| Πιέζουν για επίλυση | |
Αργά το βράδυ της περασμένης Πέμπτης ο Ν. Γκρούεφσκι δεχόταν τον προεδρεύοντα της Ε.Ε. Καρλ Μπιλντ, ο οποίος του ζήτησε να επιδείξει ελαστικότητα στη διαδικασία εξεύρεσης λύσης στο ζήτημα του ονόματος. Λίγες ώρες αργότερα, πρωί Παρασκευής, η εφημερίδα των Σκοπίων “Ντνέβνικ” δημοσίευε κοινό άρθρο των Χαβιέ Σολάνα-Ολι Ρεν, στο οποίο επισήμαιναν ότι η λύση στο όνομα θα διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στο Συμβούλιο του Δεκεμβρίου. Την ίδια ημέρα στην Πύλη των Πρεσπών οι συνομιλίες των Παπανδρέου-Γκρούεφσκι επισφραγίστηκαν με μια θερμή χειραψία. Του Μπάμπη Μπίκα Η τριμερής συνάντηση των πρωθυπουργών Ελλάδας - ΠΓΔΜ - Αλβανίας στην Πύλη των Πρεσπών και οι διμερείς συναντήσεις των κ. Γ. Παπανδρέου, Ν. Γκρούεφσκι και Σ. Μπερίσα, που ακολούθησαν, σηματοδοτούν έναν νέο τρόπο προσέγγισης των κοινών ζητημάτων και διαφορών. Η συνάντηση Παπανδρέου-Γκρούεφσκι και το ζήτημα της ονομασίας επισκίασαν την αφορμή για τη διεξαγωγή αυτής της τριμερούς, προχθές, μόλις λίγα μέτρα μακρύτερα από το τριεθνές, την προστασία του οικοσυστήματος των Πρεσπών. Δεν είναι λίγοι, άλλωστε, όσοι εκτιμούν πως ο πραγματικός σκοπός της τριμερούς ήταν όντως αυτός, ενταγμένος μάλιστα σε μια γενικότερη κινητικότητα που παρατηρήθηκε τις τελευταίες ημέρες γύρω από το ζήτημα της ονομασίας σε σχέση και με την επικείμενη σύνοδο της Ε.Ε., στην οποία τα Σκόπια επιδιώκουν να λάβουν ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών τους διαπραγματεύσεων. Και ήταν τέτοια η κινητικότητα, που μάλιστα κρατήθηκε κρυφή, ώστε διπλωματικοί αναλυτές στο χώρο των Βαλκανίων μιλούν για “μυστική διπλωματία”. Το παραπάνω συνάγεται από μια σειρά γεγονότων που σημειώθηκαν ακόμη και λίγες ώρες πριν από τη συνάντηση των δύο πρωθυπουργών: Νυχτιάτικα την περασμένη Πέμπτη ο Ν. Γκρούεφσκι δεχόταν τον προεδρεύοντα της Ε.Ε., σουηδό υπουργό Εξωτερικών, Καρλ Μπιλντ. Δημοσιογραφικοί κύκλοι των Σκοπίων αναφέρουν πως ο τελευταίος ζήτησε από την πολιτική ηγεσία της ΠΓΔΜ να επιδείξει ελαστικότητα στη διαδικασία εξεύρεσης λύσης στο ζήτημα του ονόματος. Λίγες ώρες αργότερα, Παρασκευή πρωί, και ενώ ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ ετοιμαζόταν να μεταβεί στις Πρέσπες, προφανώς με έκπληξη διάβασε στη μεγαλύτερης κυκλοφορίας εφημερίδα των Σκοπίων “Ντνέβνικ” κοινό άρθρο του επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας της Ε.