Δημοπρασία με σπάνια έργα ελληνικής τέχνης

Κωνσταντίνος Βολανάκης, Πυροφάνι

Συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια από τότε που ο Οίκος Sotheby’s πραγματοποίησε την πρώτη αφιερωμένη στην Ελληνική Τέχνη δημοπρασία και αυτήν την Άνοιξη θα παρουσιάσει για μια ακόμη φορά στην αγορά ένα σημαντικό σύνολο ελληνικών έργων.

Το πρώτο Greek Sale του Οίκου Sotheby’s για το 2010 θα πραγματοποιηθεί στο Λονδίνο τη Δευτέρα, 17 Μαΐου και θα προσφέρει προς δημοπράτηση σπάνια και σημαντικά έργα διαπρεπών καλλιτεχνών, όπως είναι αυτά του Κωνσταντίνου Βολανάκη, του Σπύρου Βασιλείου, του Σπύρου Παπαλουκά και του Παναγιώτη Τέτση.

Ο Παναγιώτης Τέτσης είναι διάσημος για τον πλούτο της παλέτας του και τη ζωγραφική ποιότητα των έργων του. Ο πίνακάς του Νεκρή Φύση με Κόκκινα Λουλούδια, που απεικονίζεται στην πρώτη σελίδα και έχει εκτιμηθεί για £50.000-70.000, δίνει σάρκα και οστά και στα δύο αυτά στοιχεία που αποτελούν την υπογραφή του. Το ρυθμικό στήσιμο και το έντονο φως, για τα οποία επίσης είναι γνωστός ο δημιουργός, είναι άλλα δύο χαρακτηριστικά που προβάλλονται εντυπωσιακά στο συγκεκριμένο έργο. Εξπρεσιονιστής κυρίως καλλιτέχνης, ο Τέτσης εμπνεύστηκε τα στεριανά και θαλασσινά τοπία αλλά και τις νεκρές φύσεις της Ύδρας – του νησιού όπου γεννήθηκε και στο οποίο πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του – από τις μεταβολές του φωτός στις διαφορετικές εποχές και ώρες της ημέρας.

Ο Κωνσταντίνος Βολανάκης είναι ένας καλλιτέχνης με έργα του οποίου ο Οίκος Sotheby’s έχει επιτύχει ιστορικά ρεκόρ τα τελευταία χρόνια μάλιστα, ένα νέο ρεκόρ δημοπρασίας για το ακριβότερο έργο Ελληνικής Τέχνης του 19ου αιώνα που έχει ποτέ πωληθεί σε δημοπρασία σημειώθηκε όταν το έργο του Η Άφιξη του Καραϊσκάκη στο Φάληρο πωλήθηκε για €1,97 εκατομμύρια/ £1,6 εκατομμύρια το Νοέμβριο του 2008.

Ο πατέρας της ελληνικής θαλασσογραφίας, όπως είναι γνωστός ο Βολανάκης, εκπροσωπείται στην επερχόμενη δημοπρασία από δύο ακόμη υποδειγματικά έργα. Το πρώτο από αυτά, με τίτλο Πυροφάνι, χρονολογείται από το 1899 και εκτιμάται μεταξύ £120.000 και 180.000. Αυτός ο ατμοσφαιρικός πίνακας (πάνω δεξιά) αποτελεί περίτρανη απόδειξη όχι μόνο της αγάπης του καλλιτέχνη για τη θάλασσα και τα πλοία αλλά και του πάθους του για τις εντυπώσεις που δημιουργεί το φως.

Αποτελεί τόσο μια εξερεύνηση του παιχνιδιού του φωτός που εκπέμπει η φωτιά πάνω στη βάρκα και τις φιγούρες των ψαράδων, με σκηνικό το βελούδινο φόντο μιας ήσυχης νύχτας στη θάλασσα, όσο και μια θαλασσογραφία με την παραδοσιακή έννοια του όρου. Αναπαριστώντας αυτήν την αρχαία πρακτική ψαρέματος, ο Βολανάκης καταδεικνύει επίσης τη γνώση, την κατανόηση και το σεβασμό του για τις παραδοσιακές και ανθεκτικές στο χρόνο τεχνικές των Ελλήνων ψαράδων.

Ο πίνακας Στην Ακτή είναι το δεύτερο από τα έργα του Βολανάκη που προσφέρονται στο Greek Sale του Μαΐου και κάνει την εμφάνιση του στην αγορά με μια αρχική εκτίμηση £80.000-120.000.

