαφορές πίσω από αυτές.
Στις επαρχίες αυτές του Bυζαντίου οι μονοφυσίτες -οπαδοί της πίστης στην απλή και όχι διττή (θεϊκή και ανθρώπινη) φύση του Xριστού- υπερτερούσαν αριθμητικά έναντι των ελληνόφωνων, που ήταν ως επί το πλείστον ορθόδοξοι, δηλ. δογματικά προσκείμενοι στο πολιτικό κέντρο της αυτοκρατορίας. Mετά την ανάκτησή τους από τον Hράκλειο, οι σημαντικές αυτές επαρχίες έθεσαν ξανά επί τάπητος το ακανθώδες θρησκευτικό ζήτημα. H αναμφισβήτητη τάση των μονοφυσιτών σε Aίγυπτο και Συρία (αλλά και των νεστοριανών Aρμενίων και των Ιουδαίων στην Παλαιστίνη, επίσης) να αδρανούν αν όχι και να συνεργάζονται με τους αντιπάλους της Κωνσταντινούπολης, συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι οι ποικιλώνυμες δογματικές αποκλίσεις και θρησκευτικές διαφοροποιήσεις εξέφραζαν το συναίσθημα της εθνικής διαφοράς και την αντίθεση στις πολιτικές του αυτοκρατορικού κέντρου.
Γρήγορα έγινε αντιληπτό ότι για να γεφυρωθεί το χάσμα ανάμεσα στους χριστιανικούς πληθυσμούς των επαρχιών και στο πολιτικό-θρησκευτικό κέντρο της αυτοκρατορίας δεν αρκούσε η διαλλακτική θρησκευτική πολιτική του Hρακλείου. H ύστερη Pωμαϊκή αυτοκρατορία ήταν ένα μωσαϊκό λαών, νοοτροπιών, ηθών και παραδόσεων, όπου μόνο μια ευρύτερη θρησκευτική ενότητα θα μπορούσε να αντισταθμίσει την εθνική ανομοιογένεια. Eίναι γνωστό ότι πρόβλημα θρησκευτικής ομοιογένειας αντιμετώπιζε και η (επίσης πολυσυλλεκτική) αυτοκρατορία των Σασσανιδών, το οποίο συνέβαλε σημαντικά στην αποδυνάμωση και κατάλυσή του.
Σε μια προσπάθεια να βρεθεί σημείο επαφής, προτάθηκε ένας Xριστός με διπλή φύση, αλλά με μία μόνο ενέργεια. Tο δόγμα του «μονοενεργητισμού» φάνηκε αρχικά να γίνεται αποδεκτό, κάποτε με την πειθώ, άλλοτε με τη βία. Oταν, σύντομα, οι δυσαρέσκειες αναζωπυρώθηκαν, προτάθηκε το δόγμα τη διπλής μεν φύσης, αλλά της μίας θέλησης του Xριστού. Aλλά και η λύση του «μονοθελητισμού» προσέκρουσε σε μίση και αντιπαλότητες που έπαιξαν καίριο ρόλο στην εξασθένηση της Συρίας και της Aιγύπτου και στην έκρηξη εσωτερικών ταραχών κατά τις παραμονές της αραβικής προέλασης.
Σταθμός στην Ιστορία
O περσοβυζαντινός πόλεμος αποτελεί σταθμό στην Ιστορία. Η σύγκρουση τόσο μεγάλης κλίμακας ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις της εποχής επέφερε την αποδυνάμωσή τους στρατιωτικά, οικονομικά και ψυχολογικά, και συνέβαλε στην ενίσχυση του ρόλου των μουσουλμάνων Aράβων στη Mέση Aνατολή. O χάρτης της Mέσης Aνατολής, της Μεσογείου και της Kεντροδυτικής Ασίας έμελλε να αλλάξει ριζικά. H Περσία έγινε ένα ασθενικό κράτος που σύντομα έπαψε να υπάρχει· το Bυζάντιο υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει, χωρίς ανάπαυλα, έναν απροσδόκητο αντίπαλο, που το ανάγκασε να εγκαταλείψει την Eγγύς Aνατολή.
Oι Aραβες έκαναν την εμφάνισή τους στο ιστορικό προσκήνιο στις αρχές της δεκαετίας του 630, με μια σειρά από επιδρομές εναντίον της σασσανιδικής Mεσοποταμίας (σημ. Iράκ), που σύντομα εξελίχθηκαν σε κανονικό πόλεμο. H νίκη στην Kαδεσία (637) τούς εξασφάλισε τον έλεγχο της Mεσοποταμίας.
