Πιθανή συμμετοχή της Ελλάδας στη νέα αντιπυραυλική ασπίδα, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα αντιδράσει αρνητικά η Ρωσία ή ακόμα και θα συμμετέχει και θα πρόκειται για μία προσπάθεια που θα αποκτήσει ΝΑΤΟϊκό ή πανευρωπαϊκό χαρακτήρα και όχι μονομερή αμερικανικό, εξήγγειλε ουσιαστικά σήμερα μετά την συνάντησή του με τον Αμερικανό βοηθό υφυπουργό Άμυνας για θέματα διεθνούς ασφάλειας Αλεξάντερ Βέρσμποφ, ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Άμυνας, Πάνος Μπεγλίτης.Ο υπουργός αναφέρθηκε και στις τουρκικές προκλήσεις λέγοντας ότι "δεν θα γίνουν ανεκτές", αλλά οι Τούρκοι φαίνεται ότι έχουν διαφορετική άποψη και για μία ακόμα φορά πέταξαν επάνω από ελληνικό έδαφος σχεδόν ταυτόχρονα με τις δηλώσεις του υπουργού.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του αναπληρωτή υπουργού, έχει ως εξής:
"Θέλω κατ' αρχήν κάνοντας μια πολιτική παρατήρηση να πω, ότι είναι η πρώτη θεσμική συνάντηση υψηλού επιπέδου μεταξύ των δυο χωρών, στο επίπεδο των πολιτικών ηγεσιών των Υπουργείων Εθνικής Άμυνας, μετά τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου. Και αυτό ήταν για μας μια σημαντική πολιτική ευκαιρία για να αναδείξουμε τη νέα πολιτική της Κυβέρνησής μας, για να αναδείξουμε τη στρατηγική μας απέναντι σε ένα σημαντικό εταίρο, όπως είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Ήταν για μας σημαντική πολιτική ευκαιρία για να δείξουμε ότι η Ελλάδα με την Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν θεωρεί ως ρητορικό σχήμα την έκφραση που πολλές φορές ακούστηκε στο παρελθόν ότι η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες συνδέονται με στρατηγική εταιρική σχέση. Για μας δεν είναι αυτή η έκφραση ένα «αδειανό πουκάμισο», δεν είναι μια άδεια έκφραση. Αλλά έχουμε την πολιτική διάθεση και τη βούληση να τη γεμίσουμε με ουσιαστικές κοινές πρωτοβουλίες, να τη γεμίσουμε με πρωτοβουλίες από τη δική μας πλευρά, τόσο στο διμερές επίπεδο, σε επίπεδο δηλαδή των διμερών σχέσεων Ελλάδας – Ηνωμένων Πολιτειών, όσο και στο επίπεδο των διεθνών και περιφερειακών πολιτικών και αμυντικών Οργανισμών.
Αυτό ήταν το πρώτο πολιτικό μήνυμα που στείλαμε σήμερα στην αμερικανική πλευρά. Θεωρούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες και ιδιαίτερα υπό τη νέα πολιτική της ηγεσία, ένα σημαντικό εταίρο με τον οποίο η Ελλάδα, η Ελλάδα της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, μπορεί να συνεργαστεί. Να συνεργαστεί σε ισότιμη βάση και επί τη βάση της αμοιβαίας ωφέλειας και των αμοιβαίων συμφερόντων, σε ένα ευρύτατο πεδίο θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος, που υπερβαίνει τις διμερείς σχέσεις και τις επιβαρύνσεις που γνωρίσαμε όλοι στην ιστορική διαδρομή και που μπορεί να ανοιχτεί σε ένα νέο πλαίσιο σχέσεων, υπό το φως των νέων διεθνών και περιφερειακών εξελίξεων.Θεωρούμε ότι αυτή η συνάντηση αποτελεί την αρχή. Αποτελεί την αφετηρία μιας νέας σχέσης μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών, σε κρίσιμους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Δεν είναι εξάλλου καθόλου τυχαίο ότι και από την αμερικανική πλευρά η αναβάθμιση αυτής της συμβουλευτικής Επιτροπής, εκφράστηκε μέσα και από την παρουσία του τρίτου στην ιεραρχία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών του αναπληρωτή Υπουργού κ. Alexander Vershbow και είναι η πρώτη φορά που η αμερικανική πλευρά τουλάχιστον υπό τη νέα της πολιτική ηγεσία, επιδεικνύει αυτό το ενδιαφέρον.Δουλέψαμε τον τελευταίο μήνα που είμαστε εδώ στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, για να διαμορφώσουμε μια ατζέντα που δεν εγκλωβίζεται στη διαχείριση μόνο γνωστών θεμάτων, ή γνωστών τριβών στις διμερείς σχέσεις, αλλά προσπαθήσαμε και τελικά επιτύχαμε να αναδείξουμε μια πολιτική ατζέντα, που θα καλύψει ευρύτερα θέματα κοινού ενδιαφέροντος.Γιατί θέλω να σας πω ότι για μας, για την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, αλλά κυρίως για την Κυβέρνησή μας, αυτό που ενδιαφέρει και αυτό που θα επιχειρήσουμε να κάνουμε πράξη, είναι η Ελλάδα να εμφανιστεί και πάλι ως χώρα με άποψη, ως χώρα με λόγο. Όχι ως παθητικός θεατής των εξελίξεων και των αποφάσεων που λαμβάνονται εντός των διεθνών Οργανισμών, στην προκειμένη περίπτωση εντός του ΝΑΤΟ ή ακόμη και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συζητήσαμε με τον κ. Vershbow και με την αμερικανική αντιπροσωπεία κατ' αρχήν όλα τα ζητήματα που αφορούν στην ατμόσφαιρα που υπάρχει στην Περιφέρειά μας, ξεκινώντας από τα Βαλκάνια. Θέλησα -και πιστεύω ότι πέτυχα σε σημαντικό βαθμό- να αναδείξω από την πλευρά μας τη δυναμική παρουσία που μπορεί να έχει η Ελλάδα στον ευρύτερο χώρο των Βαλκανίων, σε ένα στρατηγικό χώρο που δεν έχει βρει ακόμη την ασφάλεια και τη σταθερότητά του και που πολλά μπορούν ακόμη να γίνουν, είτε από την Ελλάδα είτε από κοινού στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ είτε και διμερώς με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ξεκινώντας από το σταθεροποιητικό ρόλο της Ελλάδας, μέσω των διεθνών ειρηνευτικών αποστολών στο Κόσοβο και στη Βοσνία, ιδιαίτερα στη Βοσνία, όπου όπως θα γνωρίζετε κι εσείς πολύ καλά, οι εξελίξεις δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές για το προσεχές μέλλον. Άρα, η Ελλάδα για μας έχει ένα ρόλο κι αυτό το ρόλο, το στρατηγικό ρόλο του σταθεροποιητικού παράγοντα, θα τον υπερασπιστεί στα Βαλκάνια για το δικό της εθνικό συμφέρον ασφαλώς, αλλά και προς όφελος του κοινού συμφέροντος στο πλαίσιο της Συμμαχίας και βεβαίως σε σχέση και με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Συζητήσαμε εκτενέστατα τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν. Από την πλευρά μας αναφερθήκαμε στις πρόσφατες αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ σε σχέση με την πολιτική και στρατιωτική παρουσία της χώρας στο Αφγανιστάν. Όπως είχαμε πει με τον Υπουργό κ. Βενιζέλο στην προηγούμενη συνέντευξή μας, προσδίδουμε ιδιαίτερα μεγάλη σημασία στη συνεισφορά της Ελλάδας στο καίριο ζήτημα της πολιτικής ανασυγκρότησης του Αφγανιστάν. Μια προϋπόθεση καταλυτική, για να μπορέσει το Αφγανιστάν να βγει από το σημερινό πολιτικό και στρατιωτικό αδιέξοδο.
