Μούδιασμα στα Σκόπια

Δυσαρέσκεια επικρατεί στους πολιτικούς κύκλους της ΠΓΔΜ για τις ασφυκτικές πιέσεις που ασκούνται από τους Ευρωπαίους να επιτευχθεί συμβιβαστική λύση στο θέμα της ονομασίας, ενώ ήδη έχουν αρχίσει να διαγράφονται προθέσεις αναδίπλωσης της σκληρής γραμμής Γκρούεφσκι χάριν της ημερομηνίας για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Της Μαρίνας Γ. Μεϊντάνη

Στην Αθήνα μπορεί να υπάρχει ικανοποίηση για τη σκοπιμότητα της συνάντησης Γιώργου Παπανδρέου και Νίκολα Γκρούεφσκι στις Πρέσπες την περασμένη Παρασκευή, αλλά στα Σκόπια έκδηλο είναι το κλίμα προβληματισμού. Κι αυτό γιατί όλες τις προηγούμενες ημέρες υπήρξαν φανερές (και μη) μορφές πίεσης κυρίως από πλευράς Ευρώπης για επίδειξη συναινετικής στάσης στην επίτευξη κοινά αποδεκτής λύσης για το όνομα -αιφνίδια επίσκεψη Καρλ Μπιλντ, κοινό άρθρο του επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας της Ε.Ε. Χαβιέρ Σολάνα και του ευρωπαίου επιτρόπου για τη διεύρυνση Όλι Ρεν στην εφημερίδα «Ντνέβνικ» των Σκοπίων αλλά και προτροπή της Επιτροπής για ταχεία λύση στο θέμα του ονόματος. Όλα αυτά με το βλέμμα στραμμένο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που θα συγκληθεί στις αρχές Δεκεμβρίου και στο οποίο η πολιτική ηγεσία της ΠΓΔΜ προσβλέπει σε καθορισμό ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε.

ΠΑΓΙΔΕΥΜΕΝΟΣ Ο ΓΚΡΟΥΕΦΣΚΙ

Στα Σκόπια διαισθάνονται πλέον πολύ καλά ότι οι διεθνείς πιέσεις στοχεύουν στο να φέρουν την εθνικιστική κυβέρνηση του Νίκολα Γκρούεφσκι στην επίδειξη ελαστικής ή τουλάχιστον συμβιβαστικής στάσης, ώστε να κριθεί θετικά στις Βρυξέλλες. Την ίδια ώρα όλοι κατανοούν ότι τα ασφυκτικά χρονικά περιθώρια δεν επιτρέπουν τέτοιες θεαματικές κινήσεις-στροφές από τον Γκρούεφσκι, ο οποίος έχει επενδύσει πολιτικά σε εθνικιστικές κορόνες. Εξ ου και η εκδηλωμένη απαισιοδοξία που κυριάρχησε στα σχόλια των αναλυτών της ΠΓΔΜ, τις ώρες που ακολούθησαν τη συνάντηση των Πρεσπών.

Ο έλληνας πρωθυπουργός άλλωστε στην άτυπη ενημέρωση προς τους έλληνες δημοσιογράφους υπήρξε σαφής ως προς την αποτελεσματικότητα της συνάντησης των Πρεσπών. Δεν μπορεί να λυθεί σε δέκα ημέρες -που απομένουν για το Συμβούλιο του Δεκεμβρίου- ό,τι δεν λύθηκε σε δεκαοκτώ χρόνια, σημείωσε ο Γιώργος Παπανδρέου. Στις τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές αναλύσεις του περασμένου Σαββατοκύριακου στα Σκόπια εκτιμάτο ότι η ΠΓΔΜ δεν πρόκειται να λάβει το «πράσινο φως» από την Ε.Ε., αν δεν επιτευχθεί συμφωνία για λύση του ζητήματος του ονόματος.

Ο Νίκολα Γκρούεφσκι άλλωστε αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον έλληνα ομόλογό του στις Πρέσπες δεν εμφανίστηκε καθόλου ικανοποιημένος, σημειώνοντας ότι η ελληνική πλευρά εμμένει στις θέσεις της και ότι κατά τη συνάντησή του με το Γ. Παπανδρέου τού ζήτησε να μη θέσει βέτο στον προσδιορισμό ημερομηνίας έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, όταν, όπως σημείωσε, το παράδειγμα του Βουκουρεστίου (σ.σ. μπλοκάρισμα στο ΝΑΤΟ) αποδείχθηκε ανεδαφικό και δεν βοήθησε στην επίλυση του ονόματος. Στο σημείο στο οποίο οδηγούνται οι εκτιμήσεις διπλωματικών και δημοσιογραφικών παραγόντων σε Σκόπια και Αθήνα είναι ότι, για να μην τεθεί ελληνικό βέτο στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου, είτε το ζήτημα ΠΓΔΜ-Ε.Ε. δεν πρέπει να τεθεί καθόλου είτε να διατυπωθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να μετατίθεται στο άμεσο μέλλον και με την προϋπόθεση να έχει υπάρξει «αμοιβαία αποδεκτή λύση στο θέμα του ονόματος». Αν προκριθεί η πρώτη προοπτική, τότε ο Νίκολα Γκρούεφσκι πρέπει να σκεφτεί πολύ καλά το τι θα απαντήσει στο εσωτερικό της χώρας του. Γιατί η χώρα του έχασε το τρένο του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., όταν διαπιστώνεται από όλους ότι μία κοινά αποδεκτή λύση δεν μπορεί παρά να είναι συμβιβαστική; Αυτό που μένει να καθοριστεί δεν είναι η σύνθετη ονομασία (η οποία προβάλλει ως η πιθανότατη λύση), αλλά το ποια θα είναι η διεθνής χρήση του, καθώς και οι επιθετικοί προσδιορισμοί εθνότητας και γλώσσας.

ΜΥΣΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ

Στα Σκόπια προβάλλεται η ελληνική αισιοδοξία όχι τόσο για την εύρεση λύσης όσο για το ότι υπάρχει καλή εικόνα της νέας κυβέρνησης, του πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Παπανδρέου στο εξωτερικό και κυρίως στο δυτικό παράγοντα. Διαπιστώνεται ότι ο έλληνας πρωθυπουργός με τις κινήσεις του κερδίζει τις εντυπώσεις στο εξωτερικό, προβάλλοντας μία άλλη εικόνα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, όχι αδιάλλακτης αλλά συναινετικής, υπέρ του διάλογου και πάντως εντός του νέου πνεύματος της εποχής.

Πολλοί αναλυτές άλλωστε υποστηρίζουν ότι οι παρασκηνιακές κινήσεις του τελευταίου διαστήματος έχουν δώσει μία νέα δυναμική στις συνομιλίες, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έναν συμβιβασμό και να ξεμπλοκάρουν την πορεία της ΠΓΔΜ προς ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Στέβο Πεντάροφσκι, σύμβουλος δύο πρώην προέδρων, των Τραϊκόφσκι και Τσερβένκοφσκι, προέτρεπε τα Σκόπια να ανταποκριθούν στο νέο θετικό μήνυμα της Αθήνας και, όπως σημείωνε, δεν θα απέκλειε την παράλληλη διεξαγωγή μυστικής διπλωματίας.

Ο ίδιος μάλιστα κατέγραφε ως στροφή της μέχρι σήμερα άκαμπτης θέσης Γκρούεφσκι και ως προετοιμασία της κοινής γνώμης της χώρας του αλλά και της διασποράς τη θέση του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ πριν από την επίσκεψή του στην Αυστραλία περί «ενότητας». Θέση με την οποία φαίνεται να συμφωνεί και ο πολιτικός αναλυτής Σαούντ Μισίνι, ο οποίος βλέπει πίσω από την έκκληση αυτή του Γκρούεφσκι την προετοιμασία του εδάφους για μία συμβιβαστική λύση με την Ελλάδα. Αιχμές για μυστικές συνομιλίες που διεξάγονται άφησε και ο πρώην πρωθυπουργός Βλάντο Μπούτσκοφσκι, σημειώνοντας ότι καταγράφεται μία αισιοδοξία της διεθνούς κοινότητας, η οποία βασίζεται σε κάτι που δεν είναι εύκολα αντιληπτό. Δημοσιογραφικές πηγές άλλωστε επισήμαναν ότι η αλλαγή κυβέρνησης στην Ελλάδα και το προσωπικό στιλ διπλωματίας του Γιώργου Παπανδρέου, που επενδύει στην αποτελεσματικότητα και όχι στην τυπική διπλωματική διαδικασία, δημιουργεί νέα δυναμική...

Πράσινη πρωτοβουλία Πρεσπών

Μπορεί όσα διαδραματίστηκαν στο περιθώριο της τριμερούς συνάντησης των Πρεσπών -Παπανδρέου, Γκρούεφσκι, Μπερίσα- να κέρδισαν τους προβολείς, ωστόσο σημαντικότατες ήταν και οι συμφωνίες που αφορούσαν τη βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία του λιμναίου οικοσυστήματος. Οι τρεις πρωθυπουργοί ανανέωσαν το ραντεβού τους για τις 2 Φεβρουαρίου του 2010 (στη δέκατη επέτειο της δημιουργίας του Πάρκου Πρεσπών και Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων), για να υπογράψουν συμφωνία και με την ευρωπαϊκή επιτροπή για την «Προστασία και βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής της λεκάνης των Πρεσπών».

Παράλληλα οι τρεις πρωθυπουργοί, λίγες ημέρες πριν από το κρίσιμο ραντεβού της Κοπεγχάγης για την κλιματική αλλαγή, με κοινή επιστολή τους προς το γ.γ. του ΟΗΕ, τον προεδρεύοντα της διάσκεψης της Κοπεγχάγης, δανό πρωθυπουργό, και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιούν την πρωτοβουλία και τη δέσμευσή τους για κοινή δράση σε περιβαλλοντικά ζητήματα της περιοχής τους, καθώς και τη στήριξή τους στην επίτευξη συμφωνίας για την κλιματική αλλαγή υπό τον ΟΗΕ, προβάλλοντας ως απάντηση στην παρούσα οικονομική κρίση την πράσινη ανάπτυξη και τη συνεργασία σε περιφερειακό επίπεδο.