Η ανθρώπινη ανάγκη για την ύπαρξη ηρώων ως προτύπων είναι διαχρονική. Οι τέχνες αποτυπώνουν τις διαφορές ανάμεσα στις ιστορικές περιόδους. Πώς καταγράφηκε αυτή η ανάγκη σε γλυπτά και αγγεία στην αρχαία Ελλάδα; Την απάντηση δίνει η έκθεση «Ηρωες: Θνητοί και μύθοι στην αρχαία Ελλάδα», που θα φιλοξενηθεί στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο, στη Νέα Υόρκη, μεταξύ 5 Οκτωβρίου και 3 Ιανουαρίου
Περισσότερα από ενενήντα έργα της αρχαϊκής, κλασικής και ελληνιστικής περιόδου (6ος - 1ος αι. π.Χ.), από συλλογές των ΗΠΑ και της Ευρώπης, συνθέτουν αυτήν τη σημαντική έκθεση, η οποία οργανώθηκε από ξένα μουσεία και το θυγατρικό Κοινωφελές Ιδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης (ΗΠΑ). Στον χώρο του τελευταίου, στην καρδιά του Μανχάταν, η έκθεση θα κάνει την τέταρτη και τελευταία παρουσίασή της, μετά το Walters Art Museum, το Frist Center for Visual Arts, του Νάσβιλ, και το San Diego Museum of Arts.
Ιδού μερικά από τα έργα που δείχνουν πώς ήρωες της ελληνικής αρχαιότητας γίνονταν αντιληπτοί και πώς λειτούργησαν ως πρότυπα: ένα χάλκινο κορινθιακό κράνος του 7ου - 5ου αι. π.Χ. (Walters Art Museum), ένας μελανόμορφος αμφορέας που απεικονίζει τον Αχιλλέα και τον Αίαντα να παίζουν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι έξω από την Τροία (τέλη 6ου αι. π.Χ., Royal Ontario Museum), ένας μελανόμορφος κρατήρας με την απόδραση του Οδυσσέα από τη σπηλιά του Κύκλωπα Πολύφημου (περ. 430 π.Χ.), ένα χρυσό περιδέραιο με την προτομή του Μεγάλου Αλεξάνδρου (περ. 218-235 μ.Χ.) κ.ά.
Ηρακλής, Αχιλλέας, Οδυσσέας και Ελένη, είναι τέσσερις από τους πλέον θρυλικούς ήρωες που πρωταγωνιστούν στην πρώτη από τις τρεις ενότητες που διαρθρώνουν την έκθεση (επιμέλεια δρ Σαμπίν Αλμπερσμάιερ), «Ηρωες στον μύθο». Εδώ τα έργα απεικονίζουν στιγμές των κύκλων ζωής των τεσσάρων μορφών. Η δεύτερη ενότητα, «Ηρωες στη λατρεία», επεκτείνεται στην επιβίωση του ήρωα μετά θάνατον, φωτίζοντάς την με την πρακτική της λατρείας, ενώ η τρίτη ενότητα, «Ηρωες ως πρότυπα», εξετάζει το πώς οι αρχαίοι διαμόρφωσαν τη συμπεριφορά τους στα πρότυπα των ηρώων.
Δ. Ρουμπούλα
ethnos.gr