Γιατί πιστεύουμε πάντα, είναι η θέση μας ως Κυβέρνηση ότι τα αδιέξοδα του Αφγανιστάν που εμφανίζονται σήμερα, δεν μπορούν να υπερπηδηθούν, δεν μπορούμε να τα υπερβούμε ως διεθνής κοινότητα, μόνο με στρατιωτικά μέσα. Και εμείς ως χώρα με τις συγκεκριμένες δυνατότητες που διαθέτουμε σήμερα, προσφερόμαστε να συμβάλλουμε δυναμικά, θα έλεγα καταλυτικά, σε ένα σκέλος πάρα πολύ σημαντικό: στο σκέλος της πολιτικής ανασυγκρότησης, στην κατεύθυνση της πολιτικής σταθερότητας στο Αφγανιστάν.
Θέλω να σας πω ότι δεν υπήρξε καμία, μα καμία πίεση ή ένσταση από την αμερικανική πλευρά, αντίθετα θα έλεγα ότι υπήρξε θετικότατη υποδοχή από την πλευρά της αμερικανικής αντιπροσωπείας σε σχέση με την προσφορά της Ελλάδας. Και είναι μια προσφορά σημαντική, θα τη χαρακτήριζα πρωτόγνωρη, είμαστε από τις πρώτες χώρες στο πλαίσιο της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης, που συμβάλλουμε με αυτό τον συγκεκριμένο τρόπο για την επίλυση συγκεκριμένων θεμάτων, που αφορούν σήμερα στο Αφγανιστάν.Προχωρήσαμε στη συνέχεια και εξετάσαμε τη νέα αναθεωρημένη πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών σε σχέση με την αντιπυραυλική άμυνα.
Γνωρίζουμε όλοι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν σήμερα μια νέα προσέγγιση στο θέμα της αντιπυραυλικής άμυνας, που εγκαταλείπει ουσιαστικά την πρώτη της πρωτοβουλία, για την εγκατάσταση συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας στην Πολωνία και την Τσεχία.
Θέλω να σας πω, όπως το εισέπραξα από τις συνομιλίες, ότι ακόμη αυτή η νέα αναθεωρημένη πρωτοβουλία, βρίσκεται σε ένα πρώιμο στάδιο σχεδιασμού και διαμόρφωσης. Βλέπουμε με ενδιαφέρον αυτή τη νέα πρωτοβουλία, αλλά το ενδιαφέρον μας δεν ταυτίζεται και με την τελική μας απόφαση. Θέλουμε να γνωρίζουμε όλες τις συγκεκριμένες τεχνικές, πολιτικές και στρατηγικές πτυχές που συνδέονται με αυτή τη νέα πρωτοβουλία. Εφόσον διευκρινιστούν όλα αυτά τα ζητήματα, θα μπορούμε κι εμείς από την πλευρά μας να τοποθετηθούμε, να διαμορφώσουμε την τελική μας άποψη, την τελική μας πολιτική θέση.
Θα έλεγα μάλιστα, ότι θα μπορούσαμε, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να δούμε θετικές πλευρές που θα μπορούσαμε να τις αξιοποιήσουμε προς όφελος και των εθνικών μας συμφερόντων, υπό ορισμένες όμως βασικές προϋποθέσεις.
Εφόσον η πρωτοβουλία αυτή καλυφθεί από το ΝΑΤΟ και δεν είναι μόνο μια αμερικανική πρωτοβουλία, εφόσον υπάρξει ενεργός σύμπραξη στη διαμόρφωση, αλλά και στην υλοποίηση αυτής της πρωτοβουλίας από όλες τις ευρωπαικές χώρες, πιστεύω ότι η χώρα μας θα είχε να κερδίσει πολύ περισσότερο, στο βαθμό που με τη νέα αυτή προσέγγιση των Ηνωμένων Πολιτειών δεν υπάρχουν προβλήματα -τουλάχιστον όπως φαίνεται μέχρι σήμερα- και από τη ρωσική πλευρά.
Άρα είναι ένα κρίσιμο θέμα, στρατηγικής σημασίας, στο οποίο θα συμμετάσχουμε ενεργά στη διαμόρφωσή του, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Δεν θα είμαστε οι φτωχοί συγγενείς στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ γύρω από όλα αυτά τα στρατηγικά ζητήματα. Σας είπα και προηγουμένως, και επιμένω σε αυτό, η Ελλάδα θα έχει φωνή. Θα έχει φωνή θετική, και όταν χρειαστεί θα έχει και φωνή αντίστασης, ένστασης, κριτικής ή διαφοροποίησης.
Σε κάθε περίπτωση όμως θα είμαστε παρόντες σε όλα τα στάδια της διαμόρφωσης αυτών των πρωτοβουλιών. Μας ενδιαφέρουν, γιατί σχετίζονται με τα συμφέροντα της χώρας, σχετίζονται με την ευρύτερη θέση της χώρας στον περιβάλλοντα γεωστρατηγικό χώρο.
Προχωρήσαμε στη συνέχεια και συζητήσαμε για κρίσιμα ζητήματα που συνδέονται με τη σταθερότητα της ευρύτερης ευρασιατικής ζώνης. Μιλήσαμε για το Πακιστάν, ένας σημαντικός στρατηγικός κρίκος για τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν. Τοποθετηθήκαμε από την πλευρά μας για την ανάγκη να σταλούν σαφή μηνύματα και προς την πλευρά του Πακιστάν αλλά και προς την πλευρά των άλλων κεντροασιατικών χωρών, και βεβαίως προτείναμε να αξιοποιηθεί αν θέλετε και η ινδική διάσταση, ο ειδικός στρατηγικός ρόλος της Ινδίας προκειμένου να λυθούν κρίσιμα ζητήματα της ευρύτερης γεωστρατηγικής ζώνης της Ευρασίας.
Συζητήσαμε εκτενώς για τη συμμετοχή της Ελλάδας, τη συνεισφορά της και τη δυναμική της παρουσία στο πλαίσιο της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης για την καταπολέμηση της διεθνούς πειρατείας στην ευρύτερη περιοχή της Σομαλίας, υπό το φως και της επαναβεβαίωσης της συμμετοχής μας, όπως αυτή προέκυψε από την τελευταία απόφαση του ΚΥΣΕΑ. Και βεβαίως θα συνεργαστούμε με όλες τις χώρες που συμμετέχουν σε αυτή τη διεθνή ειρηνευτική δύναμη και με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μιλήσαμε στη συνέχεια για κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στο μέλλον της Ατλαντικής Συμμαχίας, για το νέο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ στον 21ο αιώνα. Θα ήθελα να σας πω πολύ συνοπτικά ότι για μας το ΝΑΤΟ σήμερα, στις συνθήκες του 21ου αιώνα, δεν είναι ο αμυντικός οργανισμός που προέκυψε κάτω από τις συνθήκες του ψυχρού πολέμου. Πρέπει να βρει έναν καινούριο λόγο ύπαρξης, πρέπει να διαχειριστεί καινούρια, σύνθετα, διεθνή προβλήματα, απειλές και προκλήσεις, αφήνοντας στο παρελθόν τη δομή, το χαρακτήρα, τις αποστολές που γνωρίσαμε τα τελευταία 50 χρόνια.
Αν θέλει το ΝΑΤΟ να ξαναβρεί τη χαμένη του εμπιστοσύνη, τη χαμένη του στρατηγική αξιοπιστία, ο 21ος αιώνας είναι η πρόκληση και για το ΝΑΤΟ αλλά και για τις χώρες που συμμετέχουν στο ΝΑΤΟ για να δώσουν καινούριες απαντήσεις, να βρουν καινούργιες προσεγγίσεις.
