Πολύτιμα ευρήματα σε Θησείο και Πειραιά
Της Μαίρης Αδαμοπούλου
Είναι ένα εντυπωσιακό ψηφιδωτό που ξαναβλέπει το φως 19 αιώνες μετά τη δημιουργία του και το οποίο μέχρι σήμερα κρυβόταν στα σπλάγχνα της Αθήνας, στη γειτονιά του Θησείου. «Μάρτυρας» μιας ρωμαϊκής έπαυλης, το ψηφιδωτό αποκαλύφθηκε όταν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου επί της οδού Ακάμαντος 24α έκανε εκσκαφή θεμελίωσης. Η αρχαιολογική σκαπάνη που ανέλαβε δράση έπεσε πάνω στο τρικλίνιο (δωμάτιοχώρος υποδοχής) της έπαυλης με το ψηφιδωτό διαστάσεων 3Χ3,5 μ., που σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις χρονολογείται στον 2ο αιώνα μ.Χ.
Πώς όμως εξηγείται ο εντοπισμός του ψηφιδωτού στο Θησείο, στην ανασκαφή που ολοκληρώθηκε μόλις τον Μάρτιο; «Αποτελεί μέρος μιας ρωμαϊκής γειτονιάς», εξηγεί στα «ΝΕΑ» η αρχαιολόγος της Γ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων που το ανέσκαψε Κατερίνα Σταμούδη. «Στο παρελθόν έχουν βρεθεί στην ευρύτερη περιοχή κι άλλες επαύλεις, όπως και βαλανεία».
Το ψηφιδωτό, του οποίου η κατασκευή θεωρείται καλή για τα ελληνικά δεδομένα, δεν ήταν ωστόσο η μόνη αποκάλυψη. Πλούσιοι σε διάκοσμο ήταν και οι τοίχοι του δωματίου. Στο κατώτερο τμήμα τους μιμούνταν επένδυση μαρμάρου, ενώ πιο πάνω κοσμούνταν με φυτικά σχέδια ακολουθώντας τον πομπηιανό ρυθμό με κυρίαρχα χρώματα το γαλάζιο και το πράσινο.
Γιατί όμως επέλεξαν οι ιδιοκτήτες της έπαυλης το θέμα της αρπαγής του Γανυμήδη ως κεντρικό για το ψηφιδωτό τους; «Είναι ένα θέμα συνηθισμένο, με ερωτικές και φιλοσοφικές προεκτάσεις, που ταιριάζει επίσης σε χώρους υποδοχής και συμποσίων, ενώ παράλληλα με δύο και μόνο πρόσωπα αρκούν για να απεικονιστεί μια μυθολογική σκηνή», εξηγεί η κ. Σταμούδη. Το ρωμαϊκό ψηφιδωτό έχει σκεπαστεί με πριονίδι για να προστατευθεί από την υγρασία και βρίσκεται ήδη κάτω από προσωρινό στέγαστρο. Οσο για την τύχη του; Η αρμόδια Γ΄ ΕΠΚΑ θα εισηγηθεί στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο την απόσπαση του ψηφιδωτού και των τοιχογραφιών ώστε να αποτελέσουν έκθεμα στο μελλοντικό Μουσείο της Πόλης των Αθηνών.
Στα σπλάχνα του Πειραιά
Αρχαιότητες «γεννούν» και τα σπλάχνα του Πειραιά. Μια αρχαιολογική νότα θα υποδέχεται όσους φτάνουν στην πλατεία τού υπό αναστήλωση Δημοτικού Θεάτρου της πόλης. Στη γωνία της πλατείας, επί της Βασιλέως Γεωργίου Α΄, ένα βοτσαλωτό δάπεδο της ελληνιστικής εποχής- εύρημα που ανέσκαψε η αρχαιολόγος της ΚΣΤ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κορνηλία Αξιώτη- θα διατηρηθεί ορατό. Αποτελεί τμήμα μεγάλου κτιρίου της ελληνιστικής εποχής με κεντρική αυλή πλαισιωμένη με δωμάτια. Οι αρχαιότητες που θα διατηρηθούν επί της πλατείας αποτελούν συνέχεια εκείνων που είχαν εντοπιστεί ήδη στο εσωτερικό του θεάτρου- στα υπόγεια του φουαγιέ και της σκηνής- και τα οποία διατηρήθηκαν σε κατάχωση. 