Φώτο: Ο δορυφόρος του πλανήτη Άρη, Φόβος. Έρχεται πιο κοντά στην επιφάνεια του τέταρτου πλανήτη, 1,8 εκατοστά κάθε έτος, μέχρι να πέσει επάνω του. Πραγματικός Φόβος. (κάνε κλικ για περισσότερη μεγέθυνση)
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Εκατόν τριάντα δύο χρόνια έχουν περάσει από εκείνο το μουντό αυγουστιάτικο απόδειλο. Ο καθηγητής των μαθηματικών του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ, Άσαφ Χώλ, περιεργάζονταν με το καινούργιο τηλεσκόπιό την εμφάνιση του πλανήτη Άρη.
Ξαφνικά εντόπισε ένα μικρό ουράνιο σώμα κοντά στον πλανήτη. Φαινόταν σαν ένα μικρό αστέρι. Ρύθμισε καλύτερα το 26 ιντσών «Great Equatorial» τηλεσκόπιό του Ναυτικού Παρατηρητηρίου.
Του φάνηκε σαν ένα λαμπερό αστέρι- πίσω από τον Άρη- ενταγμένο, όμως, στο αστρικό στερέωμα. Σημείωσε το φαινόμενο στο ημερολόγιό του. Το ίδιο σκηνικό είδε και τις επόμενες πέντε ημέρες. Παρατήρησε, μάλιστα, πως δεν επρόκειτο για ένα αστέρι αλλά για δύο ουράνια αντικείμενα που βρίσκονταν πολύ κοντά στον πλανήτη.
Την ανακάλυψη επιβεβαίωσε και ο βοηθός του, Γεώργιος Άντερσον.
Ήταν 18 Αυγούστου του 1877.
Τις επόμενες ημέρες αρκετοί αστρονόμοι περάσανε από το τηλεσκόπιο του Χώλ για να δούνε την ανακάλυψη του.
Ήταν 18 Αυγούστου του 1877.
Τις επόμενες ημέρες αρκετοί αστρονόμοι περάσανε από το τηλεσκόπιο του Χώλ για να δούνε την ανακάλυψη του.
Ήρθε η ώρα να ονομάσουν τα δύο φεγγάρια του Άρη.
Ανάτρεξαν, τότε, στο παρελθόν, στους γιους του στον ελληνικού θεού Άρη.
Ο Άρης δεν ήταν μόνος. Είχε συνοδεία πάντοτε τους δύο ‘γιούς’ του. Το Φόβο και το Δείμο.
Μας λέει ο Όμηρος: Ο Άρης δεν ήταν μόνος. Είχε συνοδεία πάντοτε τους δύο ‘γιούς’ του. Το Φόβο και το Δείμο.
« τῇ δ᾽ ἐπὶ μὲν Γοργὼ βλοσυρῶπις ἐστεφάνωτο
δεινὸν δερκομένη, περὶ δὲ Δεῖμός τε Φόβος τε.» (Ιλιάς 11, 36)
Αλλά και ο Ησίοδος:
‘τῷ δὲ Φόβος καὶ Δεῖμος ἐύτροχον ἅρμα καὶ ἵππους
ἤλασαν αἶψ᾽ ἐγγύς (Θεογονία,463)
Ο Φόβος και ο Δείμος έχουν την ίδια έννοια. Αυτή του τρόμου, του φόβου.
Δεν γνωρίζω αν στην αρχαιότητα υπήρχε μόνον η έννοια των φοβερών πολεμιστών ως απόγονοι του Άρη, ή αν ήταν δίσημη, το ότι υπάρχει, δηλαδή, η πιθανότητα να πέσει, να συγκρουστεί με τον πλανήτη Άρη.
Από την ημέρα της ανακάλυψης των δύο φεγγαριών, χιλιάδες άνθρωποι έστρεψαν τα τηλεσκόπιά τους για να τα εξερευνήσουν.
Η πρώτη διαπίστωση ήταν ότι δεν έχουν καμία σχέση με τη Σελήνη μας.
Πρόκειται για δύο ξένα σώματα του αχανούς διαστήματος που περνώντας κάποτε από το ηλιακό σύστημά μας, αιχμαλωτίστηκαν από την έλξη του Άρη και μπήκαν στην τροχιά του. Αυτό διαπιστώνεται επιστημονικά από την πυκνότητα που παρουσιάζουν. Και οι δύο δορυφόροι έχουν πυκνότητα 2 γρ/κιβ. εκατ. Πολύ πιο χαμηλό από αυτό του Άρη που είναι 4 γρ/κιβ. εκατ.
Υπολογίζεται ότι μπήκαν σε τροχιά πριν δύο δισεκατομμύρια χρόνια. Είναι, καθαρά, δύο αλλόκοτα αστεροειδή αντικείμενα με ημερομηνία λήξης.
Φώτο: Ο Δείμος. Η επιφάνεια του είναι γεμάτη με αστρική σκόνη.
Ο Φόβος θα πέσει στον Άρη
Το πιο κοντινό στον Άρη είναι ο Φόβος, απέχει μόνον 9.377 χλμ. Για να αντιληφθούμε τη μικρή αυτή απόσταση σημειώνουμε πως η απόσταση Γης-Σελήνης είναι 384,403 χλμ. Μοιάζει σαν ένα βράχο που ξεκόλλησε από κάπου, αφού είναι μακρόστενος με διαστάσεις 13.4x 9.2 χλμ, σαν ένα νησί, θα μπορούσαμε να πούμε.
Καλύτερη εξερεύνηση έγινε τα τελευταία χρόνια με αποστολές διαστημοπλοίων στον Άρη. Από τις φωτογραφίες που ελήφθησαν διαπιστώθηκε πως η επιφάνειά του είναι γεμάτη κρατήρες και βαθιές χαρακώσεις μήκους 150 μέτρων με βάθος 25 μέτρων.
Περιστρέφεται σπειροειδώς γύρω από τον Άρη και η όψη του, σε κάποιον που βρίσκεται στην επιφάνεια του Άρη, προκαλεί τον τρόμο και το φόβο για επικείμενη σύγκρουσή του. Η περιστροφή του είναι πιο γρήγορη από αυτή του Άρη με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα μικρό παλιρροϊκό κύμα που τον κάνει να χάνει ύψος 1,8 εκατοστά κάθε χρόνο.
Σύμφωνα με τη θεωρία του Εδουάρδου Ρόχε που είναι γνωστή ως « Όριο Ρόχε», όταν ο Φόβος θα φθάσει στα 5.000 χλμ από τον Άρη θα πέσει επάνω στην επιφάνειά του. Υπολογίζεται σύμφωνα με τις ισχύουσες μετρήσεις και δεδομένα, πως αυτό θα συμβεί σε 50 εκατομμύρια χρόνια.
Ο Δείμος, σε αντίθεση με το Φόβο, βρίσκεται σε τροχιά σε μεγαλύτερη απόσταση από τον Άρη. Είναι της ίδιας σύστασης και έχει διαστάσεις 7,5Χ5,2 χλμ. Στην επιφάνειά του έχει λίγους κρατήρες αλλά λόγω της απόστασής του από τον πλανήτη είναι καλυμμένος από λεπτή αστρική σκόνη. Αυτή γίνεται ορατή και από τις φωτογραφίες που έχουν ληφθεί.
Από φασματικές αναλύσεις έχει διαπιστωθεί πως η περιεκτικότητά τους είναι πλούσια σε άνθρακα καθώς και από υγροποιημένα αέρια που συναντούμε σε μετεωρίτες. Από επιστήμονες, εδώ και αρκετά χρόνια, γίνονται διάφορες μελέτες έτσι ώστε να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν το πλούσιο περιεχόμενό τους σε υδρογόνο, μεθάνιο, άνθρακα, άζωτο, άλατα πυριτικού οξέως και πολλά άλλα.