Μιλήσαμε για τις σχέσεις ΝΑΤΟ – Ρωσίας, όπως και για τις σχέσεις ΝΑΤΟ – Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σχέσεις όχι πάντα αδιατάραχτες, σχέσεις πολλές φορές συγκρουσιακές. Είναι καθοριστικής σημασίας για την πολιτική μας, τόσο την εξωτερική όσο και την αμυντική, να εμπεδώσουμε σχέσεις ισοτιμίας, αμοιβαίας αξιοπιστίας και αμοιβαίου οφέλους με έναν σημαντικό στρατηγικό εταίρο όπως είναι η Ρωσία, σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους χώρους που συγκρούονται αντίθετα συμφέροντα. Το ίδιο ισχύει ασφαλώς και στις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Βασικός πυρήνας της πολιτικής μας είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση να διατηρήσει τον αυτόνομο χαρακτήρα της, κρατώντας παράλληλα τη συμπληρωματικότητά της σε σχέση με το ΝΑΤΟ. Από την άλλη πλευρά όμως, θα εργαστούμε και θα συμβάλουμε, ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό το φως της επικύρωσης της νέας συνθήκης της Λισαβόνας, να αποκτήσει ισχυρή φωνή στα διεθνή φόρα, να αποκτήσει ισχυρό στρατηγικό ειδικό βάρος, τελικά να αποκτήσει τη δική της αυτόνομη εξωτερική πολιτική, πολιτική άμυνας και ασφάλειας.
Αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι μπορούν να υπάρξουν επικαλύψεις ή συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ των δύο οργανισμών, ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκή Ένωση, που θα μπορούσαν συμπληρωματικά να συνεισφέρουν σε κοινούς στόχους.
Μιλήσαμε επίσης για τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στην περιοχή μας και σχετίζονται με τη συμπεριφορά και την πρακτική της Τουρκίας. Έδωσα στον κ. Vershbow ένα σημείωμα, σημείωμα με όλα τα τελευταία στατιστικά στοιχεία που αφορούν την τουρκική συμπεριφορά στο Αιγαίο.
Όπως είπαμε και την προηγούμενη φορά, με τον κ. Βενιζέλο, διαπιστώνουμε τον τελευταίο χρόνο μια ποιοτική αύξηση παραβιάσεων, παραβάσεων και υπερπτήσεων πάνω από ελληνικά νησιά, των τουρκικών πολεμικών αεροσκαφών. Και ζήτησα από την αμερικανική πλευρά να λάβει σοβαρά υπόψη της αυτή την πρακτική.
Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε, και στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, γύρω από θέματα που σχετίζονται με τη συμπεριφορά της Τουρκίας, υπό μία βασική προϋπόθεση: Ότι θα αναγνωριστεί πλήρως από την Τουρκία το καθεστώς με βάση το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες, που υπάρχει, είναι εν ισχύ και γίνεται σεβαστό από όλους στο Αιγαίο πέλαγος. Δεν μπορούμε να ανεχθούμε και δεν θα ανεχθούμε οποιαδήποτε συμπεριφορά της Τουρκίας που συνεχίζει να παραβιάζει βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συνθηκών.
Συγχρόνως -και αυτό είναι μια ευθύνη των Ηνωμένων Πολιτειών στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ- πρέπει να γίνει σαφές και κατανοητό απ’ όλους, στο πλαίσιο της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ, ότι στους σχεδιασμούς για το Αιγαίο, τους ΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς για το Αιγαίο, στο πλαίσιο πάντα του ΝΑΤΟ, θα γίνεται από όλους και σε κάθε περίπτωση σεβαστό το διεθνές δίκαιο. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε πρακτικές του πρόσφατου ή του απώτερου παρελθόντος, που με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο εξέφραζαν μια πολιτική ίσων αποστάσεων μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Θέλουμε τη συνεργασία με την Τουρκία, θέλουμε την εξομάλυνση και την ομαλοποίηση των σχέσεων, θέλουμε την επίλυση των τριβών στις διμερείς μας σχέσεις, όχι όμως με μια αντίληψη που μέχρι σήμερα, όπως αποδείχθηκε πολλές φορές στο ΝΑΤΟ, επιβάρυνε την κατάσταση, φόρτωσε την κατάσταση με πολλές πρακτικές που έρχονται, σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες στο χώρο του Αιγαίου. Μιλήσαμε επίσης για τις αμιγώς διμερείς αμυντικές σχέσεις και από την πλευρά μου αναφέρθηκα στην κρίσιμη στρατηγική και επιχειρησιακή σημασία που υπάρχει εκ των πραγμάτων, και όπως αποδείχθηκε πολλές φορές πρόσφατα στην πράξη, για τη στρατιωτική διευκόλυνση στον κόλπο της Σούδας. Υπάρχει ένα θέμα, που θα λυθεί και θα λυθεί πάρα πολύ γρήγορα, υπερβαίνοντας τις επιμέρους νομικές εμπλοκές, το θέμα της κατασκευής ενός νέου αγωγού πετρελαίου στο ευρύτερο χώρο που στεγάζει την 115η Πτέρυγα Μάχης και βεβαίως τη ναυτική και αεροπορική διευκόλυνση για το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ. Πρόκειται για ένα νομικό ζήτημα που τα Υπουργεία Εξωτερικών των δυο χωρών άμεσα δια των Νομικών τους Υπηρεσιών θα το λύσουν. Μπορεί να λυθεί, δεν είναι ανυπέρβλητο πρόβλημα, με καλή θέληση θα ξεπεράσουμε τις επιμέρους νομικές εμπλοκές. Τελειώνοντας, θα ήθελα να πω ότι για τη χώρα μας οι σχέσεις με τις ΗΠΑ μπαίνουν πλέον σε μια νέα περίοδο. Σε μια νέα περίοδο αμοιβαίας εμπιστοσύνης, αξιοπιστίας. Χτίζουμε, όπως επιβάλλει το εθνικό μας συμφέρον, μια νέα σχέση που θα οικοδομείται στη βάση του αμοιβαίου οφέλους. Είμαστε μια χώρα που μπορούμε να προσφέρουμε τη δική μας εθνική προστιθέμενη στρατηγική αξία σε όλους τους διεθνείς Οργανισμούς αλλά και στις διμερείς μας σχέσεις, υπό μία όμως προϋπόθεση: Ότι θα είμαστε ενεργά παρόντες. Και θα είμαστε ενεργά παρόντες, επεξεργαζόμενοι πρωτοβουλίες, θέσεις και γενικότερα θέματα όχι μόνο για τον αυστηρό χώρο των εθνικών θεμάτων αλλά και για τα ευρύτερα θέματα που απασχολούν την περιοχή μας αλλά και άλλα ζητήματα που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα. Η Ελλάδα πλέον, όπως είπα και την προηγούμενη φορά, ξαναβρίσκει τη φωνή της. Μια φωνή ισχυρή, μια φωνή αξιόπιστη, μια φωνή που μπορεί να υπερασπιστεί και τα εθνικά συμφέροντα, αλλά και να προσδώσει νέα αξία στις εταιρικές συμμαχικές σχέσεις. Ευχαριστώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Μιλά εκτός μικροφώνου)
