Στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα παρουσιάστηκε το ντοκιμαντέρ "Ανασκάπτοντας τη Σαλαμίνα της Κύπρου 1952-1974, 34 χρόνια μετά". Η Σαλαμίνα, η οποία το 1974 καταλήφθηκε από τον τουρκικό στρατό, υπήρξε πρωτεύουσα της Κύπρου για χίλια περίπου χρόνια και σύμφωνα με την παράδοση ιδρύθηκε από τον Τεύκρο, γιό του Τελαμώνα, βασιλιά του νησιού της Σαλαμίνας και αδελφό του Αίαντα, ο οποίος κατέφθασε στην Κύπρο μαζί με άλλους Έλληνες με το τέλος του Τρωικού πολέμου.
Στην 'Ελένη' του Ευριπίδη ο Τεύκρος εξηγεί ότι τον διέταξε ο Απόλλωνας να μην επιστρέψει στα πάτριά του εδάφη αλλά να πάει στο νησί της Κύπρου, αφού δεν είχε καταφέρει να προλάβει την αυτοκτονία του Αίαντα, ούτε κατάφερε να εκδικηθεί το θάνατό του.
Το ντοκιμαντέρ στηρίζεται στο ομότιτλο βιβλίο, γραμμένο το 1999, από τον Κύπριο αρχαιολόγο και καθηγητή Βάσο Καραγιώργη, ο οποίος με τις ανασκαφές του έφερε στο φως την πόλη της Σαλαμίνας.
"Η Σαλαμίνα σήμερα βρίσκεται σε κατάσταση τελείας εγκαταλείψεως. Η ζωή έσβησε ξαφνικά το 1974. Βασιλεύει τώρα μια απέραντη σιωπή, που αποτελεί όμως μια εύγλωττη διαμαρτυρία", τονίζει ο διακεκριμένος αρχαιολόγος Βάσος Καραγιώργης σε αποκλειστική συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ με την ευκαιρία της παρουσίασης του ντοκιμαντέρ.
Στη συνέντευξη ο καθηγητής Καραγιώργης αποκαλύπτει, ότι, αν δεν γινόταν το 1974 η τουρκική εισβολή, το όνειρο του ήταν "να ανασκάψει στην προ-Ρωμαϊκή Σαλαμίνα, την "Ελληνικοτάτην", πόλη του Ευαγόρα και την πόλη των Ομηρικών χρόνων, που, όπως τονίζει, "οπωσδήποτε υπάρχει και περιμένει…".
Για τις δραματικές μέρες του 1974 ο Β. Καραγιώργης θυμάται: Δεν είχαμε τον χρόνο να πάρουμε μαζί μας ούτε τα ημερολόγια των ανασκαφών. Όλα έμειναν επί τόπου, και όταν ζητήσαμε να μας παραδοθούν μετά το 1974, μας ελέχθη ότι αποτελούν "λάφυρα πολέμου"!
Τα τελευταία χρόνια αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου της Άγκυρας, που ποτέ προηγουμένως δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον για την Κυπριακή αρχαιολογία, με έγκριση προφανώς του τουρκικού στρατού, κάνει αρχαιολογικές ανασκαφές στη Σαλαμίνα, κατά παράβαση των διατάξεων της Σύμβασης της Χάγης, που απαγορεύει την διεξαγωγή αρχαιολογικών ανασκαφών σε κατεχόμενες περιοχές.
Η ιδέα του ντοκιμαντέρ για την Σαλαμίνα ήταν της Δρος Μάρως Θεοδοσιάδου, η οποία το 2007 τη συζήτησε με τον καθηγητή Β. Καραγιώργη. Ο άνθρωπος, που έφερε στο φως τη Σαλαμίνα, απέρριψε την πρόταση να επισκεφθεί τον χώρο κατά τη διάρκεια του γυρίσματος του ντοκιμαντέρ και να μιλήσει, αντικρίζοντας τα μνημεία που απεκάλυψε από το 1952 ως το 1974.
Η ιδέα του ντοκιμαντέρ για την Σαλαμίνα ήταν της Δρος Μάρως Θεοδοσιάδου, η οποία το 2007 τη συζήτησε με τον καθηγητή Β. Καραγιώργη. Ο άνθρωπος, που έφερε στο φως τη Σαλαμίνα, απέρριψε την πρόταση να επισκεφθεί τον χώρο κατά τη διάρκεια του γυρίσματος του ντοκιμαντέρ και να μιλήσει, αντικρίζοντας τα μνημεία που απεκάλυψε από το 1952 ως το 1974.
Για τον Βάσο Καραγιώργη ήταν πολύ οδυνηρό να αναπλάσει αναμνήσεις του παρελθόντος. Όμως, μετά από πολύ προβληματισμό αποφάσισε την υπέρβαση και πήγε στη Σαλαμίνα για να συμβάλει με την προσωπική του αφήγηση στην πειστικότητα του σεναρίου. Το σενάριο του ντοκιμαντέρ έγραψε η Δρ Μάρω Θεοδοσιάδου, η σκηνοθεσία είναι του ταλαντούχου και έμπειρου σκηνοθέτη Πασχάλη Παπαπέτρου και η φωτογραφία του Νίκου Αβρααμίδη. Η χρηματοδότηση του ντοκιμαντέρ έγινε από το Ίδρυμα Λεβέντη.
www.ana.gr