Αξιοποίηση αυτών αλλά και πολλών άλλων, ίσως, μεταλλευμάτων, προγραμματίζονται για μια ενδεχόμενη κατοίκηση της Σελήνης και μεταφορά υλικών σε αυτήν.
Είχε μάλιστα προγραμματιστεί από τους Ρώσους μια τέτοια αποστολή με την ονομασία ‘Phobos’, αλλά ματαιώθηκε για άγνωστους λόγους.
Το πιο κοντινό στον Άρη είναι ο Φόβος, απέχει μόνον 9.377 χλμ. Για να αντιληφθούμε τη μικρή αυτή απόσταση σημειώνουμε πως η απόσταση Γης-Σελήνης είναι 384,403 χλμ. Μοιάζει σαν ένα βράχο που ξεκόλλησε από κάπου, αφού είναι μακρόστενος με διαστάσεις 13.4x 9.2 χλμ, σαν ένα νησί, θα μπορούσαμε να πούμε.
Καλύτερη εξερεύνηση έγινε τα τελευταία χρόνια με αποστολές διαστημοπλοίων στον Άρη. Από τις φωτογραφίες που ελήφθησαν διαπιστώθηκε πως η επιφάνειά του είναι γεμάτη κρατήρες και βαθιές χαρακώσεις μήκους 150 μέτρων με βάθος 25 μέτρων.
Περιστρέφεται σπειροειδώς γύρω από τον Άρη και η όψη του, σε κάποιον που βρίσκεται στην επιφάνεια του Άρη, προκαλεί τον τρόμο και το φόβο για επικείμενη σύγκρουσή του. Η περιστροφή του είναι πιο γρήγορη από αυτή του Άρη με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα μικρό παλιρροϊκό κύμα που τον κάνει να χάνει ύψος 1,8 εκατοστά κάθε χρόνο.
Σύμφωνα με τη θεωρία του Εδουάρδου Ρόχε που είναι γνωστή ως « Όριο Ρόχε», όταν ο Φόβος θα φθάσει στα 5.000 χλμ από τον Άρη θα πέσει επάνω στην επιφάνειά του. Υπολογίζεται σύμφωνα με τις ισχύουσες μετρήσεις και δεδομένα, πως αυτό θα συμβεί σε 50 εκατομμύρια χρόνια.
Ο Δείμος, σε αντίθεση με το Φόβο, βρίσκεται σε τροχιά σε μεγαλύτερη απόσταση από τον Άρη. Είναι της ίδιας σύστασης και έχει διαστάσεις 7,5Χ5,2 χλμ. Στην επιφάνειά του έχει λίγους κρατήρες αλλά λόγω της απόστασής του από τον πλανήτη είναι καλυμμένος από λεπτή αστρική σκόνη. Αυτή γίνεται ορατή και από τις φωτογραφίες που έχουν ληφθεί.
Από φασματικές αναλύσεις έχει διαπιστωθεί πως η περιεκτικότητά τους είναι πλούσια σε άνθρακα καθώς και από υγροποιημένα αέρια που συναντούμε σε μετεωρίτες. Από επιστήμονες, εδώ και αρκετά χρόνια, γίνονται διάφορες μελέτες έτσι ώστε να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν το πλούσιο περιεχόμενό τους σε υδρογόνο, μεθάνιο, άνθρακα, άζωτο, άλατα πυριτικού οξέως και πολλά άλλα.
Αξιοποίηση αυτών αλλά και πολλών άλλων, ίσως, μεταλλευμάτων, προγραμματίζονται για μια ενδεχόμενη κατοίκηση της Σελήνης και μεταφορά υλικών σε αυτήν.
Είχε μάλιστα προγραμματιστεί από τους Ρώσους μια τέτοια αποστολή με την ονομασία ‘Phobos’, αλλά ματαιώθηκε για άγνωστους λόγους.