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Δύο ερωτήματα, θα έχετε δυο απαντήσεις απόλυτα ευκρινείς. Στο πρώτο θέμα, των Σκοπίων, ασφαλώς με δική μου πρωτοβουλία αναφέρθηκα κάνοντας ενημέρωση για την πορεία των διαπραγματεύσεων και αναδεικνύοντας για μια ακόμη φορά τη θέση μας. Ζήτησα μάλιστα από την αμερικανική πλευρά έχοντας μέχρι σήμερα στην πρακτική της πολλές αρνητικές πλευρές, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης το Νοέμβριο του 2004 των Σκοπίων με τη συνταγματική τους ονομασία, ν’ αναθεωρήσουν αυτή την πρακτική, ν’ ασκήσουν τις αναγκαίες πιέσεις στην πολιτική ηγεσία των Σκοπίων, ώστε να αμβλύνει την εθνικιστική, αλαζονική, αμετροεπή στάση της προκειμένου να βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση στο πλαίσιο που έχουμε διαμορφώσει. Μία κοινά αποδεκτή λύση που θα εκφράζει, όπως έχουμε πει ήδη πολλές φορές, την κόκκινη γραμμή, την οριογραμμή των δικών μας συμβιβασμών. Ζήτησα επίσης από την αμερικανική πλευρά, από τον Αμερικανό ομόλογό μου την επόμενη περίοδο να συμβάλλει όσο είναι δυνατό στην άμβλυνση αυτής της τάσης από την πλευρά της σκοπιανής ηγεσίας. Εμείς έχουμε τη διάθεση να υποστηρίξουμε την ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική προοπτική των Σκοπίων, όχι όμως ανέξοδα. Όχι πριν λυθεί το πρόβλημα της εκκρεμότητας του ονόματος. Είναι μια καθαρή θέση, είναι μια ρεαλιστική θέση από την πλευρά μας και ζήτησα από την αμερικανική πλευρά να μη συνεχίσει να επαναλαμβάνει τα λάθη του πρόσφατου παρελθόντος.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Μιλά εκτός μικροφώνου)
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Προσπάθησε να διαφοροποιηθεί ή να κρατήσει αποστάσεις από την απόφαση της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας των ΗΠΑ το Νοέμβριο του 2004, αυτό βεβαίως θα μπορούσε κανείς να το υποδεχθεί ως μια διπλωματική αν θέλετε στάση από την πλευρά τους. Το γεγονός είναι όμως ότι το μήνυμα από την πλευρά μας ήταν απόλυτα καθαρό κι είναι ένα μήνυμα που αφορά και τις ΗΠΑ. Αν θέλουν οι ΗΠΑ να ξεμπλοκαριστεί η κατάσταση με τα Σκόπια και με την προοπτική ένταξής τους στις ευρωατλαντικές δομές, έχουν κι αυτοί την ευθύνη ν’ ασκήσουν τις αναγκαίες πιέσεις πάνω στην πολιτική ηγεσία των Σκοπίων. Το δεύτερο θέμα –και σας παρακαλώ πολύ να μη γίνει καμία παρανόηση γιατί δεν είπα, αν προσέξετε και πάλι τα λόγια μου, ή αν ξαναδιαβάσετε τα λόγια μου, ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να εγκαταστήσει ένα τέτοιο σύστημα στη χώρα. Προσέξτε, και θέλω σας παρακαλώ πολύ επειδή είναι ευαίσθητα θέματα, να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία. Είπα κάτι άλλο που κατά την άποψή μου είναι πιο σημαντικό: Μπορούμε στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο των διαδικασιών του ΝΑΤΟ να συμμετέχουμε σε συζητήσεις γύρω από αυτό το θέμα προσπαθώντας στο μέτρο του δυνατού, συμβάλλοντας στο μέτρο του δυνατού, να διαμορφώσουμε ένα άλλο σύστημα που υπερβαίνει τα στενά αμερικανικά όρια, που μπορεί να γίνει ένα ΝΑΤΟΪκό, γιατί όχι ένα πανευρωπαϊκό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας. Είναι πολύ πιο σύνθετο το θέμα και πρέπει να συνηθίσουμε αγαπητοί φίλοι να εξοικειωνόμαστε και με πιο σύνθετες διαδικασίες και διεργασίες. Σας λέω λοιπόν ότι όλα αυτά είναι ακόμα στο χαρτί. Και εγώ ήδη διατύπωσα τις ενστάσεις μου σε σχέση με τις διάφορες φάσεις όπως αυτό το σχέδιο εξελίσσεται επί χάρτου. Από κει και πέρα βεβαίως πάντα σε συνεργασία και με τις άλλες χώρες, γι’ αυτό μίλησα για την ανάγκη ενδυνάμωσης των σχέσεων με τη Ρωσία, από κοινού με όλες τις χώρες συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, να συζητήσουμε για τέτοια ζητήματα. Συμπεριλαμβανομένης της αντιπυραυλικής άμυνας. Ήμασταν η πρώτη πολιτική δύναμη και θέλω να το θυμίσω, που ταχθήκαμε ενάντια στην εγκατάσταση τμημάτων της αντιπυραυλικής άμυνας στην Πολωνία και στην Τσεχία. Γιατί τότε οι στόχοι και οι σκοποί ήταν ευκρινείς και ήταν σε απόλυτη αντίθεση με τα συμφέροντα και της χώρας αλλά και γενικότερα τα συμφέροντα της Ευρώπης και της συμμαχίας. Σήμερα, είναι κάτι, τουλάχιστον μένει ν’ αποδειχθεί, αλλά τουλάχιστον όπως σήμερα διατυπώνεται, είναι κάτι το τελείως διαφορετικό. Μην είμαστε αρνητικοί εκ προοιμίου. Χρειάζεται μελέτη. Πάνω απ’ όλα χρειάζεται η ενεργός συμμετοχή μας στις συζητήσεις και στην επεξεργασία, εάν υπάρξει, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Αυτή τη θέση διατύπωσα και όχι μια, θα έλεγα, ευχάριστη θέση «καλώς ήρθατε, ελάτε να εγκατασταθείτε στην Ελλάδα». Προσοχή μη γίνει καμιά παρανόηση. Από κει και πέρα δε θ’ αφήσουμε κανένα κενό, όπου συζητούνται στρατηγικά θέματα θα είναι παρούσα η χώρα. Αυτό θέλω ν’ αναδείξω και με την παρέμβασή μου. Θα έχουμε θέση για όλα, είτε θετική είτε αρνητική. Δεν αρκεί μόνο η ρητορική των ενστάσεων και της καταδίκης. Πρέπει να είμαστε παρόντες και πρέπει να είμαστε παρόντες με θετικό λόγο, ακόμα και όταν αυτός είναι αρνητικός για επιλογές και στρατηγικούς σχεδιασμούς.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να επιμείνω λίγο στο αντιπυραυλικό. Επειδή είχε γραφτεί στις αμερικανικές εφημερίδες ότι μπορεί αυτό το σύστημα να είναι πλωτό, δηλαδή να είναι μέσω πλοίων με κάποιους συγκεκριμένους πυραύλους, αυτό το εξετάζουμε πιο θετικά; Και ένα δεύτερο ερώτημα επειδή διάβασα σήμερα στα «ΝΕΑ» το άρθρο του Λουκά Δημάκα, υπάρχει θέμα αλλαγής στην απόφαση για την αλλαγή του Διοικητή στη Λάρισα ανάμεσα σε Τούρκο και Έλληνα; Έχουμε θέσει τέτοιο θέμα; Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Δύο πάλι ερωτήματα, απαντώ και στα δύομε τον κατά το δυαντό ευκρινή τρόπο. Στο πρώτο θέμα θέλω να σας πω ότι ούτε η ίδια η αμερικανική πλευρά δεν έχει ξεκαθαρίσει πως θα διαμορφωθεί, πολύ περισσότερο πως θα υλοποιηθεί αυτό το νέο σχέδιο. Είναι απολύτως εμφανές σήμερα ότι μετά την εγκατάλειψη του σχεδίου για εγκατάσταση στην Πολωνία και την Τσεχία, υπάρχει τουλάχιστον – ας το πω μετριοπαθώς – μια αμηχανία από την αμερικανική πλευρά, σε σχέση με το χαρακτήρα και τη μορφή που θα λάβει αυτή η νέα πρωτοβουλία.Ζήτησα να δούμε επί χάρτου σε κείμενο πως προσεγγίζουν και σχεδιάζουν αυτή τη νέα πρωτοβουλία, για να μπορέσουμε είτε να συζητήσουμε στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ αυτή την πρωτοβουλία. Θέλω να σας πω όμως ότι διέγνωσα ότι δεν είναι όλες οι πτυχές ευκρινείς.Άρα, δεν υπάρχει τίποτα συγκεκριμένο προς το παρόν. Και εγώ έχω διαβάσει πάρα πολλά άρθρα στις αμερικανικές εφημερίδες και τα αμερικανικά περιοδικά. Θα έλεγα όμως ότι είναι σχεδιασμοί επί χάρτου που πολλές απ’ αυτές τις απόψεις, τουλάχιστον δεν τις είδα να εκφράζονται σήμερα από τους Αμερικανούς συνομιλητές. Στο δεύτερο ζήτημα που θέσατε, θέλω να σας θυμίσω κάτι. Ότι καταρχήν πολιτικά δεν το συζητήσαμε σήμερα, γιατί πολιτικά δεν είναι θέμα διμερές με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι θέμα του ΝΑΤΟ και στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ θα υπερασπιστούμε τα εθνικά συμφέροντα της χώρας. Τα συμφέροντα αυτά και τις θέσεις μας σε καμία περίπτωση δε θα τις διμεροποιήσουμε στη σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και θέλω να σας πω ότι συνειδητά δεν το συζητήσαμε σήμερα. Όμως, θα ήθελα να θυμίσω ότι δεν έχει ληφθεί καμία τελική πολιτική απόφαση γι’ αυτό το θέμα. Θέλω να θυμίσω ότι στο ζήτημα αυτό ισχύει πάντα και θα ισχύει μέχρι τον επόμενο Φεβρουάριο, στο πλαίσιο της Συνόδου των Υπουργών Άμυνας και Εξωτερικών της Ατλαντικής Συμμαχίας, η αρχή τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί μέχρι να συμφωνηθούν.Άρα όλα αυτά, που διαβάσαμε πάρα πολλές φορές το τελευταίο καιρό, εννοώ και πριν τις εκλογές, τίποτα δεν είναι μια οριστική και τετελεσμένη απόφαση. Και θέλω αυτό σας παρακαλώ να το κατανοήσετε, γατί αυτό θα εξυπηρετήσει τους χειρισμούς της χώρας, θα εξυπηρετήσει τους στόχους μας, την επόμενη περίοδο και μέχρι το Φεβρουάριο, στο πλαίσιο της Ατλαντικής Συμμαχίας. Θέλω να σας διαβεβαιώσω, όσο μπορώ να το πω από σήμερα, ότι θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια μέχρι την τελευταία στιγμή, για να υπερασπιστούμε τα συμφέροντα της χώρας. Θυμίζω όμως την αρχή που σας είπα προηγουμένως, τίποτα δεν είναι οριστικό, τίποτα δεν είναι τετελεσμένο. Δεν καλούμαστε να διαχειριστούμε τετελεσμένες αποφάσεις. Η τελική πολιτική απόφαση θα ληφθεί τον επόμενο Φεβρουάριο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δύο διευκρινιστικές ερωτήσεις γιατί ενδεχομένως δεν έχω καταλάβει καλά. Η αντιπυραυλική ασπίδα που ήθελαν να κάνουν οι Αμερικανοί είχε εχθρό. Δηλαδή τη φτιάχνανε για να αντιμετωπίσουν κάτι. Προηγουμένως σας ακούσαμε να λέτε για μία ευρύτερη αντιπυραυλική ασπίδα, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ ή στο πλαίσιο της Ευρώπης, η οποία θα αμυνθεί από πού; Πρώτη ερώτηση. Και δεύτερη ερώτηση. Το ΝΑΤΟ μέχρι σήμερα έχει μια πάγια τακτική στα ελληνοτουρκικά. Δηλώνει ότι είναι διμερές θέμα. Γι’ αυτό και αντιμετωπίζεται επισήμως τουλάχιστον από απόσταση το όλο θέμα. Τώρα, με ποιον τρόπο θα εμπλέξετε το ΝΑΤΟ σε αυτή την ιστορία την ελληνοτουρκική; Πώς θα το βάλετε, τι ρόλο θα μπορούσε να παίξει;
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Κύριε Τσακίρη το πρώτο ερώτημά σας, είναι ένα ερώτημα με στρατηγική σημασία αλλά και με υπαρξιακή σημασία, θα μου επιτρέψετε να πω. Γιατί το ίδιο το ΝΑΤΟ σήμερα διαπερνάτε από μία στρατηγική κρίση σε σχέση με τον προσδιορισμό των νέων εχθρών, των νέων απειλών. Και αυτό θα έλεγα είναι όχι απλά το αδύνατο σημείο του, είναι η αχίλλειος πτέρνα της αξιοπιστίας του. Είναι ένα κρίσιμο ερώτημα. Βεβαίως εγώ δεν είμαι εδώ τώρα για να περιγράψω τους μελλοντικούς εχθρούς ή να ορίσω τους εχθρούς. Αυτό είναι μια σύνθετη διαδικασία. Θέλει ιδιαίτερη προσοχή και βεβαίως θα είμαστε αρνητικοί σε κάθε προσδιορισμό εχθρών που αντιστρατεύεται τα εθνικά μας συμφέροντα. Αφήστε όμως σας παρακαλώ, να μην είμαστε αρνητικοί από την αρχή, να συμμετάσχουμε στις διαδικασίες, στην ανταλλαγή απόψεων και θα δούμε στην πορεία. Η χώρα δεν μπορεί να βγει μπροστά αρνούμενη συνεχώς ή διαμορφώνοντας κάθετες απόλυτες αρνητικές γραμμές. Θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε γι’ αυτό. Εγώ θα ήθελα να σας πω γνωρίζοντας την ανταλλαγή απόψεων και στις Ηνωμένες Πολιτείες, ότι δεν πρέπει να βιαστούμε καθόλου. Δεν υπάρχει καμιά ειλημμένη απόφαση. Είναι ένα σύνθετο ζήτημα ξεκινώντας από το θέμα που είπατε. Στο δεύτερο ζήτημα, ακριβώς αυτό θέλουμε να σπάσουμε και θα το κάνουμε. Μίλησα προηγουμένως για την ανατροπή αυτής της πρακτικής των ίσων αποστάσεων. Είναι ένα θέμα που αφορά άμεσα το ΝΑΤΟ. Γιατί πολλές απ’ τις τριβές στο Αιγαίο συνδέονται ακριβώς με τη συμμετοχή των δύο χωρών στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και την πρακτική της Τουρκίας, κράτος – μέλος του ΝΑΤΟ.Το ΝΑΤΟ οφείλει, άρα και οι Ηνωμένες Πολιτείες μέσα στο ΝΑΤΟ να δουν αυτή την πραγματικότητα, την πραγματικότητα του Αιγαίου με βάση το διεθνές δίκαιο. Και αυτό είναι το μήνυμα που προσπάθησα σήμερα να περάσω στην αμερικανική πλευρά. Είναι νομίζω απολύτως καθαρό αυτό που είπα. Τίποτα δε συζητάμε, ακόμα και παρά τη διάθεση των Ηνωμένων Πολιτειών να παίζουν κατά καιρούς μεσολαβητικό ρόλο, εάν όλοι δεν αποδεχθούν την πραγματικότητα του Αιγαίου. Δηλαδή μια πραγματικότητα που εκφράζεται από το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Μιλάει χωρίς μικρόφωνο)… περιλαμβάνει και την απόφαση του Γερμανού .. του τέλους Αυγούστου του 2006 που αποκλείει όλα τα νησιά μας απ’ τις ασκήσεις και τη χρηματοδότηση;
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Κύριε Δημάκα, θα μπορούσα να αξιολογήσω τα πεπραγμένα της προηγούμενης περιόδου. Σήμερα μιλάμε για μια νέα αφετηρία, για μια νέα πολιτική, μια νέα προσέγγιση στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ απ’ την πλευρά της Ελλάδας, σε σχέση με όλα αυτά τα ζητήματα. Απ’ την πλευρά αυτή θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι όχι απλώς θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, θα αναλάβουμε πρωτοβουλίες, θα φέρουμε όλους μπροστά στις ευθύνες τους. Και αν θέλετε, σήμερα, ήταν μια πρώτη προσπάθεια να φέρουμε μπροστά στις ευθύνες τους και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο ΝΑΤΟ πλέον θα υπάρχει μία Ελλάδα που θα υπερασπίζεται τα συμφέροντά της, όσο και αυτά αν ηχούν αυτονόητα. Και αυτό θέλαμε να αναδείξουμε σήμερα. Και αυτό θα το κάνουμε. Αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σε τι συνίστανται οι νομικές εμπλοκές για την κατασκευή προβλήτας και αγωγού στη Σούδα; Και υπάρχει αντάλλαγμα πέραν της Σούδας το οποίο ζητάει η ελληνική κυβέρνηση για να προχωρήσει το θέμα αυτό που αφορά τις ΗΠΑ;
