Το άλλο της "πρόσωπο", αυτό μιας πόλης με σημαντικά αξιοθέατα, δείχνει η πόλη των Τρικάλων, σε όσους αποφασίζουν να περιδιαβούν τα στενά της και να περπατήσουν τις κεντρικές τους οδούς με το βλέμμα στραμμένο στην …ιστορία. Η πόλη, με τη σημερινή της ονομασία, Τρίκαλα, αναφέρεται για πρώτη φορά τον 12ο αιώνα στην "Αλεξιάδα" της Άννας Κομνηνής. Ιδρύθηκε- πιθανότατα- κατά το Μεσαίωνα, στη θέση της αρχαιότατης Τρίκκης ή Τρίκης, που πήρε μέρος στον Τρωικό πόλεμο μαζί με τις υπόλοιπες πόλεις της Ελλάδας
Σύμφωνα με στοιχεία που περιέχονται στο στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης του νομού Τρικάλων, που αποτελεί προϊόν προσπάθειας της σχολής γεωπονικών επιστημών του Πανεπιστημόυ Θεσσαλίας, στην αρχαιότητα, η πόλη ήταν χτισμένη στην αριστερή όχθη του ποταμού Ληθαίου, έφερε το όνομα Δώρις και ήταν πρωτεύουσα της Θεσσαλικής Ιστιαιώτιδας. Τη μετονομασία της σε Τρίκκη την οφείλει στην κόρη του Αισώπου και σύζυγο του Υψέως. Βασιλιάς της Τρίκκης ήταν ο φημισμένος γιατρός Ασκληπιός, ο οποίος και θεωρείται "τέκνο" της πόλης. Η σύγχρονη πόλη των Τρικάλων είναι -μάλλον- χτισμένη πάνω στα απομεινάρια της αρχαίας Τρίκκης. Η ιστορία της πόλης των Τρικάλων ακολουθεί την ιστορία της Θεσσαλίας: καταλαμβάνεται από το Φίλιππο Β΄ της Μακεδονίας, τον Ιούλιο Καίσαρα, υπέστη μεγάλες καταστροφές από τους Σλάβους, Σαρακηνούς και Βουλγάρους και μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους έγινε επαρχία του δεσποτάτου της Ηπείρου. Το 1393 περιήλθε στον τουρκικό ζυγό και με σουλτανικό φιρμάνι, το 1786 η διοίκηση των Τρικάλων ανετέθη στον Αλή Πασά της Ηπείρου. Η περιοχή έχει, επίσης, ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω των βυζαντινών της μνημείων. Τον 11ο αιώνα, κατέφυγαν στους βράχους των Μετεώρων μοναχοί, οι οποίοι αυξήθηκαν κατά την Τουρκοκρατία, δημιουργώντας έτσι μια πολιτεία με περισσότερα από 20 μοναστήρια. Στο Νομό, αναπτύχθηκε ιδιαίτερα η οικοτεχνία, από τα τέλη του 17ου ως τις αρχές του 19ου αιώνα. Τα Τρίκαλα ελευθερώθηκαν αρχικά από τους Τούρκους το 1881, αλλά μετά τον ατυχή πόλεμο του 1897 περιήλθαν ξανά υπό την κυριαρχία τους έως το 1898, οπότε ελευθερώθηκαν οριστικά. Η περιοχή των Τρικάλων δοκιμάστηκε σκληρά κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, τον Οκτώβριο του 1943, όταν κατακτητές έκαψαν πολλά χωριά. Τα Τρίκαλα διασχίζει ο ποταμός Λιθαίος (παραπόταμος του Πηνειού), δίνοντας στην πόλη ξεχωριστό "χρώμα". Το όνομα του ποταμού σημαίνει ποταμός των νεκρών και προέρχεται από τη λήθη. Η ξενάγηση των επισκεπτών στα αξιοθέατα της πόλης δεν είναι δύσκολη και σ αυτή ο επισκέπτης μπορεί να δει: -Το Ασκληπιείο, στο κέντρο των Τρικάλων, όπου βρίσκονται τα ερείπια του περίφημου Ασκληπιείου της αρχαίας Τρίκκης. Ο αρχαιολογικός