Η νέα ανακάλυψη απολιθωμάτων, ηλικίας περίπου δύο εκατομμυρίων ετών, στο ασβεστολιθικό σπήλαιο Μαλάπα της Νότιας Αφρικής, κοντά στο Γιοχάνεσμπουργκ, έρχεται να ρίξει νέο φως στην εξελικτική «αλυσίδα» των προγόνων των ανθρώπων.Τα απολιθώματα προέρχονται από μια κρίσιμη περίοδο, όταν οι πρόγονοί μας άρχισαν να περπατάνε όρθιοι, να αποκτούν μεγαλύτερο εγκέφαλο, να χρησιμοποιούν εργαλεία και να αναπτύσσουν την ικανότητα της ομιλίας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις επιστημόνων, η ανακάλυψη είναι πολύ σημαντική και μπορεί ακόμα και να οδηγήσει στο να «ξαναγραφεί» η ανθρώπινη προϊστορία, συμπληρώνοντας κρίσιμα κενά που υπήρχαν ως τώρα στις επιστημονικές γνώσεις.
Τα απολιθώματα (ένας σχεδόν πλήρης σκελετός παιδιού και επίσης διάσπαρτα οστά ενηλίκων) προέρχονται από έναν άγνωστο μέχρι σήμερα τύπου ανθρωπίδη (ανθρωποειδούς), δηλαδή του εξελικτικού εκείνου κλάδου των πρωτευόντων (που περιλαμβάνουν και τους πιθήκους), ο οποίος οδήγησε στον σύγχρονο άνθρωπο. Το νέο είδος μπορεί να αποτελεί ένα ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στους πιθηκοειδείς ανθρωπίδες και στο πρώτο είδος εξελιγμένου ανθρώπου, τον homo habilis.
Σύμφωνα με τους «Τάιμς του Λονδίνου» και τη βρετανική «Τέλεγκραφ», η επιστημονική κοινότητα αναμένει με πολύ ενδιαφέρον τις λεπτομερείς ανακοινώσεις για την ανακάλυψη (αναμένονται εντός της εβδομάδος), η οποία έγινε από τον καθηγητή Λι Μπέργκερ του πανεπιστημίου Γουιτγουότερσραντ της Ν.Αφρικής. Ο πρόεδρος της χώρας Τζέικομπ Ζούμα ήδη επισκέφτηκε το πανεπιστήμιο για να δει τα απολιθώματα, ενώ μόνο λίγοι άλλοι επιστήμονες είχαν μέχρι τώρα την ευκαιρία να τα δουν.
Ο επιφανής ανθρωπολόγος Φίλιπ Τομπάιας, ένας από τους πρώτους ερευνητές που το 1964 ανακάλυψαν ότι ο homo habilis αποτελούσε ένα πρωτόγονο κρίκο στην αλυσίδα της ανθρώπινης εξέλιξης, χαρακτήρισε «συναρπαστική» την ανακάλυψη, αν μη τι άλλο, όπως είπε, επειδή είναι πολύ σπάνια η εύρεση ενός τόσο παλαιού σκελετού, καθώς συνήθως οι παλαιοανθρωπολόγοι πρέπει να αρκεστούν σε μερικά δόντια ή σε ένα κομμάτι κρανίου. Η ελλιπής αυτή εικόνα έχει δώσει τροφή στους φονταμενταλιστές εχθρούς της θεωρίας της εξέλιξης να αμφισβητήσουν ότι ο άνθρωπος είναι στενός συγγενής των πιθήκων.
Οι άνθρωποι και οι χιμπατζήδες διαχωρίστηκαν από ένα κοινό πρόγονο πριν από περίπου έξι εκατομμύρια χρόνια. Οι πρώτοι ανθρωπίδες που περπατούσαν όρθιοι, οι Αυστραλοπίθηκοι, εμφανίστηκαν στην Αφρική πριν από 3,9 εκατ. χρόνια, παρόλα αυτά συνέχισαν να περνάνε τον περισσότερο χρόνο τους πάνω στα δέντρα και κράτησαν για πολλά χρόνια τα πιθηκοειδή χαρακτηριστικά τους. Μόνο πριν από περίπου 2,5 εκατ. χρόνια, στη νότια και ανατολική Αφρική, οι homo habilis άρχισαν να αναπτύσσουν πιο εξελιγμένα ανθρώπινα χαρακτηριστικά, που αργότερα αναπτύχθηκαν περαιτέρω στα επόμενα ανθρώπινα είδη, τον homo erectus και κυρίως στον homo sapiens, ο οποίος κατέκτησε τον πλανήτη.
Ο homo habilis, που είχε 50% μεγαλύτερο εγκέφαλο από τους πιθηκοειδείς προγόνους του, είναι το πρώτο είδος που θεωρείται ανθρώπινο (δηλαδή ανήκει στο γένος Homo), όμως μέχρι σήμερα ελάχιστα απολιθώματά του έχουν βρεθεί και αυτά είναι διάσπαρτα μέρη οστών μόνο από κρανίο, σαγόνι και άκρα και όχι από τη λεκάνη του ούτε από τα μέλη του σώματός του. Το πότε και γιατί οι πρόγονοί μας υιοθέτησαν την μόνιμα όρθια στάση και το βάδισμα στα δύο πόδια, παραμένει ζήτημα επιστημονικών διαφωνιών.
Η νέα ανακάλυψη -που πιθανότατα αποτελεί έναν χαμένο κρίκο ανάμεσα στον Αυστραλοπίθηκο και στον Homo habilis- έρχεται να επιβεβαιώσει τον χαρακτηρισμό της Αφρικής ως «λίκνου της ανθρωπότητας», καθώς συνεχώς νέα ευρήματα έρχονται στο φως από την «μαύρη ήπειρο». Το 1994, στην ίδια περιοχή της Νοτίου Αφρικής, που αποτελεί προστατευόμενη περιοχή από την Unesco, είχε ανακαλυφθεί ο επονομαζόμενος «Μικροπόδαρος», ένα σχεδόν πλήρες απολίθωμα Αυστραλοπίθηκου ηλικίας 3,3 εκατ. ετών.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ