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Κυρία Αδάμ όπως ξέρετε το ζήτημα αυτό εμπίπτει στις πρόνοιες της ολοκληρωμένης τεχνικής συμφωνίας του 2001, όπου υπάρχουν σαφείς νομικές πρόνοιες για τις αρμοδιότητες των δύο συμβαλλομένων πλευρών. Είναι μία νομική εμπλοκή που οφείλεται σε διαφορετικές ερμηνείες. Η άποψή μου είναι ότι σύντομα θα βρεθεί λύση για να υπερπηδήσουμε αυτή την εμπλοκή. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν θέματα που δε συνδέονται κατ’ ανάγκη ή υπάρχουν θέματα που δεν μπορούμε να τα βάλουμε ως αντίτιμο ή αντίδωρο. Το κάθε θέμα το υπερασπιζόμαστε με τη δική του αυτόνομη αξία. Άρα, έχουμε πολλά θέματα επίσης που μπορούμε να τα συζητήσουμε πάντα με οδηγό το συμβατικό πλαίσιο και τις συμβατικές υποχρεώσεις των δύο πλευρών. Αλλά στο συγκεκριμένο θέμα που με ρωτήσατε, σας λέω ότι υπάρχουν σαφείς συμβατικές πρόνοιες στη συμφωνία του 2001 και πιστεύω, για να μην πω ότι είμαι βέβαιος, ότι πολύ γρήγορα θα υπερπηδηθούν αυτές οι νομικές εμπλοκές.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ να ρωτήσω όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά και τη σχέση με το ΝΑΤΟ. Όταν καλέσατε τους Αμερικανούς να αφήσει το ΝΑΤΟ την πολιτική των ίσων αποστάσεων, διαβλέψατε απ’ τις απαντήσεις που σας έδωσαν ότι μπορεί στις αρχές του έτους να υπάρξει σχεδιασμός της ΝΑΤΟικής άσκησης συμπεριλαμβανομένων των νησιών του Αγίου Ευστρατίου και της Λήμνου;
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Αυτό μένει να αποδειχθεί. Αλλά εμείς απ’ την πλευρά μας θα εργαστούμε σε αυτή την κατεύθυνση μέχρι την τελευταία στιγμή. Μένει να αποδειχθεί η καλή πίστη και η αξιοπιστία. Εφόσον οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν την επίλυση των τριβών και των προβλημάτων, «ιδού πεδίο δόξης λαμπρό» να συμβάλλουν στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ για να εξαλειφθεί αυτή η πρακτική που ακολουθήθηκε για αρκετά χρόνια. Εδώ είμαστε και ο καθένας θα κριθεί. Πάντως απ’ την πλευρά μας είμαστε έτοιμοι να θέσουμε αυτά τα ζητήματα πλέον καθαρά στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, με την πιο καθαρή φωνή, με την πιο καθαρή γραμμή. Από εκεί και πέρα θα φανεί στην πορεία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είναι λίγο οξύμωρο, αλλά περιγράψατε πριν από λίγο μια νέα περίοδο στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, εσείς μια κυβέρνηση σοσιαλιστών, παρόμοια με αυτή που είχε περιγράψει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας στις σχέσεις με τη Ρωσία παλαιότερα. Να ρωτήσω εάν υπήρξε κάποια δυσφορία των Αμερικανών για τις σχέσεις μας με τη Ρωσία μέχρι σήμερα, με τους αγωγούς και εάν θα συνεχίσετε την πολιτική των προηγουμένων σε σχέση πάντα με τη Ρωσία και τους αγωγούς.
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Καταρχήν μπορώ να σας πω ότι το ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας και των αγωγών δε συζητήθηκε στο πλαίσιο των σημερινών συνομιλιών. Από εκεί και πέρα να μου επιτρέψετε να κάνω μια γενικότερη παρατήρηση. Έχουμε ακούσει πάρα πολλές φορές τον όρο στρατηγική εταιρική σχέση. Βεβαίως και απ’ την πλευρά της προηγούμενης κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, να θυμίσω το ταξίδι του κ. Καραμανλή τον Μάιο του 2004 στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν για πρώτη φορά ακούστηκε ο όρος στρατηγική εταιρική σχέση, αλλά να θυμίσω τη χρήση του όρου και σε σχέση με τη Ρωσία. Αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος ότι ήταν κούφιες λέξεις. Και μπορεί να συνεχίσουν να είναι κούφιες λέξεις, εάν εμείς ως χώρα δεν έχουμε διαμορφώσει μια εθνική στρατηγική. Αν δεν γνωρίζουμε ή καλύτερα δεν αναδεικνύουμε τη δική μας προστιθέμενη αξία στο πλαίσιο των ευρύτερων εταιρικών σχέσεων, συμμαχιών ή οργανισμών.Δεν έχουμε καμία ενοχή απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν έχουμε κανένα κόμπλεξ. Θέλουμε ισότιμες σχέσεις. Θέλουμε σχέσεις που θα διακρίνονται από τον αμοιβαίο σεβασμό, από το αμοιβαίο συμφέρον. Ιδιαίτερα με τη σημερινή αμερικανική κυβέρνηση, εκτιμούμε ότι μπορούμε να εργαστούμε από κοινού για θέματα ευρύτερα στρατηγικής σημασίας, που δεν περιορίζονται κατ’ ανάγκη γεωγραφικά στο δικό μας γεωπολιτικό χώρο.Μπορούμε να βρούμε ταυτίσεις, μπορούμε να βρούμε κοινό στρατηγικό λόγο, αλλά πολλές φορές μπορούμε και να διαφωνήσουμε. Αλλά αυτό θα το κάνουμε έχοντας πάντα ως οδηγό τα δικά μας συμφέροντα. Θέλω να σας πω, το είπα στην αρχή στην παρέμβασή μου, ότι δε σημαίνει απολύτως τίποτα η στρατηγική εταιρική σχέση, αν κανείς δεν εργάζεται για να εμπλουτίσει, για να συμπληρώσει, για να δώσει νόημα και περιεχόμενο σε αυτή τη στρατηγική εταιρική σχέση. Για μας δεν είναι ρητορικό σχήμα, είναι στρατηγική ανάγκη και στρατηγικό συμφέρον κι έτσι θα δουλέψουμε από δω και πέρα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η πολιτική σας που ρώτησα πριν, θα είναι η ίδια στα ενεργειακά;
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Έχετε δίκιο, στα ενεργειακά είναι μια άλλη ερώτηση. Στόχος μας είναι να εξισορροπήσουμε τις σχέσεις μας με τους τροφοδότες μας σε ενεργειακούς πόρους, όπως στόχος είναι για κάθε χώρα. Δεν είναι προς το συμφέρον της χώρας η μονοσήμαντη εξάρτηση από την πλευρά των ενεργειακών πόρων. Θέλουμε και σε αυτόν τον ευαίσθητο και κρίσιμο στρατηγικό χώρο να αναπτύξουμε μια πολυδιάστατη ενεργειακή πολιτική, γιατί πάνω απ΄ όλα στόχος μας είναι η ανεξαρτησία και η ενεργειακή ασφάλεια της πατρίδας μας. Πρέπει να ξαναορίσουμε τον ενεργειακό χάρτη, βάζοντας επάνω όλους τους ενεργειακούς παίκτες και διαμορφώνοντας με όλους ισότιμες σχέσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα μου επιτρέψετε να επανέλθω στο θέμα της αντιπυραυλικής άμυνας. Είπατε ότι η Ελλάδα εκλήθη να συμμετάσχει. Εάν μπορείτε να μας διευκρινίσετε... Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Κύριε Πολλάτο, να σας διακόψω, συγνώμη. Δε δεχθήκαμε πρόσκληση να συμμετάσχουμε, ανταλλαγή απόψεων κάναμε. Δεν είχαμε επίσημο ή ανεπίσημο αίτημα συμμετοχής της χώρας. Θέλω να το διευκρινίσω αυτό, γιατί έχει τη σημασία του.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στο πλαίσιο αυτό της ανταλλαγής απόψεων, μπορείτε να μας πείτε περίπου τι πρότειναν οι Αμερικανοί και τι αντιπροτείναμε εμείς ενδεχομένως. Και ποιες είναι οι ενστάσεις που διατυπώσατε; Περιλαμβάνεται και η Τουρκία σε αυτό το σχεδιασμό; Δηλαδή για να καταλάβουμε πρακτικά, θα μπουν ας πούμε συστοιχίες στην Ελλάδα και ραντάρ στην Τουρκία ή αυτός είναι ο σχεδιασμός ή διατυπώθηκαν κάποιες τέτοιες σκέψεις; Εάν μπορείτε αυτό να μας το διευκρινίσετε. Και ένα άλλο σε ότι αφορά τα στοιχεία που παρουσιάσατε για την παραβατικότητα της Τουρκίας στο Αιγαίο, εάν υπήρξε αντίδραση κι αν υπήρξε θέμα αλλαγής ή ανατροπής των διεθνών συνθηκών, διότι κάτι τέτοιο ενδεχομένως προκύπτει από αυτά τα οποία είπατε.