χώρος του Ασκληπιείου περιλαμβάνει: τμήμα ενός υστεροελληνιστικού κτηρίου, το οποίο χρονολογείται από τα ρωμαϊκά χρόνια με ψηφιδωτά δάπεδα, τμήμα υστεροελληνιστικής στοάς, τμήμα ρωμαϊκού λουτρώνα και μεταβυζαντινό ναό. -Το φρούριο της πόλης, χτισμένο στα βόρεια της πόλης, αποτελεί σήμα κατατεθέν για την πόλη των Τρικάλων. Η χρονολογία κτίσης του φρουρίου δεν είναι εξακριβωμένη. Πιθανολογείται ότι κτίστηκε την κλασική εποχή (5ος-4ος αι. π.Χ.) και από τότε υπέστη πολλές αλλαγές, μια απ' αυτές ήταν και από τον Ιουστινιανό. Επισκευάστηκε από τους Οθωμανούς, οι οποίοι το 17ο αιώνα κατασκεύασαν, στην ανατολική πλευρά του, μεγάλο ρολόι. Στα θεμέλια αυτού του ρολογιού το 1936 κατασκευάστηκε άλλο, ύψους 33 μ. -Η παλιά πόλη "Βαρούσι", είναι η μεσαιωνική συνοικία της πόλης, με μεγάλο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Παλαιότερα ήταν η αρχοντογειτονιά της πόλης των Τρικάλων. Τα παλιά Βαρουσιώτικα σπίτια είναι χτισμένα μεταξύ 17ου και 19ου αιώνα. Είναι η μεγαλύτερη διατηρημένη παλιά πόλη στη Θεσσαλία, με πλήρη αρχιτεκτονικό ιστό. Επίσης, σημαίνουσα θέση στο συνοικισμό κατέχουν οι παλαιότερες και περισσότερες εκκλησίες της πόλης των Τρικάλων. -Το Τζαμί "Οσμάν Σαχ" (Κουρσούμ) είναι ένα από τα καλύτερα τεμένη που υπάρχουν στην Ελλάδα, έργο του Σινάν-Πασά. Ανακατασκευάστηκε το 1996 από το Δήμο Τρικκαίων με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ προστατεύεται από την UNESCO. Λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος και πρόσφατα έγινε γνωστό παγκοσμίως, αφού φιλοξένησε εργασίες Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών στα πλαίσια του προγράμματος "CULTURA". -Η γέφυρα του Ληθαίου ποταμού, μια σιδερένια γέφυρα που κατασκευάστηκε στη Γαλλία, το 1886, είναι η μόνη που άντεξε στην πλημμύρα του 1907. Τον Απρίλιο του 1941 επιχείρησαν να την ανατινάξουν τα αγγλικά στρατεύματα που υποχωρούσαν, αλλά απέτυχαν λόγω της κατασκευής της. Μέχρι το 1996 λειτουργούσε ως γέφυρα οχημάτων και πεζών. Σήμερα, έχει πεζοδρομηθεί και αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημεία αναφοράς της πόλης. -Μύλος Ματσοπουλου: ένα ιδιαίτερα σημαντικό βιομηχανικό μνημείο, που αποτέλεσε το πρώτο αλευροποιείο και μακαρονοποιείο της Ελλάδας. -Το σπίτι του Πουλιανίτη, στο οποίο στεγάζεται η Αρχαιολογική Συλλογή (ενεπίγραφες επιτύμβιες στήλες, γλυπτά ειδώλια Κλασικής και Ελληνιστικής Εποχής) και συλλογή Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Χρόνων. -Το Εκκλησιαστικό Μουσείο, το οποίο διαθέτει συλλογή με εικόνες 16ου και 19ου αιώνα. -Οι εκκλησίες του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, του Αγίου Στεφάνου, των Αγίων Αναργύρων και της Αγίας Παρασκευής, του 17ου αιώνα, στο συνοικισμό Φλαμούλι κ.α. Κείμενο: Α. Ζώης
ANA-MPA.GR