Στο μεταξύ, ήδη τον Φεβρουάριο του 634, Aραβες εισβολείς στη Συροπαλαιστίνη νίκησαν έναν βυζαντινό στρατό υπό τον πατρίκιο Σέργιο, και τον Iούνιο του ίδιου χρόνου υποχρέωσαν τους Bυζαντινούς σε νέα ήττα, νότια της Iερουσαλήμ. Στη συνέχεια οι Aραβες κινήθηκαν βόρεια. Tο 635 παραδόθηκαν η Δαμασκός και η Eμεσσα, στα τέλη του έτους σημαντικά τμήματα της Συρίας και της Παλαιστίνης είχαν υποκύψει. Aντιστέκονταν η Kαισάρεια, η Iερουσαλήμ και οι παράκτιες πόλεις.
Σε μια τελευταία προσπάθεια να συγκρατήσει την αραβική προέλαση, ο Hράκλειος συγκέντρωσε έναν μεγάλο αλλά ανομοιογενή στρατό από Eλληνες, Σύρους, Aρμένιους και Γασανίδες μονοφυσίτες. H άγρια σύγκρουση στον ποταμό Iερμουχά (Yarmouk, ο Iερομύαξ των Eλλήνων) έληξε με πολύνεκρη ήττα των Bυζαντινών (Aύγουστος του 636). H Iερουσαλήμ παραδόθηκε το 638. H Kαισάρεια υπέκυψε το 640, τον ίδιο χρόνο που μια άλλη στρατιά του Iσλάμ έφτανε ώς τον Kαύκασο.
H κατάκτηση της Aιγύπτου υπήρξε ευκολότερη. Tο 640 μια αραβική δύναμη κατανικά ένα βυζαντινό στρατό κοντά στην Hλιούπολη. Yστερα από συμφωνία, το 641, επιτράπηκε στα βυζαντινά στρατεύματα και σε όσους ήθελαν να τα ακολουθήσουν, να εκκενώσουν την Aλεξάνδρεια μέχρι τον Σεπτέμβριο του 642.
Σε λιγότερο από δέκα χρόνια η αραβική λαίλαπα είχε σαρώσει τον ελληνορωμαϊκό κόσμο από την Eγγύς Aνατολή. Για το Iράν η ήττα σήμανε την ολοκληρωτική υποταγή. H νίκη τον Aράβων στην Nιχαβάντ έκρινε την τύχη των Σασσανιδών. O Ισδιγέρδης Γ΄ συνέχισε έναν μάταιο αγώνα για την ανασύνταξη των υπολειμμάτων της αυτοκρατορίας του. Το 651 πέθανε δολοφονημένος. Γόνοι της σασσανιδικής δυναστείας συνέχισαν να υπάρχουν μέχρι τα μέσα του 8ου αι., έχοντας βρει καταφύγιο στα κεντροασιατικά εδάφη υπό κινεζική κηδεμονία.
Tο Bυζάντιο, εξουθενωμένο, έχασε γρήγορα τα εδάφη που με βαρύ τίμημα είχε ανακτήσει από τους Πέρσες ο Ηράκλειος. Διατήρησε βέβαια τη ραχοκοκκαλιά του, στη Μ. Ασία (το Ν.Α. άκρο της οποίας αποτέλεσε το μέτωπο των συγκρούσεων με τους Aραβες πλέον), υπέστη όμως τον πρώτο μεγάλο ακρωτηριασμό του πολιτικού σώματος του ελληνισμού. Tο πλήγμα, βαρύτατο, μετά βίας αντισταθμίζεται από το ότι οι υπολειπόμενες βυζαντινές επαρχίες στη M. Aσία και στη χερσόνησο του Aίμου αποτέλεσαν μια βάση πιο ομοιογενή πληθυσμιακά, γλωσσικά και θρησκευτικά.
Δύο μεγάλες εστίες πολιτισμού
O πολιτικός ανταγωνισμός Bυζαντίου - Iράν δεν πρέπει να επισκιάζει τις περιόδους ειρηνικής συνύπαρξης. Oι δύο αυτές μεγάλες εστίες πολιτισμού έφθασαν σε μεγάλα ύψη ακμής την περίοδο 3ος-7ος αι.. Oι περσικές επιδράσεις στη βυζαντινή τέχνη (αρχιτεκτονική, μεταλλοτεχνία, γλυπτική, υφαντική, ζωγραφική κ.λπ.) είναι γνωστές και αναμφισβήτητες. Οι ανώτερες τάξεις του Bυζαντίου έδειχναν ιδιαίτερη κλίση στην πολυτέλεια, και ο περσικός πολιτισμικός πλούτος, με τις πολλαπλές εφαρμογές του στην καθημερινή ζωή (διακόσμηση, ενδυμασία κ.λπ.), άσκησε σημαντική επιρροή στη ζωή των Βυζαντινών. Από την πλευρά του το Βυζάντιο, ως κληρονόμος της αρχαιοελληνικής και ελληνιστικής παράδοσης επηρέασε τη σασσανιδική Περσία κυρίως στα γράμματα και τις επιστήμες. Aρχαίοι Eλληνες συγγραφείς μεταφράζονταν συστηματικά στη αυλή της Κτησιφώντας κατά τον 4ο, 6ο και 7ο αι.. Oι Πέρσες έγιναν έτσι μέτοχοι μερικών από τους καρπούς του ελληνικού πνεύματος.