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Κατ΄ αρχήν να ξεκινήσω από το τελευταίο. Προς Θεού, μη γίνει καμιά τέτοια παρανόηση. Από πού προκύπτει ότι υπάρχει ανατροπή από την πλευρά μας των διεθνών συνθηκών σε σχέση με το Αιγαίο. Εγώ δεν κατάλαβα κάτι τέτοιο, ή ίσως δεν κατάλαβα την ερώτησή σας, αλλά το γεγονός ότι η Τουρκία συνεχίζει μια παραβατική συμπεριφορά στο Αιγαίο, αυτό είναι μια πραγματικότητα, ως πραγματικότητα το διαχειριζόμαστε, θέλουμε να είναι γνωστή αυτή η παραβατικότητα σε όλη τη διεθνή κοινότητα και στις Ηνωμένες Πολιτείες, γιατί στόχος μας είναι εφόσον οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να παίξουν ένα ρόλο για την άμβλυνση των εντάσεων να γνωρίζουν και να πάρουν τις σωστές θέσεις. Η εικόνα ήταν σαφέστατη, η εικόνα των παραβιάσεων είναι σαφέστατη, τη γνωρίζουν στο Στρατηγείο στη Νάπολη, τη γνωρίζουν οι Νατοϊκές Αρχές, τη γνωρίζουν οι Ευρωπαϊκές Αρχές, γιατί πάντα γίνονται διαβήματα για τις παραβάσεις, τις παραβιάσεις, τις υπερπτήσεις. Για το πρώτο θέμα κ. Πολλάτο το ερώτημα έπρεπε να τεθεί στην αμερικανική πλευρά. Εγώ περιμένω και ζητήσαμε να έχουμε πάνω σε ένα κείμενο τι ακριβώς περιλαμβάνουν αυτές οι τέσσερις φάσεις σχεδιασμού, ανάπτυξης και υλοποίησης του σχεδίου. Δεν είναι ευκρινές και δεν είναι ευκρινές για πάρα πολλούς σας διαβεβαιώνω και στην Ευρώπη και στο ΝΑΤΟ. Άρα επομένως είναι μια θεωρητική συζήτηση, καθαρά θεωρητική συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων, χωρίς συγκεκριμένες προτάσεις, συγκεκριμένο σχεδιασμό, συγκεκριμενοποίηση των φάσεων ανάπτυξης. Είναι πάρα πολύ πρόωρο και πρώιμο το στάδιο αυτής της ανταλλαγής απόψεων. Προς Θεού επίσης μην εκληφθεί ότι υπήρξε κάποια πρόσκληση-αίτημα από την αμερικανική πλευρά, να συμμετάσχουμε ή να συμμετάσχει οποιοσδήποτε άλλος. Με βάση αυτά που έχουν ειπωθεί, θα τα δούμε και στα επίσημα κείμενα της αμερικανικής πλευράς, το μόνο γνωστό σε όλους μας και σε όλους σας είναι η γεωγραφική μεταφορά της πρωτοβουλίας από την Πολωνία και την Τσεχία προς νοτιότερα. Αυτό όμως δε σημαίνει απολύτως τίποτα πριν διευκρινιστούν πάρα πολύ σημαντικά θέματα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, είπατε ότι "η Ελλάδα δεν προτίθεται να συζητήσει θέματα που αποτελούν σημεία τριβής στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, εάν η Τουρκία δεν αποδεχθεί πλήρως το Διεθνές Δίκαιο και τις Διεθνείς Συνθήκες". Το ερώτημα είναι, η τοποθέτησή σας αυτή προκύπτει επειδή ενδεχομένως σας έγινε κάποια σχετική πρόταση διαλόγου επί συγκεκριμένων θεμάτων από τον Αμερικανό συνομιλητή σας;
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Κοιτάξτε, δε θα περιμέναμε κανέναν Εταίρο και δεν περιμένουμε κανέναν συνομιλητή. Η Κυβέρνησή μας και στο παρελθόν είχε τη δύναμη, με βάση τη στρατηγική της, να αρχίσει διερευνητικές επαφές από το 2002 στην κατεύθυνση της διαμόρφωσης κοινού πλαισίου, που θα μας οδηγούσε στον διάλογο για την επίλυση της διαφοράς γύρω από την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Πρέπει να έχουμε κι εμείς έχουμε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας, με βάση τα επιχειρήματά μας, επιχειρήματα που νομιμοποιούνται από το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες, για να συζητούμε όταν χρειάζεται. Εξάλλου να θυμίσω ο στόχος μας για την τελική προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης προϋποθέτει πέραν των διερευνητικών επαφών το διάλογο γύρω από τη συγκεκριμενοποίηση όλων των πτυχών που ορίζονται ως συνυποσχετικό περί κοινής προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Δεν έχουμε την ανάγκη να μας υποδείξει κανείς το διάλογο, τις συνομιλίες. Όταν χρειαστεί, όταν οι συνθήκες ωριμάσουν, όταν η ίδια η Τουρκία θελήσει να αναθεωρήσει την πρακτική και τη συμπεριφορά της είμαστε εδώ, χωρίς να φοβόμαστε ούτε τις συνομιλίες, ούτε το διάλογο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, κατ΄ αρχήν για το θέμα της αντιπυραυλικής ασπίδας, επειδή εκτιμώ ότι η συζήτηση που κάνατε δε θα ήταν φιλοσοφικού χαρακτήρα με τον Αμερικανό, αλλά θα ήταν συγκεκριμένη, γιατί είπατε και το επαναλάβατε νομίζω τρεις τέσσερις φορές ότι "η Ελλάδα θα έχει ενεργό συμμετοχή στην αντιπυραυλική ασπίδα".
