Δημήτριος Πλαπούτας
Σαν σημερα το 1834: Αρχίζει η δίκη του Κολοκοτρώνη και του Πλαπούτα στο Ναύπλιο, με την κατηγορία της συνωμοσίας κατά του βασιλιά Όθωνα.
Ο Δημήτριος Πλαπούτας είναι μια από τις μεγάλες, ηρωϊκές και αγνές φυσιογνωμίες της Επανάστασης του 21. Γεννήθηκε το 1786 και πέθανε το 1864. Από μικρή ηλικία συνδέθηκε με στενή φιλία με το Θ. Κολοκοτρώνη, αφού μάλιστα είχε παντρευτεί ανηψιά του, την Στεκούλα Αναγνώστη Κολοκοτρώνη. Η σχέση αυτή έμελε να συνεχισθεί και να σφραγίσει την πορεία του στον επαναστατικό αγώνα, αλλά και στη συνέχεια, στη δύσκολη μετεπαναστατική περίοδο.
Ήταν γιος του καπετάνιου Νικόλα-Κόλια Πλαπούτα από το χωριό Παλούμπα της Αρκαδίας. Από πολύ μικρός βγήκε στο αρματολίκι. Στο μεγάλο διωγμό των αρματωλών καταδιώχτηκε από τους Τούρκους και κατέφυγε στα Επτάνησα το 1811, όπου υπηρέτησε ως εκατόνταρχος στα ελληνικά τάγματα του Βρετανικού στρατού. Το 1819 έλαβε μέρος σε εχθροπραξίες κατά των Τούρκων στην Αλωνίσταινα και στη συνέχεια διέφυγε στη Ζάκυνθο. Εκεί μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία το 1818.
Κατά την επανάσταση πρωταγωνίστησε και διακρίθηκε στον αγώνα στην Πελοπόννησο σαν στρατηγός υπό τον Θ. Κολοκοτρώνη. Λίγο μετά την κήρυξη της επανάστασης ίδρυσε στρατόπεδο 800 ανδρών στο χωριό Πιάνα και συμμετείχε αποφασιστικά στις επιχειρήσεις κατά την πολιορκία της Τριπολιτσάς και ιδιαίτερα στη μάχη του Βαλτετσίου. Σπουδαία επίσης ήταν η συμμετοχή του στην πολιορκία της Τριπολιτσάς. Αργότερα διορίστηκε συνταγματάρχης και διοικητής χιλιαρχίας ατάκτων. Στη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου για καθαρά προσωπικούς λόγους ο Δ. Πλαπούτας αντιπολιτεύθηκε τον Γέρο του Μοριά. Στη συνέχεια όμως επανήλθε δίπλα του και πολέμησε μαζί του κατά του Ιμπραήμ. Τον ακολούθησε επίσης πιστά στους διωγμούς που υπέστη κατά την περίοδο της Αντιβασιλείας, διώχθηκε σαν ρωσόφιλος και κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία, συγκεκριμένα για το ότι ετοίμαζε με το Θ. Κολοκοτρώνη επανάσταση εναντίον του ανήλικου βασιλιά Όθωνα.
Στις 26 Απρίλη του 1823 πήγε στην Παλούμπα για να γιορτάσει το Πάσχα και να παρευρεθεί στο γάμο ενός ανιψιού του. Στο γάμο παρευρέθηκε και ο παλιός αγωνιστής Γιώργος Κοντοβουνήσιος, ο οποίος από τις ημέρες του Καποδίστρια είχε κυρηχθεί ληστής. Ο Κοντοβουνήσιος χάρισε στον Πλαπούτα μια φοράδα την οποία ο Πλαπούτας έδωσε αμέσως στο κράτος. Αυτή η μονόπλευρη και χωρίς όφελος για τον Πλαπούτα συναλλαγή, αποτέλεσε αργότερα στοιχείο κατηγορίας κατά του Πλαπούτα και του Κολοκοτρώνη, για την καταδίκη τους σε θάνατο από το στημένο δικαστήριο της αντιβασιλείας του Όθωνα. Ο Κοντοβουνήσιος καταγόμενος από το Κρυονέρι (Πάνω Κοπάνιτσα) της Ολυμπίας μαζί με τον Καπογιάννη από τη Ζούρτσα είχαν πιαστεί και είχαν καταδικαστεί σε θάνατο. Αυτοί οι μελλοθάνατοι άγνωστο με ποιες υποσχέσεις, έγιναν μάρτυρες κατηγορίας κατά των παραπάνω δύο πρωταγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης. Αποτέλεσμα ήταν ο Δ. Πλαπούτας να καταδικασθεί σε θάνατο μαζί με τον Θ. Κολοκοτρώνη και να φυλακισθεί στο Παλαμήδι. Πρωτεργάτες στις διώξεις αυτές ήταν η Αντιβασιλεία και ο πολιτικός αντίπαλος του Κολοκοτρώνη Ι. Κωλέττης. Η ποινή τους μετατράπηκε στη συνέχεια σε 20ετή κάθειρξη αλλά λίγο αργότερα ελευθερώθηκαν μετά τη γενική αμνηστεία που δόθηκε.
Στη συνέχεια ο Πλαπούτας συμμετείχε ενεργά στην πολιτική ζωή της μετεπαναστατικής Ελλάδας. Συμμετείχε στην Γ' Εθνοσυνέλευση ως αντιπρόσωπος Καρυταίνης, ενώ το διάστημα 1844-1847 ήταν βουλευτής Καρυταίνης και το 1847-1862 γερουσιαστής. Διετέλεσε επίσης επίτιμος υπασπιστής του Όθωνα.