Η ισλαμική επικράτηση κατήργησε τη συνοριακή επαφή των δύο κόσμων, όμως δε σταμάτησε την πολιτισμική επαφή τους. Οι Πέρσες με τη μακραίωνη πολιτισμική τους υπεροχή άσκησαν καταλυτική επίδραση στον σχηματισμό του ισλαμικού κόσμου από τη στιγμή που αυτός είχε πλέον οριστικοποιηθεί εδαφικά (αρχές 8ου αι.). Hδη από την αρχή (7ος αι.) οι Aραβες, μη έχοντας στο παρελθόν τη γνώση και την εμπειρία ενός αστικού πολιτισμού, στηρίχθηκαν κατά κύριο λόγο στην περσική κληρονομιά: χρησιμοποίησαν σασσανιδικά νομίσματα μέχρι να αποκτήσουν την τεχνογνωσία κοπής τους, οι Πέρσες υπάλληλοι της γραφειοκρατίας συνέχιζαν να απαρτίζουν τον κεντρικό διοικητικό ιστό του νεοσύστατου ισλαμικού κράτους (χαλιφάτου), ενώ η περσική παρουσία είναι ολοκληρωτική στα γράμματα και τις τέχνες. Οι περισσότεροι μουσουλμάνοι ιστορικοί, φιλόσοφοι και επιστήμονες των πρώτων αιώνων του Ισλάμ ήταν Πέρσες που έγραψαν στην αραβική (Ιμπν Μουκάφα, Τάμπαρι, Μπαλάδουρι, Μπιρουνί, Αβικέννας κ.ά.). Οι Πέρσες, μαζί με τους ελληνόγλωσσους κατοίκους των πρώην βυζαντινών επαρχιών της Aνατολής, συνέβαλαν καθοριστικά στη μετάγγιση της ελληνικής σκέψης στον ισλαμικό κόσμο με τη μετάφραση στην αραβική ποικίλων ελληνικών έργων της ελληνικής, της μέσης περσικής (παχλαβί) και της συριακής γραμματείας. Και αν η αραβική ήταν η μόνη επίσημη γλώσσα του χαλιφάτου κατά τους πρώτους τρεις αιώνες μετά την Εγίρα (7ος - 9ος αι. μ.Χ.), η νεοπερσική αναγέννηση του 9ου-10ου αι. είχε ως κύριο φορέα την νεοπερσική γλώσσα, η οποία σταδιακά εξισορρόπησε και κατόπιν αντικατέστησε την αραβική ως επίσημο γλωσσικό όργανο στα εδάφη που κατοικούνταν από Πέρσες και ευρύτερα Ιρανίους, δηλ. από τον Τίγρη μέχρι την Kεντρική Ασία και τον Ινδό ποταμό. Με την έλευση των Σελτζούκων (11ος-12ος αι.) και των Μογγόλων (13ος -15ος αι.) στον περσικό κόσμο, η περσική έγινε η κύρια γλώσσα στη διοίκηση, στη λογοτεχνία και στην τέχνη. Aλλά ο ρόλος των Περσών είναι καταλυτικός και στον τομέα της ισλαμικής τέχνης (εικονογράφηση χειρογράφων, θρησκευτική και κοσμική αρχιτεκτονική, υφαντική, μεταλλοτεχνία κ.λπ.). Το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της ισλαμικής αρχιτεκτονικής και διακόσμησης είναι περσικό ακόμη και σήμερα.
Κατά τη διάρκεια των παραπάνω εξελίξεων ο ισλαμικός κόσμος βρισκόταν σε άμεση πολιτισμική επαφή με τον βυζαντινο-ελληνικό χάρις στον τεράστιο διαμεσολαβητικό ρόλο του περσικού πολιτισμού μετά τον 7ο αι. μ. Χ.. Η απουσία συνοριακής γραμμής δεν κατήργησε την αδιάλειπτη επαφή του ελληνικού και του περσικού πολιτισμού. Tο ελληνικό και το περσικό στοιχείο συνέχισαν την παράλληλη πορεία, εξακολούθησαν να αλληλεπιδρούν σε κάθε τομέα των τεχνών και των επιστημών, όπως κάνουν ακόμη και σήμερα.
http://www.kathimerini.gr