Ε. Χαβιέρ Σολάνα και του ευρωπαίου επιτρόπου για τη διεύρυνση Όλι Ρεν. Το άρθρο εκτιμήθηκε στα Σκόπια ως πίεση -από κάποιους ακόμη και ως εκβιασμός- του διεθνούς παράγοντα και δη του ευρωπαϊκού. Πώς αλλιώς μπορούν να εκτιμηθούν όσα γράφονταν: “Η επίτευξη προόδου στο θέμα της ονομασίας μπορεί να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο για μια θετική εξέλιξη στο Συμβούλιο του Δεκεμβρίου. Αντιθέτως, αν η ευκαιρία μείνει ανεκμετάλλευτη, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι πότε ή πώς η ενταξιακή διαδικασία για τη χώρα σας θα μπορούσε να επανέλθει στην ατζέντα... Από σήμερα και μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις 10 και 11 Δεκεμβρίου, στο οποίο μπορούν να αποφασιστούν τα επόμενα στάδια για τη διαδικασία της διεύρυνσης, υπάρχει ένα παράθυρο δυνατοτήτων για την επίλυση της εκκρεμότητας της ονομασίας ή για τη δημιουργία της βάσης για την επίλυσή της”. Οι δύο ευρωπαίοι αξιωματούχοι κατέληγαν με την παρότρυνση για απευθείας συνομιλίες, επίδειξη ηγετικών ικανοτήτων και δέσμευση για τη λήψη αποφασιστικής ενέργειας. Να σημειώσουμε εδώ ότι η σουηδική προεδρία κάθε άλλο παρά θα ήθελε να βρεθεί μπροστά σε ένα ελληνικό βέτο. Από κοντά και ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στα Σκόπια Φίλιπ Ρίκερ, ο οποίος αναφέρθηκε στη συνάντηση στις Πρέσπες ως ευκαιρία για διάλογο, ώστε να προχωρήσει η διαδικασία για την επίλυση του ζητήματος του ονόματος. ΝΙΚΗ ΣΤΑ ΣΗΜΕΙΑ Οσον αφορά την ανταπόκριση στις πιέσεις των διεθνών παραγόντων για διάλογο, τόσο η Αθήνα όσο και τα Σκόπια πρέπει να είναι ευχαριστημένες. Αμφότερες δείχνουν σε Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον ότι ανταποκρίνονται στο νέο διεθνές πνεύμα διαλόγου και συναίνεσης. Αν και στον έλληνα πρωθυπουργό πρέπει να πιστωθούν περισσότερα, καθώς το προσωπικό συναινετικό στιλ και οι πρωτοβουλίες που δείχνει να αναλαμβάνει κερδίζουν τις εντυπώσεις και την έξωθεν καλή μαρτυρία. Όμως ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, ο οποίος την τελευταία τριετία έχει σηκώσει τους εθνικιστικούς τόνους, φαίνεται πως μάλλον σύρθηκε σε συναντήσεις και διαδικασίες που, όπως και να ʼχει, απαιτούν μια κάποια συμβιβαστική διάθεση στις διαπραγματεύσεις για το όνομα. Παρότι και ο ίδιος μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτή του τη συμμετοχή έναντι των Βρυξελλών. Οι τελευταίες προσδοκούν από τα Σκόπια κάτι περισσότερο από μια γενικώς καλή διάθεση - όντως να έρθουν στα μισά του δρόμου, που φαίνεται πως τα έχει καλύψει η ελληνική πλευρά, με την αποδοχή της σύνθετης ονομασίας. Έτσι εκτιμώντας τις τακτικές σκοπιμότητας και των τριών μερών, η συνάντηση των Πρεσπών (οι απευθείας συνομιλίες, ενισχυτικές της διαπραγματευτικής διαδικασίας) θα πρέπει να κριθεί ως επιτυχημένη. Αλλά και για έναν επιπλέον λόγο: Τόσο η αποστολή της Ελλάδας όσο και η αντίστοιχη της ΠΓΔΜ μιλούσαν για ένα θετικότερο κλίμα. Συγκεκριμένα, έλληνας κυβερνητικός αξιωματούχος έκανε λόγο για ένα βήμα μπροστά στις σχέσεις των δύο χωρών, ενώ από την πλευρά των Σκοπίων η συνάντηση των Πρεσπών σχολιαζόταν ως μια καλή αρχή. Αλλωστε, ο ίδιος ο έλληνας πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, μετά τη συνάντησή του με τον Ν. Γκρούεφσκι, αναφέρθηκε στη νέα δυναμική που αναπτύσσεται για την εξεύρεση αμοιβαίως αποδεκτής λύσης στο ζήτημα του ονόματος. Όπως χαρακτηριστικά έλεγε την Παρασκευή το βράδυ στην Πύλη των Πρεσπών, “ακούσαμε ο ένας τον άλλο και αναπτύξαμε τις απόψεις μας πρόσωπο με πρόσωπο, κάτι που κάνει το κλίμα καλύτερο. Αποφασίσαμε να καταβάλλουμε προσπάθεια αλληλοκατανόησης και αλληλοβοήθειας”. Ερωτηθείς ο έλληνας πρωθυπουργός αν η συνάντηση της Παρασκευής δημιουργεί προοπτικές επίλυσης μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 7ης Δεκεμβρίου και τη σύνοδο κορυφής αμέσως μετά, στις 10-11 του ίδιου μήνα, τόνισε πως σίγουρα δεν επαρκεί ο χρόνος και... “προφανώς δεν μπορούμε να κάνουμε μέσα σε δέκα ημέρες ό,τι δεν έγινε σε 18 χρόνια”. Πέρα από τις περιορισμένες χρονικές δυνατότητες του επόμενου δεκαημέρου, η πλευρά Γκρούεφσκι κάθε άλλο παρά ετοιμότητα έδειξε στην προσέγγιση των νέων δεδομένων που δημιουργούν οι πρωτοβουλίες Παπανδρέου. Μάλιστα, βγαίνοντας από τη συνάντησή του με τον έλληνα πρωθυπουργό, δήλωσε ότι... “η ελληνική πλευρά εμμένει στη θέση της”. Προηγουμένως όμως είχε ζητήσει από τον έλληνα πρωθυπουργό η ελληνική πλευρά να μην ασκήσει βέτο στις διαπραγματεύσεις της χώρας του με την Ε.Ε. Οι τέσσερις στόχοι της πρωτοβουλίας των Πρεσπών Εξερχόμενος από τις συναντήσεις του με τους πρωθυπουργούς της Αλβανίας Σαλί Μπερίσα και της ΠΓΔΜ Νίκολα Γκρούεφσκι, ο έλληνας πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου αναφέρθηκε στους τέσσερις στόχους της ελληνικής πρωτοβουλίας. - Κοινό στρατηγικό σχέδιο δράσης για την προστασία του οικοσυστήματος των Πρεσπών και τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής, για το οποίο στις 2 Φεβρουαρίου 2010 θα υπογράψουν μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφωνία προστασίας της λεκάνης των Πρεσπών. Οι τρεις πρωθυπουργοί, μάλιστα, συνέταξαν και απέστειλαν κοινή επιστολή προς τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ και τον προεδρεύοντα της Ε.Ε., παροτρύνοντάς τους για μια συμφωνία στη σύνοδο κορυφής για το κλίμα που θα διεξαχθεί σε δέκα ημέρες στην Κοπεγχάγη. - Μήνυμα ότι αυτή η οικονομική κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί με την αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου και την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης. - Προώθηση της ελληνικής πρωτοβουλίας-ορόσημου για ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. το 2014. Έτσι θα κλείσει ο κύκλος των αντιθέσεων εκατό χρόνια μετά την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. - Εξέταση των διμερών θεμάτων με ανταλλαγή επιχειρημάτων και ανάπτυξη του διαλόγου | |
Θεματολόγιο
29.11.09
Πιέζουν για επίλυση
