Φεμινίστριες εναντίον αρχαιολόγων για την ιερή πορνεία

Αμφισβητείται πλέον αν οι ιερόδουλες ήταν ιέρειες και πόρνες κατά την αρχαιότητα


ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΑΛΙΑΝΟΣ

ΒΕΡΟΛΙΝΟ.

Εκαναν «μπαμ» με την εμφάνισή τους. Οι πόρνες στην αρχαία Κόρινθο φορούσαν δικτυωτά φορέματα και ήταν έντονα μακιγιαρισμένες. Οι ναύτες, από τα εκατοντάδες αγκυροβολημένα πλοία στο λιμάνι της πόλης, δεν είχαν παρά να διαλέξουν- σε τιμές συνήθως «λαϊκές». Παρόμοια εικόνα, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, παρουσίαζε και ο ναός της Αφροδίτης, στον παρακείμενο ορεινό βράχο. Εκεί σύμφωνα με τον μεγάλο γεωγράφο Στράβωνα (64 π.Χ.-23 μ.Χ.) οι ιερόδουλες ήταν υπηρέτριες του ναού και οι ιερείς οι «προστάτες». Εντύπωση έκανε και ο αριθμός τους. «Ο ναός ήταν τόσο πλούσιοςπου διέθετε πάνω από 1.000 ελευθεριάζοντα κορίτσια» γράφει.

Τώρα όμως κάποιες φεμινίστριες, με τη συνδρομή γυναικών αρχαιολόγων, αμφισβητούν τη «σεξιστική και ανδροκρατούμενη», όπως καταγγέλλουν, αντίληψη, αντιπροτείνοντας είτε την επιστημονική αμφιβολία είτε την υπόθεση ότι οι ναοί δεν ήταν (και) οίκοι ανοχής.

Ηδη οι λέξεις «ιερόδουλος» και «ιέρεια του έρωτα» παραπέμπουν στη σύνδεση πορνείας και ιερών ναών. Αδιευκρίνιστο παραμένει ωστόσο αν η σεξουαλική πράξη συντελούνταν μέσα ή έξω από αυτούς. Μέχρι πρότινος η κυρίαρχη άποψη στους ιστορικούς ήταν ότι το ιερό ήταν συγχρόνως και πορνείο. Ωστόσο τα πειστήρια γι΄ αυτό, σε ό,τι αφορά την Κόρινθο, δεν είναι αδιάσειστα ούτε επαρκή.


«Οι μαρτυρίες για έναν ιερό οίκο ανοχής στην Κόρινθο βασίζονται αποκλειστικά σε μια ωδή του Πινδάρου» λέει η γερμανίδα ιστορικός Τάνια Σέερ. Σε αυτήν γίνεται λόγος για έναν ολυμπιονίκη του 464 π.Χ., ο οποίος δώρισε στον ναό «πλήθος πόρνες», που έφταναν τις πολλές εκατοντάδες. Για μετατροπή του ναού σε οίκο σεξουαλικού εμπορίου δεν γίνεται ωστόσο λόγος.
Το πιο πιθανό, λέει η κυρία Σέερ, είναι ότι οι πόρνες «δούλευαν» εκτός αυτού, παρέδιδαν όμως τις εισπράξεις στους κατ΄ εξοχήν ιερείς. Η αντιπαράθεση μετατρέπεται όμως σε «σκυλοκαβγά» σε ό,τι αφορά την πρωτεύουσα της Μεσοποταμίας, την «πόρνη Βαβυλώνα», όπως ονομάζεται στις Γραφές. Οι περιγραφές του Ηρόδοτου (490-425 π.Χ.) για όργια στο ιερό της Ιστάρ τίθενται σήμερα υπό αίρεση από μια ομάδα «άγριων» φεμινιστριών. «Δεν υπάρχει ούτε ένα εύρημαπου να επιβεβαιώνει τις διηγήσεις του» λέει η αμερικανίδα αρχαιολόγος και φεμινίστρια Τζούλια Ασάντι.
 Και ακόμη χειρότερα: στην παρερμηνεία των γεγονότων συμμετέχουν και πολλοί σημερινοί ερευνητές που ανήκουν στο ανδρικό φύλο. Υπάρχει βέβαια και ένα ρεύμα πιο «νηφάλιων» ιστορικών που κινείται ανάμεσα στα δύο άκρα. Γι΄ αυτούς είναι αναμφισβήτητο ότι υπήρξαν, πρώτον, ναοί που διατηρούσαν εξωτερικούς οίκους ανοχής, δεύτερον, νεαρά κορίτσια που κατείχαν σε ιερά υψηλά ιερατικά αξιώματα και, τρίτον, πλούσιες πόρνες, οι οποίες χρηματοδοτούσαν το κτίσιμο ναών του έρωτα. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα: το ιερό που ήταν αφιερωμένο στην «Αφροδίτη-πόρνη»θεά φιλήδονη και μηδενίστρια της ηθικής στον έρωτα.