Η Μονή Σιμωνόπετρας, Άγιον Όρος του Σπύρου Παπαλουκά είναι ένα πλούσιο παράδειγμα των πιο περίτεχνων έργων του καλλιτέχνη από την Αθωνική του περίοδο. Η Μονή Σίμωνος Πέτρου στο Άγιον Όρος είναι ένα ορθόδοξο μοναστήρι στη νότια ακτή της χερσονήσου του Άθω, ανάμεσα στο λιμάνι της Δάφνης και της Μονής του Αγίου Γρηγορίου. Ο Παπαλουκάς ταξίδεψε στην περιοχή το 1923 έπειτα από τετραετή παραμονή στο Παρίσι, όπου «εκπαιδεύτηκε» ως μαθητευόμενος ενός αγιογράφου. Σκοπός του ταξιδιού του ήταν να συνεχίσει τις σπουδές του στη βυζαντινή εικονογραφία και να αποτυπώσει το τοπίο της περιοχής, αλλά και γενικότερα να «αναρρώσει» από τις τραυματικές του εμπειρίες ως καλλιτέχνης πολέμου, αφού συμμετείχε στο πλευρό του ελληνικού στρατού στη Μικρασιατική Εκστρατεία.

Ο Παπαλουκάς αναζητούσε παρηγοριά στην επιστροφή του στη βυζαντινή παράδοση, ενώ στα έργα του που απεικονίζουν τοπία και ανθρώπους της πατρίδας του προσπαθούσε να ενσωματώσει τη σύγχρονη αισθητική των Κυβιστών, των Ιμπρεσιονιστών, των Nabis και των Φωβιστών, των οποίων την επιρροή είχε δεχτεί κατά την παραμονή του στο Παρίσι. Το πολύχρωμο τοπίο με το μοναστήρι έχει εκτιμηθεί για £60.000-80.000.

Το έργο Ερωτόκριτος και Αρετούσα του Νίκου Εγγονόπουλου – του θεωρούμενου ως και ιδρυτή του Σουρρεαλισμού στην Ελληνική Τέχνη – είναι ένας πίνακας μέσα από τον οποίο ο καλλιτέχνης αποτίει φόρο τιμής στον πλούτο της ελληνικής λογοτεχνίας μέσα από το σπουδαιότερο επικό της ποίημα. Ο «Ερωτόκριτος» είναι αναμφισβήτητα το αριστούργημα της Κρητικής λογοτεχνίας, ένα επικό ρομάντζο με έμμετρο λόγο, το οποίο συνέθεσε ο Βιτσέντζος Κορνάρος, που θεωρείται ως ο σπουδαιότερος από όλους τους Κρητικούς ποιητές και ένας από τους σημαντικότερους της ελληνικής ποίησης στο σύνολό της.

Η πλοκή επικεντρώνεται γύρω από την ιστορία αγάπης ανάμεσα στον Ερωτόκριτο, γιο του συμβούλου του μυθικού βασιλιά Ηρακλή, και στην Αρετούσα, κόρη του βασιλιά. Στον πίνακά του (στην προηγούμενη σελίδα), που έχει εκτιμηθεί για £80.000-120.000, ο καλλιτέχνης έχει αιχμαλωτίσει τις γεμάτες χάρη φιγούρες των δύο εραστών. Στο σύνολο του έργου του ο Εγγονόπουλος δίνει σάρκα και οστά στη σχέση ανάμεσα στην πραγματικότητα και το μύθο, στο κλασσικό και το μοντέρνο, και στις ανησυχίες της σύγχρονης Ελλάδας μέσα από το υποσυνείδητο.

Μεταξύ των κορυφαίων έργων της δημοπρασίας περιλαμβάνεται επίσης μία άποψη της Αθήνας από τον Σπύρο Βασιλείου, έργο που εμφανίζεται στην αγορά μετά την επιτυχία που σημείωσε ο πίνακας του καλλιτέχνη Οδός Πατησίων, Αθήνα στο Greek Sale του Οίκου Sotheby’s τον περασμένο Νοέμβριο.

Το έργο Οδός Πατησίων, Αθήνα ήταν μια από τις πρώτες φορές που ο δημιουργός αποτύπωσε την εφ’ όρου ζωής σχέση αγάπης του με την Αθήνα και ξεπέρασε με άνεση την αρχική εκτίμηση, επιτυγχάνοντας το ποσό των €222.383/ £199.250, νέο ρεκόρ δημοπρασίας για τον καλλιτέχνη. Η εκτίμηση του έργου Αθήνα, που θα δημοπρατηθεί το Μάιο, κυμαίνεται μεταξύ £60.000 και 80.000. Τέλος, το έργο Λουλούδια του Pavlos (Διονυσόπουλου) είναι ένα ακόμη αξιόλογο έργο της δημοπρασίας, με εκτίμηση £40.000-60.000.