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Δεν είπα αυτό. Κοιτάξτε, εγώ έχω μακρά σχέση με τους Δημοσιογράφους και θα ήθελα να σας παρακαλέσω πάρα πολύ, επειδή είναι η πρώτη μας επίσημη συνέντευξη, εγώ δίνω μεγάλη σημασία στις λέξεις. Δεν είπα αυτό. Εάν δείτε το τι είπα, νομίζω δε θα κάνετε την ερώτησή σας. Συγνώμη, είμαι απόλυτος, θέλω να οικοδομήσουμε μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης, αλλά αν θέλετε να με ρωτάτε θα ρωτάτε με βάση αυτά που είπα, όχι με βάση αυτά που ενδεχομένως αντιληφθήκατε εσείς. Να με συγχωρήσετε, δεν είπα αυτό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ωραία, τι είπατε κ. Υπουργέ;
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Δείτε τι είπα. Δεν είπα αυτό όμως, σας παρακαλώ πολύ. Ξέρω πολύ καλά, γιατί έχω κάνει εκπρόσωπος τύπου και οι λέξεις και στο Υπουργείο Εξωτερικών και στο Υπουργείο Άμυνας έχουν μεγάλη σημασία. Τις λέξεις θα τις αξιοποιείτε ή θα αντλείτε από τις λέξεις εν συνόλω, όχι μερικώς. Παρακαλώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εντάξει, μετά απ΄ αυτό δεν έχω να ρωτήσω κάτι.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Από ότι αντιλαμβάνομαι διεκδικούμε ένα νέο ρόλο στην περιοχή, στο ΝΑΤΟ. Τι μας κάνει αισιόδοξους ότι θα τον πάρουμε αυτό το ρόλο; Ή για να είμαι πιο ωμός, ότι θα μας τον δώσουν αυτό το ρόλο;
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Κύριε Μαλίδη, κανένας ρόλος δεν εκχωρείται, δεν είναι δοτός. Ή είμαστε σε θέση ως χώρα να κερδίσουμε έναν ευρύτερο ρόλο στην περιοχή, ή να μην περιμένουμε από κανέναν. Κανείς δεν είναι διατεθειμένος στο σύγχρονο διεθνές σύστημα να σου εκχωρεί ή να σου αναγνωρίζει ρόλους. Θέλει πάρα πολλή δουλειά, θέλει δουλειά στην κατεύθυνση επεξεργασίας μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής. Χάσαμε τα τελευταία χρόνια πολύτιμο χρόνο και στα Βαλκάνια και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στον ευρύτερο χώρο της Ευρασίας, αλλά και της Μέσης Ανατολής. Είχα μιλήσει προχθές για την ανάγκη να ξαναβρούμε το χαμένο νήμα της διεθνούς και περιφερειακής παρουσίας και του ρόλου της χώρας. Μόνοι μας θα κατακτήσουμε, μόνοι μας θα κερδίσουμε, σε συνεργασία βεβαίως με άλλους, αλλά πρέπει να προσέλθουμε με τη δική μας στρατηγική, με τη δική μας προστιθέμενη αξία. Τι έχουμε να συνεισφέρουμε ως χώρα και όχι μόνο αναπαράγοντας αποκλειστικά τα ζητήματα του μικροχώρου μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να σας διαβάσω ακριβώς, επειδή το έχω σημειώσει, τι είπατε. «Θα συμμετέχουμε ενεργά στη νέα πρωτοβουλία αντιπυραυλικής άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών».
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Κρατάτε ελλειπτικές σημειώσεις, σας παρακαλώ πολύ. Εγώ θα σας στείλω το απομαγνητοφωνημένο κείμενο για να δείτε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είπατε πριν ότι θα διεκδικήσουμε κάποιο ρόλο και βάσει αυτών που έχουν να συνεισφέρουμε. Ποια είναι αυτά που μπορούμε να συνεισφέρουμε; Μιλήσατε για αμοιβαίο συμφέρον με την Αμερική, με το ΝΑΤΟ. Εμείς ζητάμε μια υποστήριξη στα δίκαιά μας που έχουμε στο Αιγαίο. Εμείς τι θα τους δώσουμε; Ποιο θα είναι το αμοιβαίο συμφέρον; Τι θα έχει να κερδίσει η Αμερική, το ΝΑΤΟ;
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Εμείς μπορούμε να συνεισφέρουμε σε μια ευρύτερη παρουσία στα Βαλκάνια για την ανασυγκρότηση των Βαλκανίων, για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στα Βαλκάνια. Να γίνουμε το όχημα, το δυναμικό όχημα συμμετοχής των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στους ευρωατλαντικούς θεσμούς, μια στρατηγική προς όφελος και της χώρας μας. Είμαστε στη γειτονιά των Βαλκανίων. Μας ενδιαφέρει η σταθερότητα, η ασφάλεια, η ανάπτυξη των Βαλκανίων και θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι μπορεί να αποδειχθεί μια εξαιρετικά σημαντική συμβολή της χώρας μας η θέση μας στα Βαλκάνια, η παρουσία μας στα Βαλκάνια, η ανάπτυξη πρωτοβουλιών επίσης σε άλλες περιοχές. Μη ξεχνάμε την ευρύτερη Μέση Ανατολή, όπου εκεί επίσης μπορούμε να συμβάλουμε διατηρώντας ισόρροπες και αξιόπιστες σχέσεις με όλους τους εμπλεκόμενους πρωταγωνιστές.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Μιλάει εκτός μικροφώνου) … Τι είναι το καινούργιο που θα δώσουμε…
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Η Ελλάδα σήμερα ως χώρα των Βαλκανίων, ως χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ μπορεί οικονομικά, πολιτικά, στρατηγικά να δώσει το ενεργό παρόν, αλλά κυρίως μπορεί με τις πρωτοβουλίες της να φέρει πιο κοντά τις χώρες των Βαλκανίων στους ευρωατλαντικούς θεσμούς κι αυτός είναι για μας ένας πολύ σημαντικός στόχος. Βάλαμε το στόχο του 2014. Ακούσατε εξάλλου στις προγραμματικές δηλώσεις τον Πρωθυπουργό να μιλά για το στόχο της Ελλάδας να συμβάλει στην ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων το 2014 στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή ευρύτερα στους ευρωατλαντικούς θεσμούς. Αυτή η συνεισφορά για μας είναι πολύ σημαντική λειτουργώντας ως διαμεσολαβητής για την επίλυση προβλημάτων στην περιοχή, συμβάλλοντας στην ενίσχυση του κράτους Δικαίου, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη. Μπορούμε να το κάνουμε. Το είχαμε κάνει και στο πρόσφατο παρελθόν με επιτυχία, συμβάλλοντας στην επίλυση σημαντικών προβλημάτων στα Βαλκάνια την περιόδο σύγκρουσης στη Γιουγκοσλαβία, στη συνέχεια στο Κόσοβο, για το μεγάλο πρόβλημα, το μεταναστευτικό ρεύμα που δημιουργήθηκε μετά τον πόλεμο στα Βαλκάνια. Έχουμε δυνατότητες και έχουμε τα μέσα και τα εργαλεία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποιες είναι οι 4 φάσεις ανάπτυξής της και επίσης, εντάξει, για να συνοψίσω με έναν τρόπο όπως το κατάλαβα εγώ. Δηλώσατε προθυμία για ελληνική συμμετοχή. Οι απειλές είναι…
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Πού είδατε την προθυμία; Δεν θα βάζετε στο στόμα μου λόγια που δεν έχω πει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ερμηνεία δική μου, συγγνώμη.
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Όχι, αυτή είναι ερμηνεία και σας αφορά προσωπικά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μου επιτρέπετε να ρωτήσω και με οποιαδήποτε ερμηνεία σεβαστή πιστεύω κι από σας, εν πάση περιπτώσει. Ποιες είναι οι 4 φάσεις σας ρώτησα της ανάπτυξης.
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Θα τις δούμε στο χαρτί. Κανείς δεν τις γνωρίζει γιατί δεν είναι μορφοποιημένες σε χαρτί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Περνάω στη διευκρινιστική ερώτηση. Δεν κατάλαβα καλά ή έχουμε μια παγκόσμια πρωτοτυπία; Δηλαδή η υπερδύναμη των Αμερικάνων περιφέρει έστω και ως φιλοσοφικό ή φιλολογικό, μεσημεριανό ή πρωινό το γεγονός το πού θα τοποθετήσει τους πυραύλους της και συζητάει με τις συμμαχικές χώρες όπως λέτε εσείς, με τις υποτελείς χώρες όπως λέω εγώ, συζητάει το πού θα μπουν οι πύραυλοι; Αυτή τη διευκρίνιση. Ή συζητάει με τους συγκεκριμένους φορείς ανταλλάγματα και επιτελικά σχέδια; Γιατί όλα αυτά τα χρόνια…
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν ισχύει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:Έχει συμβεί κάτι, εκτιμάμε εμείς κάτι, που μας κάνει να απευθυνόμαστε προς την Αμερική; Και το δεύτερο είναι, συζητήθηκε και το θέμα των ελικοπτέρων των αμερικανικών που κατά παράβαση των κανόνων σηκώνονται, απομειώνονται από φρεγάτες στο Αιγαίο;
Π. ΜΠΕΓΛΙΤΗΣ: Όχι, δεν συζητήθηκε το θέμα. Εξ όσων γνωρίζω από την πλευρά του Υπουργείου Εξωτερικών και από την πλευρά του Πρωθυπουργού θα υπάρξει σύντομα, εντός των επόμενων ημερών, η απαντητική επιστολή στον κ. Ερντογάν. Το δεύτερο θέμα δεν συζητήθηκε."
Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr
