Αλβανία: 15 ναυάγια έφερε η έρευνα του βυθού

Βρέθηκε τελικά το βρετανικό ναυάγιο Το βρετανικό αντιτορπιλικό HMS Volage εν πλω

Μετά από δύο έτη έρευνας της μη κυβερνητικής οργάνωσης «Ινστιτούτο Ναυτικής Αρχαιολογίας» συνεπικουρούμενης από το Ινστιτούτο Αρχαιολογίας της Αλβανίας εντοπίστηκε το αντιτορπιλικό HMS Volage, ανοικτά των Αγία Σαράντα.
Το βρετανικό αντιτορπιλικό είχε προσκρούσει σε νάρκη το 1946 με αποτέλεσμα το θάνατο 44 ανδρών. Το γεγονός είχε προκαλέσει σοβαρή κρίση στις αλβανο-βρετανικές σχέσεις. Το 1949, το Διεθνές Δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών είχε καταδικάσει την Αλβανία ως υπαίτια του δυστυχήματος και είχε επιβάλλει οικονομική αποζημίωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου.
Οι έρευνες για τον εντοπισμό του σκάφους ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2007 και διεξήχθησαν από τα ελληνοαλβανικά σύνορα μέχρι τον κόλπο των Αγίων Σαράντα, 21 χιλιόμετρα από τα σύνορα.
Από το 2007 μέχρι σήμερα 15 ναυάγια εντοπίστηκαν ένα εκ των οποίων ήταν του 300 π.Χ. Τελικά στις 28 του περασμένου Ιουνίου εντοπίστηκε το Volage σε βάθος 50 μέτρων.
Τις έρευνες δυσκόλεψε η ιδιομορφία του θαλάσσιου εδάφους καθώς τα ρεύματα στο στόμιο της λιμνοθάλασσας του Βουθρωτού προκαλούν γεωλογικές ανωμαλίες (λόφους λάσπης και άμμου) οι οποίες "μπέρδευαν" τα μηχανήματα εντοπισμού (sonar).


Πληροφορίες από: nenanews.eu

Η κατεχόμενη Ελλάδα με τα μάτια των Βρετανών

Κείμενο: Πάσχου Mανδραβέλη
Φωτό: αρχείο

Αν αξίζει να διαβάσει κάποιος τα αυθεντικά κείμενα των πρωταγωνιστών της Ιστορίας, είναι για να καταλάβει τις πολλές αποχρώσεις που υπήρξαν στο παρελθόν. Κατανοεί ότι η Ιστορία δεν είναι η καρικατούρα που διδάσκεται κάποιος στο σχολείο ή στο κόμμα αλλά πολυπαραγοντική. Οι αντιθέσεις δεν εμφανίζονται μεταξύ καλού και κακού, αλλά συνυπάρχουν και ανάμεσα σε εκδοχές και του «καλού» και του «κακού».
Η απόρρητη αναφορά του ταγματάρχη David J. Wallace για την «Βρετανική Πολιτική και τα αντιστασιακά κινήματα στην Ελλάδα» γράφτηκε το 1943 και έχει ένα επιπλέον ενδιαφέρον. Είναι εξαιρετικά γλαφυρή· μοιάζει με εκτενές ρεπορτάζ εφημερίδας για την κατάσταση που επικρατούσε στην Ελεύθερη Ελλάδα της γερμανικής κατοχής.

Οπως έγραψε και ο Wallace, το 1943 «ολόκληρος ο κεντρικός ορεινός όγκος που σχηματίζει την ραχοκοκαλιά της Ελλάδος είναι ολοκληρωτικά και απόλυτα ανεξάρτητος από την επιρροή ή την επαφή με τις δυνάμεις κατοχής ή την κυβέρνηση των Κουίσλινγκ στην Αθήνα... Μπορείς να ταξιδέψεις από τη Φλώρινα μέχρι τα περίχωρα των Αθηνών απλώς με ένα διαβατήριο του ΕΑΜ (σ.σ.: «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο», η διοίκηση του οποίου κατά τον Wallace ήταν κατά 90% κομμουνιστική)».

Η κυριαρχία του ΕΑΜ

Η ΕΑΜοκρατία στηριζόταν κατ’ αρχήν σε «15.000 μόνιμους εξοπλισμένους αντάρτες του ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) και επιπροσθέτως σε ένα σημαντικό αριθμό εφέδρων για τους οποίους υπάρχουν διαθέσιμα όπλα».

Ο ΕΛΑΣ ασκούσε ενεργά αυτήν την κυριαρχία. Από ένα σημείο και μετά, περισσότερο ασχολείτο με το να αφοπλίζει ανταγωνιστικές αντάρτικες ομάδες παρά να πολεμάει τον εχθρό.

Σύμφωνα με τον Wallace, «Μέχρι τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο του 1943, το ΕΑΜ αναμφισβήτητα καταγινόταν με τη μεθόδευση ενός βίαιου κομμουνιστικού πραξικοπήματος, με τη χρήση του ΕΛΑΣ. Ηλπιζε και περίμενε ότι το Ανατολικό Μέτωπο θα κατέρρεε ολότελα και ότι σύντομα θα έβλεπε τον Κόκκινο Στρατό στα Βαλκάνια. Στην Ελλάδα (το ΕΑΜ) διέσυρε κάθε άλλη οργάνωση –πολύ συχνά και την Βρετανική Αποστολή–, ενώ πάσχιζε να διαλύσει κάθε ένοπλη αντάρτικη ομάδα. Μόνον ο Ζέρβας ήταν πολύ ισχυρός για να τον διαλύσει το ΕΑΜ».

Ο «Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος» (ΕΔΕΣ), του στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα, ήταν μια αντιμοναρχική Βενιζελική Οργάνωση και είχε 5.000 οπλισμένους αντάρτες.
Το κυριότερο όμως δεν ήταν τα όπλα. Ετσι κι αλλιώς, σύμφωνα με τον Wallace, «οι αντάρτες του ΕΛΑΣ είναι κακά εκπαιδευμένοι και απειθάρχητοι... Περιφέρονται με μαχαίρια και φισεκλίκια, προσπαθώντας να μοιάσουν στους ήρωες του 1821».

Το βασικότερο είναι ότι το ΕΑΜ ήλεγχε το μυαλό και το νευρικό δίκτυο της Ελεύθερης Ελλάδος. Είχε τον έλεγχο του τηλεγραφικού δικτύου και στην αποκεντρωμένη διοίκηση που υπήρχε σε επίπεδο δήμου πάντα υπήρχε ένας υπεύθυνος του ΕΑΜ. «Εχει γίνει (στην Ελεύθερη Ελλάδα) ευρύτατη προπαγάνδα, που αποκαλείται “διαφώτιση” ή πολιτική επιμόρφωση. Το ΕΑΜ εκδίδει έναν εκπληκτικό αριθμό τοπικών εφημερίδων. Σε όλες τα 3/4 του χώρου τους είναι αφιερωμένα στη διαφώτιση έναντι του 1/4 που καταλαμβάνουν οι ειδήσεις από τις οποίες πάλι τα 3/4 αποτελούν νέα από την Μόσχα».

Προπαγάνδα

Με αυτή την κυριαρχία στον τομέα της προπαγάνδας, το ΚΚΕ κατόρθωνε να παρουσιάζει το άσπρο, μαύρο. Δεν επιχείρησε απλώς να μονοπωλήσει τον αγώνα, σε βάρος της αντίστασης κατά των Ναζί, αμαύρωνε όλους τους ανταγωνιστές, παρά το γεγονός ότι όλες οι αντάρτικες ομάδες απαρτίζονταν από δημοκράτες αντιμοναρχικούς αξιωματικούς, θύματα εκκαθαρίσεων του καθεστώτος 4ης Αυγούστου.

Ο ΕΔΕΣ είχε πολιτικό αρχηγό τον εξόριστο Νικόλαο Πλαστήρα, η οργάνωση Εθνική και Κοινωνική Απελευθέρωση (ΕΚΚΑ) με πολιτικό εκπρόσωπο τον Γεώργιο Καρτάλη είχε εξαγγείλει ριζοσπαστικό σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα.

Ολες, δε, οι οργανώσεις, ακόμη κι αυτές που το ΚΚΕ βάφτισε «μοναρχοφασιστικές», ήταν αντίθετες στην επιστροφή του Βασιλέως Γεωργίου, πριν γίνει δημοψήφισμα.

Αυτοί οι δημοκράτες Βενιζελικοί συνεθλίβησαν μεταξύ του σταλινικού ΚΚΕ και της βρετανικής υπεροψίας που καλλιεργήθηκε στο Ητον και χρεοκόπησε μια αυτοκρατορία.

Ο Wallace καταγράφει πολλάκις ότι ουδείς επιθυμεί την επιστροφή του Βασιλέως. Ο τελευταίος δικαίως κατηγορείται ότι άφησε σε καιρό πολέμου εκτός στρατεύματος τους πιο ικανούς αξιωματικούς (επειδή ανήκαν στην δημοκρατική παράταξη), και όλοι οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης των Κουίσλινγκ ήταν μοναρχικοί αξιωματικοί.

Παρ’ όλα αυτά, ο Wallace αναπτύσσει σενάρια για την υποστήριξη του εξόριστου Μονάρχη, το κυριότερο των οποίων ήταν ένας εκβιασμός προς τους δημοκράτες (που είναι ταυτοχρόνως αντικομμουνιστές και αντιμοναρχικοί), ότι χωρίς βασιλέα αίρεται η υποστήριξη της Βρετανίας και η χώρα μένει στο έλεος των σταλινικών του ΕΑΜ. Το επιχείρημα ήταν πειστικό οι τελευταίοι είχαν αρχίσει τις εκκαθαρίσεις με δολοφονίες δημοκρατών αξιωματικών και αφοπλισμό αντιστασιακών μονάδων.

Tο βιβλίο του David J. Wallace «Βρετανική Πολιτική και τα αντιστασιακά κινήματα στην Ελλάδα», εκδόσεις Ωκεανίδα, θα κυκλοφορήσει την ερχόμενη Δευτέρα. Η μετάφραση και επιμέλεια είναι του Πέτρου Μακρή Στάικου και το εισαγωγικό σημείωμα του Στάθη Καλύβα

Η Ελλάδα... γερνάει

Κείμενο: Μαρία Γκουρτσιλίδου

Με έναν άνδρα ηλικίας άνω των 65 ετών θα μπορούσε να παρομοιαστεί η Ελλάδα, αφού σύμφωνα με επίσημα δημογραφικά στοιχεία είναι η πιο γερασμένη χώρα της Ευρώπης.

Είδος προς εξαφάνιση τείνουν να καταστούν τα παιδιά στην Ελλάδα, γεγονός το οποίο δεν μπορεί να αφήσει αδρανείς τους αρμόδιους φορείς, όπως τονίζει η Ανώτατη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος με αφορμή τον εορτασμό της «ημέρας της πολύτεκνης οικογένειας» που ήταν η 1η Νοεμβρίου.

Ο ρυθμός γονιμότητας στην Ελλάδα είναι 1,4, ενώ μόλις το 14% των νοικοκυριών έχουν παιδί μικρότερο των έξι ετών, τη στιγμή που το συγκεκριμένο ποσοστό στο Μεξικό και την Τουρκία είναι 36% και 35% αντίστοιχα.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η χώρα μας βρίσκεται μεταξύ των κρατών τα οποία το 2060 θα παρουσιάσουν μείωση του πληθυσμού τους.

Το γεγονός της γήρανσης της Ελλάδας αποτυπώνεται με αριθμούς ως εξής: τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, τα οποία σήμερα αποτελούν το 17,5% του συνολικού πληθυσμού, το 2020 θα υπερβούν το 22% και το 2050 θα προσεγγίσουν το 35%.

Με βάση τα παραπάνω, συμπεραίνεται σε έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η Ελλάδα θα έχει το 2060 το υψηλότερο κόστος δαπανών για την 3η ηλικία ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με τα υπόλοιπα κράτη της Ε.Ε. Όπως αναφέρεται στην ίδια έκθεση, μέχρι το 2060 η Ελλάδα θα παρουσιάσει μείωση πληθυσμού 7% στα παιδιά ηλικίας μέχρι 15 ετών και 20% στις ηλικίες 15-64 ετών.

Από μία αναλογία ατόμων σε εργασιακή ηλικία (15-64) ετών θα μεταβούμε σε μία αναλογία μόλις δύο προς έναν. Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης αναμένεται να επέλθει κατά την περίοδο 2015- 2035, όταν θα συνταξιοδοτηθούν τα άτομα που γεννήθηκαν κατά την περίοδο της μεταπολεμικής δημογραφικής έκρηξης.

Στην Ελλάδα το ποσοστό δημογραφικής εξάρτησης των ηλικιωμένων (old age dependency ratio), που εκφράζει τον αριθμό των ατόμων ηλικίας άνω των 65 σε σχέση με τα άτομα εργασιακής ηλικίας (15-64) αναμένεται να διπλασιαστεί φτάνοντας στο 57,1% το 2060 από 27,8% το 2008.

"Απέσυραν τον Πίνακα της Σφαγής της Χίου. "

Σωρεία, σοβαρών ερωτημάτων προκαλεί η απόφαση (άγνωστος ο εμπνευστής), να μην εκτίθεται, από τώρα και στο εξής, στο επισκευασμένο Βυζαντινό Μουσείο Χίου (Μετζιτιέ Τζαμί), το πιστό αντίγραφο της Σφαγής της Χίου, του διάσημου Γάλλου Ζωγράφου Ευγένιου Ντελακρουά.

Ο εκπληκτικός αυτός πίνακας προκάλεσε, τότε, συγκίνηση και...αποτροπιασμό για τις κτηνωδίες των Τούρκων, σε βάρος των κατοίκων της Χίου.

Την έλλειψη του πίνακα, διαπίστωσε σε ξενάγησή της, στο χώρο της έκθεσης η Νομαρχιακή Σύμβουλος Χίου, Ισαβέλλα Μπουρνιά, η οποία ήδη με επιστολή της προς τον Υπουργό Πολιτισμού, Παύλο Γερουλάνο, ζητά την παρέμβασή του.

"ΚΛΕΙΣΜΕΝΟΣ ΣΕ ΑΠΟΘΗΚΗ Ο ΔΙΑΣΗΜΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ"

Η Ισαβέλλα Μπουρνιά σχετικά με το θέμα δήλωσε:

"Αυτή τη στιγμή ο πίνακας βρίσκεται αποθηκευμένος στο Οσμανίε Τζαμί, που ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού και στην 3η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, στην περιοχή του Φραγκομαχαλή. Το Οσμανίε Τζαμί, λειτουργεί ως αποθηκευτικός χώρος, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι μετακινήθηκε εκεί, προκειμένου να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως έκθεμα." Η κυρία Μπουρνιά μεταξύ άλλων υπογράμμισε: " Χώρος στο Μετζιτιέ Τζαμί, υπάρχει. Υπάρχουν πολλοί κενοί τοίχοι προκειμένου να συμπεριληφθεί το αντίγραφο της σφαγής ως έκθεμα". "

ΕΝΤΟΛΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ(;)

"Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, υπάρχει ήδη μία μυστική προφορική συμφωνία προκειμένου να καθαιρεθεί ο πίνακας, ως ένδειξη απάλειψης του ιστορικού χάσματος που χωρίζει τους δύο λαούς.

Για την Ιστορία πάντως, η Τουρκία, επεδίωξε την μεν πρώτη φορά, να αφαιρεθούν οι ταμπέλες από τις οστεοθήκες των θυμάτων της Σφαγής, στη Μονή του Αγίου Μηνά, που έφεραν την επιγραφή: "ΕΡΓΑ ΟΘΩΜΑΝΩΝ" καθώς και την καθαίρεση της αντίστοιχης επιγραφής στη Νέα Μονή Χίου.

Έξι ημέρες, πάντως, πριν γιορτάσουμε την επέτειο της απελευθέρωσης της Χίου (11η Νοεμβρίου 1912) και την ενσωμάτωση με την Ελλάδα, πολλοί αναρωτιούνται, ως που θα φθάσει η Ελληνική υποχώρηση και αν αυτή είναι άξια να διαγράψει τη σφαγή 58.000 κατοίκων και την εξαφάνιση πολιτιστικών εκθεμάτων πανευρωπαϊκής και παγκόσμιας εμβέλειας.

http://www.tvpatrida.gr/
http://troktiko.blogspot.com/2009/11/blog-post_8821.html

Η θάλασσα στην αρχαία ελληνική τέχνη

Ο Οδυσσέας με τις Σειρήνες. Σκηνή από αρχαίο αγγείο.

Εκθεση στον «Ελληνικό Κόσμο»
Πεμπτη, 5 Νοεμβριου 2009

H έκθεση «Η θάλασσα θεών, ηρώων και ανθρώπων στην αρχαία ελληνική τέχνη» -που τελεί υπό την αιγίδα του Μορφωτικού Τμήματος της Γαλλικής Πρεσβείας-, εγκαινιάστηκε χθες στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» (Πειραιώς 254).

Περιλαμβάνει φωτογραφικές απεικονίσεις σκηνών της αγγειογραφίας, με θέμα τη θάλασσα στην αρχαία ελληνική τέχνη. Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να «ταξιδέψει» στις ελληνικές θάλασσες και να «ζήσει» πανάρχαιους μύθους, όπως αυτοί αναπαράγονται σε αγγεία με θαλασσινές μορφές, τα οποία ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο. Μέσα από αναπαραστάσεις της αρχαίας κεραμικής θα ανακαλύψει -εκτός από την πλούσια πανίδα της θάλασσας- πλήθος θεών και ηρώων, που αποτελούν ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης για την τέχνη και τη λογοτεχνία, από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας.

Η έκθεση περιλαμβάνει τις ενότητες:

«Το βασίλειο της θάλασσας», «Οι θεοί της θάλασσας:

α) Ποσειδώνας και Αμφιτρίτη,

β) Οι γιοι του Ποσειδώνα και άλλα θαλάσσια τέρατα,

γ) Ο Νηρέας και οι κόρες του Νηρηίδες», «Θεοί και ήρωες ταξιδεύουν» και «Η γέννηση της Αφροδίτης».

Τα αυθεντικά αγγεία με τις θαλασσινές σκηνές βρέθηκαν, κυρίως, στην Ετρουρία κατά τη διάρκεια ανασκαφών το 19ο αιώνα. Τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται στο Λούβρο, με αποτέλεσμα να μην είναι ευρέως γνωστά στο ελληνικό κοινό.

Παρόλο που τα αυθεντικά έργα απουσιάζουν, οι μεγάλων διαστάσεων απεικονίσεις τους σε συνδυασμό με την εξαιρετική ποιότητα των φωτογραφιών επιτρέπουν στον επισκέπτη να διακρίνει λεπτομέρειες του αρχαίου σχεδίου, συχνά δυσδιάκριτες με γυμνό μάτι.

Επιπλέον, ο πλούτος της έγχρωμης εικόνας αναδεικνύει τις ιδιαιτερότητες της τεχνοτροπίας, κάνοντας εφικτή τη ρεαλιστική θέαση της αναπαράστασης.

Η έκθεση, που θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Ιανουαρίου 2010, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε με τη συμβολή του συλλόγου "Elia" και την υποστήριξη του Γαλλικού Ινστιτούτου.

16 Νοεμβρίου συνομιλίες για το όνομα της πΓΔΜ

Ο ειδικός απεσταλμένος των Η.Ε. Μάθιου Νίμιτς απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με τις προσπάθειες που έγιναν για την επίλυση του ζητήματος του ονόματος της πΓΔΜ, δήλωσε πως βρίσκεται σε επικοινωνία και με τις δύο πλευρές και θα προτείνει νέα συνάντηση στη Νέα Υόρκη στα μέσα Νοεμβρίου.

Εξάλλου ο εκπρόσωπος του γραφείου του Γενικού Γραμματέα ανακοίνωσε πως η συνεδρίαση να πραγματοποιηθεί στις 16 Νοεμβρίου.
Ο Γενικός Γραμματέας των Η.Ε. Μπαν-Κι Μουν είπε πως ο Νίμιτς είναι έτοιμος για την επανάληψη των συνομιλιών για το όνομα, όταν τα δύο μέρη είναι έτοιμα. Τόνισε, μάλιστα, πως η Ελλάδα θα υποστηρίξει τις προτάσεις του Νίμιτς.

Επιστολή Ερντογάν στον Γ. Παπανδρέου

Η τουρκική κυβέρνηση διαθέτει την απαιτούμενη βούληση για ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας σε όλους τους τομείς και είναι έτοιμη να εξετάσει όλα τα υφιστάμενα προβλήματα, αναφέρεται σε επιστολή που απέστειλε στις 30 Οκτωβρίου ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προς τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, αναφέρει το τουρκικό ειδησεογραφικό πρακτορείο "Αναντολού".
Σύμφωνα με το πρακτορείο, ο Ερντογάν "διατύπωσε σειρά προτάσεων για τη δημιουργία δυνατοτήτων συνεργασίας" και υπογράμμισε ότι "η γραμμή μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες, είναι από τις προτεραιότητες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής".
Στην επιστολή ο Ερντογάν εκφράζει την ελπίδα ότι με τη νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα, μπορεί να δοθεί νέα ώθηση στη διμερή συνεργασία και το διάλογο που υπάρχει εδώ και δέκα χρόνια και δηλώνει την ικανοποίησή του για το γεγονός της επίσκεψης που πραγματοποίησε ο Γ. Παπανδρέου στην Τουρκία, στο πλαίσιο της συνόδου υπουργών Εξωτερικών της Διαδικασίας Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Την επιστολή του πρωθυπουργού της Τουρκίας, η οποία απευθύνεται προσωπικώς στον πρωθυπουργό κ. Γιώργο Παπανδρέου, ενεχείρησε προχθές Δευτέρα ο πρεσβευτής της Τουρκίας στην Αθήνα, κ.Μεχμέτ Χασάν Γκογκούς, στον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών κ. Δημήτρη Δρούτσα.
ΝΔ: Γιατί η κυβέρνηση λησμόνησε να ενημερώσει;
Σε δηλώσεις σχετικά με την επιστολή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προς τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου προχώρησε ο ευρωβουλευτής της ΝΔ κ. Γιώργος Κουμουτσάκος.
"Ο Ελληνικός λαός πληροφορείται σήμερα από τον τουρκικό Τύπο ότι ο Πρωθυπουργός, κ. Γ. Παπανδρέου, έχει λάβει επιστολή του Τούρκου ομολόγου του με συγκεκριμένες προτάσεις του κ. Ερντογάν για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Εάν όντως έτσι έχουν τα πράγματα, είναι προφανές ότι η Κυβέρνηση-απασχολημένη με την επί παντός επιστητού επικοινωνιακή πολιτική της- λησμόνησε να ενημερώσει για κάτι τόσο «δευτερεύον», όπως η αλληλογραφία Ερντογάν - Παπανδρέου. Υπενθυμίζουμε ότι η αναγκαία εθνική συναίνεση στα θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, που πάντα επιδίωξε η ΝΔ βασίζεται και προϋποθέτει ουσιαστική ενημέρωση των πολιτικών κομμάτων, της Βουλής των Ελλήνων, του Ελληνικού λαού."

Θέλουμε λύση ή κουκούλωμα;

Του Μιχαήλ Χρυσανθόπουλου*

Ενώ οι βόρειοι γείτονές μας στην κυριολεξία δεν έχουν βρει την εθνική τους αναφορά-ταυτότητα, έστω και ένα εθνοτικό στίγμα κλέβοντας φανερά ξένη εθνογραφία - παράδοση - πορεία - γίγνεσθαι, εμείς τους βοηθάμε σε αυτή την κλοπή.

Παρά τις “πιέσεις” που “ασκούνται” στη γειτονική χώρα με υποδείξεις για επίλυση του θέματος του ονόματος όσο το δυνατό συντομότερο πριν από το Δεκέμβριο, παρά τις οδηγίες από κοινοτικούς εταίρους και εμπειρογνώμονες για αποφυγή δημοψηφίσματος προς επικύρωση ή όχι τυχόν συμφωνίας του ζητήματος, παρά τα χαμόγελα και τις εκατέρωθεν φιλοφρονήσεις μεταξύ του έλληνα πρωθυπουργού με τον αντίστοιχο της γειτονικής χώρας στις Βρυξέλλες και ενδεχομένως τη μυστική διπλωματία που μπορεί να ασκείται παράλληλα με όλα αυτά, δεν πρέπει να αγνοηθεί ή να ξεχαστεί η ουσία, το νόημα του όλου ζητήματος.
Τα Σκόπια κατηγορούν την Αθήνα ότι τους έχει επιβάλει το ζήτημα της αλλαγής του ονόματος, αίτημα παράλογο όπως ισχυρίζονται, και επιχειρείται στέρηση του δικαιώματος του αυτοπροσδιορισμού τους. Όσο και αν θέλουμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, δεν έχουμε κατανοήσει ότι το όλο πρόβλημα είναι κυρίως εθνοτικό-εθνολογικό, με τη φιλοδοξότερη στα ιστορικά χρονικά προσπάθεια παγίωσης μιας εθνικής ταυτότητας που δεν υπήρχε ποτέ στο ιστορικό γίγνεσθαι, πράγμα που συνιστά τη μεγαλύτερη, υπουλότερη και αισχρότερη ιστορική απάτη που θα γνωρίσει ποτέ ο κόσμος.
Το σύνθημα “Makedonija na Makedoncite” (“Η Μακεδονία στους Μακεδόνες”), που είχε εισαγάγει ο βουλγαρικός διεκδικητισμός τους δύο περασμένους αιώνες, με την καλά κρυμμένη σταθερή πορεία του εκβουλγαρισμού του μακεδονικού χώρου, συνεχίζεται και σήμερα.
Είναι αυτό που έχουμε αναφέρει πλειστάκις ότι συμβαίνει: η βίαιη αποκόλληση, εθνοτικά - εθνικά - εθνολογικά, του όρου Μακεδών από τον όρο Έλλην, οπότε, μετά τον όρο Μακεδών-Μακεδονικός, μπορεί να δοθεί οποιαδήποτε ερμηνεία - χροιά - εθνική απόχρωση και κατεύθυνση. Με ένα μικρό διάλειμμα κατά την εποχή του μεσοπολέμου και έπειτα, επί Τίτο, με την προσπάθεια αποβουλγαρισμού της άμορφης σλαβικής μάζας της γειτονικής σημερινής χώρας αλλά με σαφές φιλοβουλγαρικό εθνοτικό εκδηλωτισμό και βίαιη, σε μερικές περιπτώσεις, “μακεδονοποίηση” της σερβικής βεβαίως απόκλισης, βρισκόμαστε σήμερα στη σύγχρονη φάση του βουλγαρικού διεκδικητισμού, παρότι η “μητέρα Βουλγαρία” πολλές φορές δεν μπορεί να μαζέψει τα άτακτα παιδιά του “μακεδονισμού” που εκείνη εξέθρεψε και τράνωσε (βλέπε δηλώσεις του βούλγαρου προέδρου Γκεόργκι Παρβάνοφ και του βούλγαρου πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ, που με ιδιαίτερη “μητρική” σφοδρότητα στράφηκαν κατά των απόψεων-διακηρύξεων του Νίκολα Γκρούεφσκι στη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αυστραλία, 25-27 Οκτωβρίου, περί του ενιαίου του μακεδονικού χώρου και έθνους). Εδώ ακριβώς έγκειται το πρόβλημα.
Ο σλαβισμός αποεθνικοποίησε τον όρο “Μακεδών” από το πανάρχαιο διά μέσου των αιώνων ελληνικό περιεχόμενό του αυθαίρετα και ανιστόρητα και τώρα, με αρκετή δόση αρχαιοπρέπειας, τον παρουσιάζει ως την “αυθεντική του μορφή, γιατί μέχρι τώρα ο ‘ελληνικός εθνικισμός και η διεθνής ιστορική συνομωσία την είχαν αποκρύψει από όλο τον κόσμο’”.
Και εμείς πιστεύουμε ότι θα βρεθεί συμβιβαστική λύση με “όνομα γεωγραφικό erga omnes” με τη μοναδική και ομολογουμένως απύθμενη αφέλεια που μας χαρακτηρίζει. Αν θα υπάρξει αυτός ο συμβιβασμός, θα είναι του τύπου -όπως αρχίζει να διαφαίνεται- “Βόρεια Δημοκρατία της Μακεδονίας”, που αφήνει άθικτο το “Δημοκρατία της Μακεδονίας”, και εμείς θα έχουμε γίνει νεκροθάφτες -και μάλιστα ικανοποιημένοι- της όποιας εθνικής εναπομείνασας αξιοπρέπειάς μας (και εθνικής μας κυριαρχίας, γιατί στο Αιγαίο υπάρχουν πλέον με την υπογραφή μας γκρίζες ζώνες ντροπής και αίσχους).
Και θα επιχειρηθεί να διδαχθεί επισήμως πλέον στα σχολεία μας ότι πάνω από τη Μακεδονία υπάρχει η Βόρεια Δημοκρατία της Μακεδονίας ή κάτι παρόμοιο, με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Και ενώ οι βόρειοι γείτονές μας στην κυριολεξία δεν έχουν βρει την εθνική τους αναφορά-ταυτότητα, έστω και ένα εθνοτικό στίγμα, κλέβοντας φανερά ξένη εθνογραφία - παράδοση - πορεία - γίγνεσθαι, εμείς τους βοηθάμε σε αυτή την κλοπή, εμείς οι νόμιμοι κληρονόμοι της ιστορικής μας συνέχειας, νομιμοποιώντας την de jure και με “όλας τας τιμάς”, παραχωρώντας σε αυτούς τους κοινούς απατεώνες το δικαίωμα να ονομάζονται Μακεδόνες.
Και θα έρθει καιρός που θα απαγορευτεί και από αυτούς και η παραμικρή αναφορά μας σε οτιδήποτε μακεδονικό.
Αδιαφορούμε για τους μακεδόνες ομοεθνείς μας στα άλλοτε ακμάζοντα ελληνικά κέντρα του βορρά -Μοναστήρι, Κρούσοβο, Στρώμνιτσα, Γευγελή, Αχρίδα-, βλέπουμε να καταστρέφεται ο διαχρονικός ελληνικός πολιτισμός σε αυτές τις περιοχές, ανεχόμαστε την κάθε λογής πρόκληση από τους γείτονές μας, αλλά διαπραγματευόμαστε για να βρεθεί “γεωγραφικό όνομα erga omnes”, για να μην “υπάρχουν νικητές και ηττημένοι”, όπως έχουμε ακούσει την ανόητη αυτή επιχειρηματολογία, που κατά τα άλλα είναι η “εθνική κόκκινη γραμμή”.
Είμαστε τελικά το έθνος των ηρώων αλλά και των Εφιαλτών, που τον εξευτελισμό μας τον ονομάζουμε “έντιμο συμβιβασμό, πορεία προς το μέλλον, δημοκρατική ωριμότητα, ευρωπαϊκή αντιμετώπιση” και άλλα τέτοια φαιδρά. Ο σλαβισμός δεν πρόκειται να αφήσει το όνειρο του Αιγαίου με τίποτε. Ως ελιγμός θα είναι τρομερός, αλλά δεν πρόκειται να υποχωρήσει παρά τα απατηλά χαρούμενα έως διαλεκτικά πρόσωπα-προσωπεία που δείχνει.
Δουλεύει συστηματικά, συνεχώς, μεθοδικά, με αξιοθαύμαστο πράγματι ζήλο και όρεξη, ώστε ο “μακεδονισμός”, αποτεφρωμένος, αποστεωμένος, άνυδρος, να αποτελέσει σημείο αναφοράς (ήδη αποτελεί) με αρκετή βέβαια δόση “αρχαιοπρέπειας” κακέκτυπου τόσο στην επιστημονική κοινότητα όσο και σε κάθε μικρό φυλλάδιο που κυκλοφορεί χωρίς την ελληνική του έννοια που (η τελευταία) αναμόρφωσε όλο τον κόσμο.
Σε αυτό βέβαια υποβοηθούν οι μίσθαρνοι, ψυχωτικοί και εν πολλοίς αδιάβαστοι, υποκειμενικά και παρελθοντολογικά κατάλοιπα αυτοαποκαλούμενοι “ιστορικοί” από την Ελλάδα, που στο όνομα μιας υποτιθέμενης αστήριχτης ανεδαφικής αντικειμενικότητας γράφουν πράγματα που δεν αντέχουν στην επιστημονική βάσανο, κάνοντας συνέδρια (όπως αυτό που θα γίνει στο Πανεπιστήμιο Γιούτα των ΗΠΑ το Νοέμβριο) και εκδίδοντας βιβλία που η πραγματική επιστήμη τα κονιορτοποιεί άμεσα και αποτελεσματικά.
Όπως έχουμε τονίσει, η ιστορία δεν ανέχεται, δεν συμβιβάζεται και κρίνει αδέκαστα και προπαντός τιμωρεί. Ίδωμεν...

* Ο Μ. Χρυσανθόπουλος είναι καθηγητής ιστορικός, συγγραφέας, δημοσιογράφος SBS Αυστραλίας

WOMEN AND MONARCHY IN MACEDONIA

Διατίθεται στο διαδίκτυο: http://www.amazon.com/

Το μάζεμα της ελιάς

Ηρθε η στιγμή να μαζέψω τις ελιές. Όχι εγώ. Δεν ξέρω, δεν αντέχω, είναι δύσκολη δουλειά. Μόνο στο χαμαλίκι μπορώ να βοηθήσω. Αρα, εργάτες. Ούτε ένας Ελληνας δεν δέχεται να έρθει να μαζέψει ελιές. Όταν λέω ούτε ένας, ούτε ένας. Μόνο που δεν με έδειραν. Ολοι άνεργοι, αλλά κανείς δεν δουλεύει. Πεινάνε… λένε. Μα όταν πεινάς, δουλεύεις. Μαλάκας είμαι εγώ που έχω κάνει στα δύσκολα από ντελίβερι μέχρι τηλεόραση;Προφανώς. Μέχρι που προσβλήθηκαν κάποιοι. «Ε, όχι ρε να μαζεύουμε ελιές, ξέρεις τι κάνω εγώ;». «Κάθεσαι». «Τώρα, πριν 3 χρόνια ήμουν μπάρμαν». Εκτοτε δεν ξανδούλεψε. Οσο να ’ναι, από τον τίτλο του μπάρμαν δεν μπορείς να ξεπέσεις στο εργατιλίκι.Μεγάλη ντροπή. Στο μεταξύ του παίρνει η τράπεζα το αυτοκίνητο γιατί δεν πληρώνει τις δόσεις. Τι να πεις.
Δεν είναι μικρός, στα 30 είναι. Τέλος πάντων. Κατέφυγα στους Αλβανούς. Θεώρησα ότι αυτοί θα δεχόντουσαν.Αμ δε. Θέλουν να κρατήσουν το 70% και ’γω το 30%. Μεροκάματο με τίποτα. Δεν θέλουν. Σε λίγο θα έρχονται, θα μαζεύουν τις ελιές, θα παίρνουν το 100% και θα τους πληρώνουμε κι από πάνω. Καλά κάνουν. Εγώ, μαζί τους. Κανόνισα, θα έρθουν με το 70% δεν έχω άλλη λύση. Μπήκα σε λίστα αναμονής.Εχουν να πάνε σε άλλους πριν. Πιάσαμε φιλία. Πέρυσι έβγαλαν 200 βαρέλια λάδι.Ένα ζευγάρι είναι και τους βοηθούν τα παιδιά τους όταν δεν έχουν σχολείο. Στο ραντεβού μας εγώ πήγα με τη βέσπα, αυτός ήρθε με τζιπ. Πολύ τούς χαίρομαι. Επιτέλους και κάποιοι που κατάλαβαν πόσο ηλίθιοι, πόσο φαντασμένοι είμαστε σαν λαός.
Εχουμε όλα τα καλά του Θεού και δεν τα θέλουμε. Βολευόμαστε με το 30% και δίνουμε το 70% μόνο και μόνο για να μη δουλέψουμε. Καταλαβαίνετε λοιπόν γιατί λειτουργεί το ρουσφέτι, τα stage και τα παρόμοια. Δεν είναι τυχαίο που τα νέα παιδιά απ’ το σχολείο θέλουν να πάνε απ’ ευθείας στο διευθυντιλίκι.

Ανασκάπτοντας τη Σαλαμίνα της Κύπρου

Στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα παρουσιάστηκε το ντοκιμαντέρ "Ανασκάπτοντας τη Σαλαμίνα της Κύπρου 1952-1974, 34 χρόνια μετά".

Η Σαλαμίνα, η οποία το 1974 καταλήφθηκε από τον τουρκικό στρατό, υπήρξε πρωτεύουσα της Κύπρου για χίλια περίπου χρόνια και σύμφωνα με την παράδοση ιδρύθηκε από τον Τεύκρο, γιό του Τελαμώνα, βασιλιά του νησιού της Σαλαμίνας και αδελφό του Αίαντα, ο οποίος κατέφθασε στην Κύπρο μαζί με άλλους Έλληνες με το τέλος του Τρωικού πολέμου.

Στην 'Ελένη' του Ευριπίδη ο Τεύκρος εξηγεί ότι τον διέταξε ο Απόλλωνας να μην επιστρέψει στα πάτριά του εδάφη αλλά να πάει στο νησί της Κύπρου, αφού δεν είχε καταφέρει να προλάβει την αυτοκτονία του Αίαντα, ούτε κατάφερε να εκδικηθεί το θάνατό του.

Το ντοκιμαντέρ στηρίζεται στο ομότιτλο βιβλίο, γραμμένο το 1999, από τον Κύπριο αρχαιολόγο και καθηγητή Βάσο Καραγιώργη, ο οποίος με τις ανασκαφές του έφερε στο φως την πόλη της Σαλαμίνας.

"Η Σαλαμίνα σήμερα βρίσκεται σε κατάσταση τελείας εγκαταλείψεως. Η ζωή έσβησε ξαφνικά το 1974. Βασιλεύει τώρα μια απέραντη σιωπή, που αποτελεί όμως μια εύγλωττη διαμαρτυρία", τονίζει ο διακεκριμένος αρχαιολόγος Βάσος Καραγιώργης σε αποκλειστική συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ με την ευκαιρία της παρουσίασης του ντοκιμαντέρ.

Στη συνέντευξη ο καθηγητής Καραγιώργης αποκαλύπτει, ότι, αν δεν γινόταν το 1974 η τουρκική εισβολή, το όνειρο του ήταν "να ανασκάψει στην προ-Ρωμαϊκή Σαλαμίνα, την "Ελληνικοτάτην", πόλη του Ευαγόρα και την πόλη των Ομηρικών χρόνων, που, όπως τονίζει, "οπωσδήποτε υπάρχει και περιμένει…".

Για τις δραματικές μέρες του 1974 ο Β. Καραγιώργης θυμάται: Δεν είχαμε τον χρόνο να πάρουμε μαζί μας ούτε τα ημερολόγια των ανασκαφών. Όλα έμειναν επί τόπου, και όταν ζητήσαμε να μας παραδοθούν μετά το 1974, μας ελέχθη ότι αποτελούν "λάφυρα πολέμου"!

Τα τελευταία χρόνια αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου της Άγκυρας, που ποτέ προηγουμένως δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον για την Κυπριακή αρχαιολογία, με έγκριση προφανώς του τουρκικού στρατού, κάνει αρχαιολογικές ανασκαφές στη Σαλαμίνα, κατά παράβαση των διατάξεων της Σύμβασης της Χάγης, που απαγορεύει την διεξαγωγή αρχαιολογικών ανασκαφών σε κατεχόμενες περιοχές.
Η ιδέα του ντοκιμαντέρ για την Σαλαμίνα ήταν της Δρος Μάρως Θεοδοσιάδου, η οποία το 2007 τη συζήτησε με τον καθηγητή Β. Καραγιώργη. Ο άνθρωπος, που έφερε στο φως τη Σαλαμίνα, απέρριψε την πρόταση να επισκεφθεί τον χώρο κατά τη διάρκεια του γυρίσματος του ντοκιμαντέρ και να μιλήσει, αντικρίζοντας τα μνημεία που απεκάλυψε από το 1952 ως το 1974.

Για τον Βάσο Καραγιώργη ήταν πολύ οδυνηρό να αναπλάσει αναμνήσεις του παρελθόντος. Όμως, μετά από πολύ προβληματισμό αποφάσισε την υπέρβαση και πήγε στη Σαλαμίνα για να συμβάλει με την προσωπική του αφήγηση στην πειστικότητα του σεναρίου. Το σενάριο του ντοκιμαντέρ έγραψε η Δρ Μάρω Θεοδοσιάδου, η σκηνοθεσία είναι του ταλαντούχου και έμπειρου σκηνοθέτη Πασχάλη Παπαπέτρου και η φωτογραφία του Νίκου Αβρααμίδη. Η χρηματοδότηση του ντοκιμαντέρ έγινε από το Ίδρυμα Λεβέντη.

www.ana.gr

Κιλκίς: Μια έκπληξη στη Βόρεια Ελλάδα

Mέχρι πρόσφατα η λέξη «Kιλκίς» μού έφερνε στο μυαλό πεδιάδες με μαύρο χώμα και σιτάρια. Γιατί αυτό νόμιζα πως ήταν το Kιλκίς: ένας σιτοβολώνας γεμάτος πεδινά χωριά. Η επίσκεψή μου όμως εκεί με εξέπληξε πολύ, καθώς η φυσική ομορφιά του τόπου ξεπερνάει κάθε πρόβλεψη. Αξίζει να το ανακαλύψετε

Κείμενο - φωτογραφίες: Ντίνος Κιούσης

Πρώτη έκπληξη ήταν η ίδια η πόλη, που έχει αισθητικά βελτιωθεί πάρα πολύ σε σχέση με αυτό που ήταν πριν από 10 χρόνια. Oι κατασκευές πολύ πιο προσεγμένες και περιποιημένες, με πολλά έργα καλλωπισμού. Oμως οι πραγματικές εκπλήξεις, και είναι πολλές, έχουν να κάνουν με την κρυμμένη ομορφιά του νομού, ακόμα και των ανθρώπων.

Δεν θυμάμαι αν το χωριό ήταν οι Ανω ή οι Mέσοι Aπόστολοι όπου σταμάτησα και ρώτησα έναν παππούλη πώς θα πήγαινα στους Kάτω Aποστόλους. Πριν προλάβει να μου απαντήσει, ακούστηκε η φωνή της γιαγιάς από το σπίτι: «Aποστόλη, πες στον άνθρωπο να μπει μέσα να πιει έναν καφέ και να ξαποστάσει. Mην τον έχεις να στέκεται εκεί».
Mε συγκίνησε, γιατί αυτό μόνο άλλη μια φορά μού έχει συμβεί - και θυμίζει άλλες, ξεχασμένες πια εποχές.

Θαύμασα λοιπόν το τοπίο στα απόμερα Kρούσια, στο «θηλυκό» Πάικο, στους πολλαπλούς καταρράκτες του Σκρα, στο Kοτζά Nτερέ, είδα τα παλιά σπίτια της Γουμένισσας και το παζάρι στα χωριά, τον Bαλκανικό Bοτανικό Κήπο και το πολεμικό Mουσείο στο Σκρα. Kαι άλλα πολλά, που για να δείτε και να χαρείτε θα χρειαστείτε τουλάχιστον μία εβδομάδα.
O νομός Kιλκίς, το βορειότερο άκρο της Eλλάδος, ανήκει στην Kεντρική Mακεδονία και συνορεύει με τους νομούς Θεσσαλονίκης, Πέλλας και Σερρών, ενώ στα βόρεια συνορεύει με τη FYROM. Eχει τα βουνά Πάικο, Kρούσια και μέρος του Mπέλλες, έχει τρεις λίμνες, τη Δοϊράνη, την Πικρόλιμνη και τη λίμνη Mεταλλείου, καθώς και δύο ποτάμια, τον Aξιό και τον Γαλλικό.
Στα νεώτερα χρόνια, μέχρι το 1913, το Kιλκίς κατοικούνταν από Bουλγάρους. Mε την απελεύθέρωσή του η περιοχή κατακλύστηκε από ένα κύμα Eλλήνων προσφύγων από τη Στρωμνίτσα, τη Θράκη, τον Πόντο, τον Kαύκασο και τέλος το 1926 από την Aν. Pωμυλία.
Oι κάτοικοι του νομού εξακολουθούν να ασχολούνται με τη γεωργοκτηνοτροφία, ενώ συγχρόνως πολλοί δουλεύουν στη βιομηχανία. Aπό τότε που δημιουργήθηκε η βιομηχανική περιοχή στο Σταυροχώρι έχουν εγκατασταθεί αρκετές μονάδες στην περιοχή.
Eκτός από τα όμορφα βουνά του και τους ορεινούς οικισμούς, βρήκα με μια δεύτερη ματιά όμορφους και τους πεδινούς. Iσως όμως απλώς να έχω επηρεαστεί από τη φιλόξενη διάθεση των κατοίκων.

Aξίζει να δείτε

• Την πόλη του Kιλκίς, παρ' όλο που έχει λίγα αξιόλογα παλιά κτίρια. H βόλτα στους δρόμους της δεν είναι καθόλου δυσάρεστη. Kαι βέβαια υπάρχει και το Σπήλαιο, που βρίσκεται στον Λόφο του Αγίου Γεωργίου και αποτελεί το σημαντικότερο τουριστικό αξιοθέατο της πόλης. Ανακαλύφθηκε τυχαία γύρω στο 1925 από τον λατόμο Γεώργιο Παυλίδη (Μπουλασίκη) όταν κατά την εκτέλεση της λατομικής του εργασίας διάνοιξε την είσοδό του.

Το 1960 έγινε η πρώτη χαρτογράφησή του από την τότε πρόεδρο της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας (ΕΣΕ) Αννα Πετροχείλου, ενώ οι εργασίες αξιοποίησής του άρχισαν το 1977 με την επίβλεψη της ιδίας και κράτησαν έξι χρόνια.
Το Σπήλαιο άνοιξε για το κοινό το 1986. Το μήκος των διαδρομών του είναι 500 μέτρα και η έκτασή του μαζί με τον δεύτερο όροφο υπερβαίνει τα 1.000 τ.μ. Η θερμοκρασία του είναι σταθερή στους 15-17 βαθμούς Κελσίου όλο τον χρόνο και η υγρασία τoυ είναι 95%. Παρουσιάζει έναν πρωτότυπο σχηματισμό για τα ελληνικά σπήλαια, γιατί διαθέτει σύστημα διακλάσεων (σχισμών), που σε παράλληλες και κάθετες διευθύνσεις έχουν διανοιχτεί κατακόρυφα. Ετσι, παρουσιάζονται ψηλές οροφές και δαιδαλώδεις στενοί διάδρομοι. Οι ευρύχωροι θάλαμοί του είναι έξι, ενώ στους τοίχους, τις οροφές και τα δάπεδά του υπάρχει κάλυμμα με σταλακτιτικά στολίσματα και με μοναδικά στο είδος τους πέτρινα κοράλλια. Τα κοράλλια, οι λιθωματικές αυτές δημιουργίες είναι αποτέλεσμα τoυ τινάγματος και σκορπίσματος της σταγόνας του νερού καθώς πέφτει στο έδαφος. Δημιουργούνται σε κοιλώματα βράχων, εκεί όπου δεν υπάρχει ρεύμα αέρος.
• Τον Bαλκανικό Bοτανικό Kήπο στα Kρούσια. Tα Kρούσια είναι μια χαμηλή οροσειρά (1.200 μ.) που ξεκινάει κάθετα από το Mπέλες προς τα NA και είναι το φυσικό σύνορο των νομών Kιλκίς και Σερρών. Στα Kρούσια έχει τις πηγές του ο Γαλλικός ποταμός ή Eχέδωρος όπως τον έλεγαν οι αρχαίοι, «αυτός που δώρα φέρει» λόγω των ψηγμάτων προσχωματικού χρυσού. O Bοτανικός Kήπος είναι στην ουσία ένα ζωντανό μουσείο όπου θα βρείτε όλα τα ενδημικά φυτά των Bαλκανίων μέσα σε λιβάδια, καταρράκτες, ρυάκια και διαμορφωμένα μονοπάτια.
• Την Πικρολίμνη και τις θαυματουργές λάσπες της. Bρίσκεται στο νότιο άκρο του νομού προς τη Θεσσαλονίκη και απέχει από αυτήν μόνον 23 χλμ. Eίναι μια μικρή, ρηχή λίμνη που τα καλοκαίρια ξεραίνεται. Στη σύνθεση του πηλού του πυθμένα της κυριαρχούν οι θειούχες ενώσεις και τα νιτρικά άλατα, που είναι υπεύθυνα για τις ιαματικές και καλλυντικές ιδιότητες του πηλού. Yπάρχει Πηλοθεραπευτήριο, καθώς και ξενώνας με εστιατόριο.
• Την παραδοσιακή Γουμένισσα, που είναι κτισμένη στους πρόποδες του Πάικου και φημίζεται εδώ και αιώνες για τα κρασιά και για τα χάλκινά της - δεν εννοώ τα μπακίρια, αλλά την μπάντα με τα πνευστά μουσικά όργανα. Aν πάρετε τον δρόμο πάνω από τη Γουμένισσα, θα ανεβείτε στο υπέροχο Πάικο και στα χωριά του, την Kαστανερή, τη Γρίβα, την Kάρπη και το «διαμαντάκι» που λέγεται Mεγάλα Λιβάδια.
• Το Mέγα Pέμα και τη Λίμνη Mεταλλείου. Tο Mέγα Pέμα (Kότζα Nτέρε) είναι μια ειδυλλιακή τοποθεσία σε απόσταση μόνο 3 χιλιομέτρων από την Aξιούπολη. Tο μέρος είναι ιδανικό για ψάρεμα, αλλά και για πικ νικ, ενώ υπάρχει μια πολύ καλή ταβέρνα με αυτήν την ονομασία. Η Λίμνη Mεταλλείου βρίσκεται στα 15 χιλιόμετρα από την Aξιούπολη. Eίναι τεχνητή και έχει μήκος 2 χλμ. και μέγιστο βάθος 35 μ. H τοποθεσία είναι πάρα πολύ όμορφη και η πρόσβαση είναι δυνατή μέσω καλών δασικών δρόμων, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει τίποτα εκεί εκτός από ένα παλιό μεταλλείο στο οποίο εργάστηκε σαν αρχιεργάτης από το '36 ώς το '38 ο Γιώργος Zορμπάς, ήρωας του έργου του Kαζαντζάκη «Aλέξης Zορμπάς», πριν φύγει για να εγκατασταθεί στα Σκόπια.
• Τα Xίλια Δέντρα και τη Λίμνη της Δοϊράνης. H λίμνη της Δοϊράνης είναι στα σύνορα μεταξύ Eλλάδας και FYROM και από τα 42,8 τετρ. χλμ. της έκτασής της τα 15,6 ανήκουν στη χώρα μας. H λίμνη έχει 18 είδη ψαριών, ενώ φωλιάζουν σ' αυτήν 36 είδη πουλιών.
• Το Σκρα και τους καταρράκτες του. Aπέχει μόνο 4 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη FYROM και το παλιό του όνομα ήταν Λιούμνιτσα. Tη νέα του ονομασία την οφείλει στην κοντινή κορυφή Σκρα ντι Λέγκεν, που αποτέλεσε το πεδίο της ομώνυμης μάχης κατά τον A΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου έλαβε μέρος η Μεραρχία Kρητών και Aρχιπελάγους. Γι' αυτό και αξίζει να επισκεφθείτε το μικρό μουσείο του A΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Λίγο έξω από το Σκρα θα δείτε πινακίδες «Προς Καταρράκτες». Θα ακολουθήσετε τον δρόμο και θα παρκάρετε το αυτοκίνητο στο πρώτο πάρκινγκ που θα βρείτε. Θα περπατήσετε λίγο και θα κατεβείτε σε ένα μεγάλο πλάτωμα. Aπό εκεί περνάτε τη γέφυρα και στα 50 μέτρα θα δείτε τους πολλαπλούς καταρράκτες. Aν συνεχίσετε το μονοπάτι θα φτάσετε στη Σμαραγδένια Λίμνη και τον καταρράκτη της. Tην ονομασία της την οφείλει στο χρώμα που προσδίδουν στα νερά οι ασβεστοποιημένοι και απολιθωμένοι οργανισμοί που βρίσκονται στον πυθμένα.
• Το Πολύκαστρο, ανάμεσα στον Aξιό και την εθνική οδό Θεσσαλονίκης-Eυζώνων. Tην ονομασία του την πήρε από τα πολλά κάστρα και οχυρώματα που είχαν οι Σύμμαχοι κατά τον A΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στον οικισμό της Nέας Kαβάλας υπάρχει ένα μικρό αεροδρόμιο όπου μπορείτε να κάνετε εκπαιδευτική πτήση ή να πέσετε με αλεξίπτωτο.
• Την Tρύπια Πέτρα, για ένα έθιμο που οι ρίζες του χάνονται στον χρόνο. Στους γύρω βράχους και τα δέντρα θα δείτε χαϊμαλιά, μπλούζες, εσώρουχα και κάθε λογής προσωπικό αντικείμενο. Πιστεύεται πως είναι μια συνέχεια των Aπολλώνιων Mυστηρίων. Σε κάθε περίπτωση, η Τρύπια Πέτρα γιορτάζει το βράδυ της Mεγάλης Πέμπτης ώς πριν από το ξημέρωμα της Mεγάλης Παρασκευής. Ολο το βράδυ άνθρωποι περνούν μέσα από την Tρύπα για να εξαγνιστούν από τις αμαρτίες, να θεραπευτούν από τις ασθένειες και οι άτεκνες για να τεκνοποιήσουν.

www.kathimerini.gr

ΗΠΑ - Συνέδριο στο Σικάγο για την ελληνική γλώσσα.

του Π. Παναγιώτου

Το 9o Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας με θέμα: "Διαχρονική πορεία της ελληνικής γλώσσας, προσεγγίσεις στη μελέτη και ανάλυσή της", πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου από τις 29 έως τις 31 Οκτωβρίου 2009, υπό την αιγίδα της "Διεθνούς Εταιρείας Ελληνικής Γλωσσολογίας" (International Society for Greek Linguistics) και της "Μεσοδυτικής Επιτροπής για τη Σύγχρονη Ελληνική Γλωσσολογία" (Midwest Committee for Modern Greek Linguistics).
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της οργανωτικής επιτροπής:

"η ελληνική γλώσσα, μία από τις αρχαιότερες γλώσσες με αδιάλειπτη ιστορική παρουσία περίπου από τον 14ο αιώνα πΧ μέχρι σήμερα, αποτελεί πάντοτε ένα ζωτικό εργαστήριο για τη μελέτη της γλωσσικής αλλαγής. Το πρόσφατο ενδιαφέρον σε άλλες πτυχές της γλωσσικής ανάλυσης, εξετάζοντας την γλώσσα ως ένα συγχρονικό σύστημα αλληλοσχετιζόμενων στοιχείων ήχου, μορφής και νοήματος στο πλαίσιο της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας, άνοιξε νέες διαστάσεις στη μελέτη της ελληνικής γλώσσας".
Στη συνέχεια, επισημαίνεται ότι "από κάθε άποψη, η συμβολή της γλωσσολογικής εξέτασης της ελληνικής γλώσσας υπήρξε σημαντική στη γενική γνώση της λειτουργίας της γλώσσας".
Το Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας διοργανώνεται κάθε δύο χρόνια από το 1993 και φέτος, είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιείται στη Βόρεια Αμερική και "ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία για να παρουσιασθούν εργασίες στην ελληνική γλώσσα από μελετητές αμερικανών ιδρυμάτων, καθώς και συναδέλφων από την Ευρώπη και άλλες περιοχές", όπως τονίζεται.
Το πρόγραμμα του περιλάμβανε την παρουσίαση εκατό διατριβών, καθώς και συνεδρίες εισηγήσεων διακεκριμένων ακαδημαϊκών, καλύπτοντας θέματα Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας, Υπολογιστικής Γλωσσολογίας (computational), Γλωσσολογίας Σωμάτων Κειμένων, Συνομιλιακή Ανάλυση, Διαλεκτολογία, Ιστορική Γλωσσολογία, Περιγραφή Γλώσσας, Μορφολογία, Νευρογλωσσολογία, Φωνητική, Φωνολογία, Πραγματολογία, Ψυχογλωσσολογία, Σημασιολογία, Κοινωνιογλωσσολογία, και Συντακτικό.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας.

Την οργανωτική επιτροπή απάρτιζαν οι πανεπιστημιακοί Αναστασία Γιαννακίδου, Μπράϊαν Τζόζεφ (Brian Joseph), Τζέισον Μέρτσαντ (Jason Merchant), Πιέτρο Μπορτόουν (Pietro Bortone) και Μαρίνα Τερκουράφη. Στο πλαίσιο του συνεδρίου, διοργανώθηκαν κοινωνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις στο Ινστιτούτο Εγγύς Ανατολής του Πανεπιστημίου του Σικάγου (Oriental Institute of the University of Chicago) και στο Ελληνικό Μουσείο του Σικάγου (Hellenic Museum of Chicago).

omogeneia.ana-mpa.gr

Οι τελευταίες πινελιές...

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ*

Το σκηνικό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που θα πραγματοποιηθεί το Δεκέμβριο, είναι σχηματισμένο σε δύο επίπεδα. Σε αυτό της Ε.Ε. και σ' εκείνο του Κυπριακού. Βίοι παράλληλοι και συναφείς. Είναι, μάλιστα, ιδιαιτέρως διαφωτιστικά τα όσα ακούστηκαν και λέχθηκαν την περασμένη βδομάδα στην Άγκυρα, στο πλαίσιο των εργασιών της Μεικτής Διακοινοβουλευτικής Επιτροπής Τουρκίας - Ε.Ε. Και τα λεχθέντα αυτά, μπορούν να καταγραφούν ως εξής:

Η Ταϊβάν
Σκέλος Α', Ε.Ε. - Τουρκία - Κύπρος: Η Σουηδική Προεδρία αποδέχεται ότι η Τουρκία έχει συμβατικές υποχρεώσεις έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, τις οποίες οφείλει να εκπληρώσει. Όμως, η Άγκυρα δηλώνει ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει εκτός και αν οι Ελληνοκύπριοι συγκατανεύσουν στο άνοιγμα του αεροδρομίου της Τύμπου και προφανώς του λιμανιού της Αμμοχώστου, ώστε να τερματιστεί η λεγόμενη απομόνωση των Τουρκοκυπρίων. Η θέση αυτή διατυπώθηκε και από τον επικεφαλής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την Ε.Ε., Εγκεμέν Μπαγίς, ο οποίος επισήμανε ότι αυτή η πολιτική και οικονομική πρακτική, δηλαδή του ελεύθερου εμπορίου, μπορεί να γίνει στη βάση του μοντέλου της Ταϊβάν. Είναι πρόδηλο ότι, η τουρκική πλευρά, αντιστρέφει τους κανόνες του παιχνιδιού. Ενώ οι αποφάσεις της Ε.Ε. αναφέρονται σε αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η ίδια προωθεί την ενδιάμεση λύση, που προκαθορίζει, όμως, το διχοτομικό χαρακτήρα της τελικής λύσης στη βάση της τριπλής αμοιβαίας αναγνώρισης και της αρχής της αποδοχής, δηλαδή του acknowledgement! Εν ολίγοις, η Τουρκία και το ψευδοκράτος θα αναγνωρίσουν την Κυπριακή Δημοκρατία, στα όρια της γραμμής Αττίλα, ως μίαν από τις δύο οντότητες της Κύπρου, που θα συνεταιρισθούν στο πλαίσιο των δύο συνιστώντων-συνιδρυτικών κρατών. Από την άλλη, η Κυπριακή Δημοκρατία θα αναγνωρίσει στην ουσία κατά ανάλογο τρόπο το ψευδοκράτος ως χωριστή οντότητα και ως εν δυνάμει πολιτειακό συνεταίρο!

Το δώρα των Σουηδών
Η Σουηδική Προεδρία, αντί να προχωρήσει στην εισήγηση επιπρόσθετων κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας, ενόψει του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου, θα εισηγηθεί το άνοιγμα άλλων τριών κεφαλαίων (περιβάλλον, ανταγωνιστικότητα, κοινωνική πολιτική-εργασιακές σχέσεις). Η λογική είναι ότι αρκετά κεφάλαια της Τουρκίας είναι παγωμένα και ως εκ τούτου σε λίγο δεν θα υπάρχουν άλλα για διαπραγμάτευση, καθότι, πέραν των οκτώ που αφορούν στην Κύπρο, η Γαλλία π.χ. ασκεί βέτο σε άλλα πέντε. Συν εκείνο της ενέργειας, που παραμένει μπλοκαρισμένο από την Κυβέρνηση και προκαλεί ιδιαίτερα προβλήματα στην Τουρκία. Το κεφάλαιο της ενέργειας είναι σημαντικό για την Άγκυρα, καθότι εμφανίζεται η ίδια ως εναλλακτική της Ρωσίας και της Ουκρανίας ενεργειακή οδός. Ακόμη και η Γαλλία, που είναι αντίθετη με την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., στο θέμα της ενέργειας φλερτάρει ανοικτά την Άγκυρα…
Το θέμα της ενέργειας σχετίζεται με τις παρενοχλήσεις που δέχθηκαν από τουρκικά πολεμικά σκάφη τα νορβηγικά πλοία, τα οποία διενεργούν έρευνες στην αποκλειστική οικονομική θαλάσσια ζώνη της Κύπρου για λογαριασμό της κυπριακής Κυβέρνησης. Η θέση της Σουηδικής Προεδρίας είναι διαφορετική από εκείνην που μέχρι πρότινος υποστήριζε η Ε.Ε. Ότι, δηλαδή, έχει κάθε δικαίωμα η κυπριακή Κυβέρνηση να διεξάγει έρευνες στην αποκλειστική οικονομική της ζώνη. Τώρα, η Σουηδική Προεδρία προσεγγίζει διπλωματικά και νομικά το θέμα, τονίζοντας ότι είναι διμερές και αφορά στην Τουρκία και την Κυπριακή Δημοκρατία. Συνεπώς, η Προεδρία της Ε.Ε. βγάζει την ουρά της έξω από κάθε πτυχή του Κυπριακού και από κάθε επιμέρους ειδικό ζήτημα όπως αυτό των πετρελαίων. Και τηρεί ίσες αποστάσεις.

Τουρκική υφαλοκρηπίδα
Η Σουηδική Προεδρία ισχυρίζεται ότι η μεν Κυβέρνηση της Κύπρου, η οποία υπέγραψε τη Συνθήκη του Δικαίου της Θάλασσας, υποστηρίζει ότι διαθέτει αποκλειστική οικονομική ζώνη, η δε τουρκική Κυβέρνηση, η οποία δεν την έχει επικυρώσει, ισχυρίζεται ότι η Κύπρος δεν διαθέτει αποκλειστική οικονομική ζώνη. Μάλιστα, Τούρκοι βουλευτές, όπως ο Ονούρ Οϊμέν και ο Χουσεΐν Παζακσί, προέβαλαν τις εξής θέσεις: α) Η Τουρκία έχει υφαλοκρηπίδα και δεν μπορεί η κυπριακή Κυβέρνηση να αυθαιρετεί. β) Οι Ελληνοκύπριοι δεν έχουν δικαίωμα να εκμεταλλευτούν τα πετρέλαια, διότι αφενός δεν εκπροσωπούν ολόκληρη την Κύπρο, αφετέρου με βάση το σύνταγμα του '60 οι Τουρκοκύπριοι έχουν για κάθε απόφαση δικαίωμα βέτο. Και εδώ είναι η σύγχυση. Από τη μια, δεν αναγνωρίζουν την Κυπριακή Δημοκρατία, από την άλλη επικαλούνται, όταν αυτό συμφέρει την τουρκική πλευρά, το σύνταγμα του '60.

Δύο κράτη και εγγυήσεις
Σκέλος Β', Κυπριακό: Σύμφωνα με τον επικεφαλής των τουρκικών ενταξιακών διαδικασιών, Εγκεμέν Μπαγίς, η λύση του Κυπριακού είναι αυτή των δύο «συνιδρυτικών κρατών»! Η παρουσία του τουρκικού στρατού στην Κύπρο είναι νόμιμη. Και η νομιμότητα αυτή, όπως είπε, στηρίζεται στη συνθήκη εγγύησης. Το αποτέλεσμα, τόνισε, της παρουσίας του τουρκικού στρατού στο νησί είναι ότι δεν είχαμε, από το '74 μέχρι σήμερα, κανένα θύμα. Στην Κύπρο δεν υπάρχει μόνο ο στρατός κατοχής. Όπως επισήμανε πονηρά ο κ. Μπαγίς, υπάρχουν και βρετανικά στρατεύματα, καθώς και Βρετανικές Βάσεις. Εάν, παρατήρησε, και οι άλλες εγγυήτριες δυνάμεις θέλουν να ανοίξουμε αυτό το ζήτημα, εμείς είμαστε έτοιμοι να το συζητήσουμε.
Οι Τούρκοι έχουν ως έσχατη κόκκινη γραμμή -όπως ελέχθη από δικούς τους διπλωμάτες- το σχέδιο Ανάν και, στο θέμα των εγγυήσεων, τη Συνθήκη Συμμαχίας και Εγγυήσεων του '60. Δηλαδή, την παραμονή των εγγυητικών δικαιωμάτων και τη διατήρηση 650 Τούρκων και 950 Ελλήνων στρατιωτών. Μάλιστα, ο κ. Μπαγίς δήλωσε ότι εάν γινόταν αποδεκτό το σχέδιο Ανάν, τότε θα παρέμεναν στην Κύπρο οι προαναφερθείσες στρατιωτικές αναλογίες του '60. Βεβαίως, η πρόταση αυτή είναι αντίθετη με κάθε αρχή και αξία της Ε.Ε. Κανένα ευρωπαϊκό κράτος δεν μπορεί να τελεί υπό κηδεμονία και να συνιστά προτεκτοράτο. Από την άλλη, οι 950 Έλληνες στρατιώτες θα τελούν υπό την ομηρία των 650 Τούρκων και ολόκληρου του τουρκικού στρατού, λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας της Κύπρου με την Τουρκία και της δυνατότητας της Άγκυρας σε χρόνο-ρεκόρ να βομβαρδίζει οποιοδήποτε σημείο του νησιού ανενόχλητη.
Η Τουρκία θα αποδεχθεί οποιαδήποτε λύση αποφασίσουν οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων, αλλά η ίδια η Άγκυρα καθορίζει στον κ. Ταλάτ και με την ισχύ των 40 χιλιάδων στρατού κατοχής επιδιώκει να επιβάλει στους Ελληνοκυπρίους ότι η διευθέτηση του προβλήματος δεν μπορεί να είναι άλλη παραμόνο αυτή των «δύο συνιδρυτικών κρατών». Η θέση για λύση που θα προέλθει από τους δύο ηγέτες χρησιμοποιείται από την Τουρκία για να απεκδύεται των ευθυνών της και να αποφεύγει το κόστος στην Ε.Ε. και διεθνώς, ώστε να προχωρεί η ενταξιακή της πορεία το Δεκέμβριο με όσο το δυνατό λιγότερα προβλήματα.

Αρχίζει το πάρε-δώσε
ΥΠΟ αυτές, λοιπόν, τις συνθήκες, με την επιμονή της Τουρκίας σε λύση «δύο συνιδρυτικών κρατών», πώς θα αποφευχθεί η διχοτόμηση και πώς θα εξευρεθεί λύση επί των αρχών και των αξιών της Ε.Ε. και μάλιστα μέχρι τις αρχές του επόμενου έτους. Διότι, ακούστηκε και αυτό από τη Σουηδική Προεδρία. Ότι, δηλαδή, μπορεί μεν οι τουρκικές υποχρεώσεις να μην εξαρτώνται από το Κυπριακό, όμως, όπως τονίστηκε, στο Κυπριακό υπάρχει πρόοδος και η Ε.Ε. προσδοκά ότι μεταξύ Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου θα αρχίσει το πάρε-δώσε ανάμεσα στις δύο πλευρές και στις αρχές του 2010 θα υπάρξουν αποτελέσματα. Συνεπώς, η Ε.Ε. δεν θα πρέπει να προβεί σε αποφάσεις, που θα προκαλέσουν προβλήματα στις συνομιλίες και στις σχέσεις Τουρκίας - Ε.Ε. Γι’ αυτό, άλλωστε, τόσο η Επιτροπή όσο και η Σουηδική Προεδρία, αντί επιπρόσθετων τιμωρητικών μέτρων, εισηγούνται το άνοιγμα νέων κεφαλαίων.

Το πάγωμα των τουρκικών υποχρεώσεων και τα γενναία βήματα…
Ο ΧΡΟΝΟΣ που απομένει ώς το Δεκέμβριο είναι περιορισμένος και το σκηνικό είναι στημένο προ καιρού. Η εντύπωση την οποία δίδει η Κυβέρνηση είναι η εξής: Ότι έχει αποδεχτεί να παγώσουν οι τουρκικές υποχρεώσεις αντί να παγώσει η τουρκική ενταξιακή διαδικασία, υπό το πρόσχημα που προβάλλει η Τουρκία και η Βρετανία. Ότι, δηλαδή, γίνονται συνομιλίες και ότι βρισκόμαστε κοντά σε λύση. Ποια, όμως, λύση; Αυτή η οποία φαίνεται στον ορίζοντα είναι η λύση των δύο «συνιδρυτικών κρατών», όπως δηλώνει ο κ. Μπαγίς, και των δύο συνιστώντων κρατών, όπως την αποδέχθηκε ο Πρόεδρος Χριστόφιας, με τις εκ περιτροπής Προεδρίες, την παραμονή 50 τουλάχιστον χιλιάδων εποίκων και τη σταθμισμένη ψήφο, που καταργεί τη δημοκρατική αρχή 'ένας άνθρωπος μία ψήφος'. Πώς, λοιπόν, συνάδει με αυτά τα δεδομένα μια λύση δημοκρατική και λειτουργική, σύμφωνη με τις αρχές και τις αξίες της Ε.Ε., όπως η πολιτική ηγεσία της Κύπρου διακηρύττει; Η Τουρκία, επειδή δεν έχει κόστος ούτε -ως φαίνεται- θα έχει το Δεκέμβριο, μάλλον θα περάσει αλώβητη, ζητά και τα ρέστα. Όπως είπε ο κ. Μπαγίς, η Άγκυρα άνοιξε τα «σύνορα» στους «νότιους» για να μπορούν να επισκέπτονται το «βορρά». Άρα, πρόσθεσε, τώρα είναι η σειρά των Αθηνών και των Ελληνοκυπρίων να προχωρήσουν σε γενναία βήματα. Και άλλα; Πόσα; Τι άλλο έμεινε να δώσουμε; Αυτό που εννοούν οι Τούρκοι, είναι τις τελευταίες πινελιές της διχοτόμησης. Αυτές θέλουν. Και τις θέλουν στο πλαίσιο του διακανονισμού των εξουσιών, της διάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, της επιστροφής στο σχέδιο Ανάν, με άλλο, για ευνόητους λόγους, όνομα, καθώς και της αποδοχής των τετελεσμένων της εισβολής. Των τετελεσμένων της εισβολής στη βάση της παρθενογένεσης των δύο συνιστώντων ή «συνιδρυτικών κρατών» του νέου συνεταιρισμού στην Κύπρου, που θα λαθροβιώνει εντός της Ε.Ε. ως πρωτογενής μορφή προτεκτοράτου, το οποίο θα τελεί, μέσω του συστήματος εγγυήσεων, υπό την κηδεμονία της Τουρκίας και της Βρετανίας. Όσο για την Ελλάδα… Αυτή είναι μονίμως μακριά!

*Δρ Διεθνών Σχέσεων

http://infognomonpolitics.blogspot.com/

Η «Υψηλή Πύλη», τα «Οθωμανικά Βαλκάνια» και η πορεία προς την Ευρώπη

Η τριανδρία Ερντογάν- Γκιουλ- Νταβούτογλου οραματίζεται για την Αγκυρα τον ρόλο της περιφερειακής υπερδύναμης

Η νεο-οθωμανική (εξωτερική) πολιτική της Τουρκίας

Η «Υψηλή Πύλη», τα «Οθωμανικά Βαλκάνια» και η πορεία προς την Ευρώπη

Γράφει ο ΑΓΓ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

Ο ΡΟΛΟΣτης περιφερειακής υπερδύναμης, η οποία θα έχει κομβικό ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις, είναι ο μεγάλος στόχος της τριανδρίας Ερντογάν- Γκιουλ- Νταβούτογλου στην Τουρκία.

Η πρόσφατη αποστροφή του τούρκου πρωθυπουργού ότι η Δύση «δεν συμπεριφέρεται δίκαια στο Ιράν», οι δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών για τα «Οθωμανικά Βαλκάνια» και η επίσκεψη Γκιουλ στη Σερβία, η πρώτη τούρκου προέδρου μετά το 1986, υπήρξαν τα τρία νεότερα επεισόδια της υπερκινητικής διπλωματίας που ακολουθεί η «Υψηλή Πύλη» από τότε που ανήλθε στην εξουσία το ισλαμικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), το 2002.

Η νέα εξωτερική πολιτική της Αγκυρας, την οποία έχει σχεδιάσει ο ίδιος ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου από την εποχή που εργαζόταν στο γραφείο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αποτελεί μείγμα του μεταπολεμικού δυτικού της προσανατολισμού και της οθωμανικής κληρονομιάς της. Αυτός ο συνδυασμός τής προσδίδει «στρατηγικό βάθος» (ο ομώνυμος τίτλος του βιβλίου του Νταβούτογλου), επιτρέποντάς της να διεκδικεί ρόλο γέφυρας Δύσης- Ανατολής και να προπαγανδίζει την πολιτική των «μηδενικών προβλημάτων» με τους γείτονες.

Η τουρκική κυβέρνηση αισθάνεται επίσης αναβαθμισμένη μετά και την επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα τον περασμένο Απρίλιο.

Η νέα αμερικανική κυβέρνηση θεωρεί την Τουρκία «κομβικό κράτος» για τους σχεδιασμούς της. Για αυτό και αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον η επίσκεψη Ερντογάν στον Λευκό Οίκο στις 7 Δεκεμβρίου.

Πώς συμβιβάζεται η νεοοθωμανική αντίληψη με τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Αγκυρας; «Είναι δύσκολο να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα» σχολιάζουν διπλωματικοί παράγοντες. «Αυτό που μάλλον είναι σίγουρο», προσθέτουν, «είναι ότι η Αγκυρα πείθεται όλο και περισσότερο ότι αρκετές ευρωπαϊκές χώρες,κυρίως η Γαλλία και η Γερμανία, δεν επιθυμούν να ενταχθεί πλήρως στην ΕΕ. Και επιχειρεί να ισχυροποιηθεί εν όψει ενδεχομένου ειδικής σχέσης για να συνομιλήσει με τις Βρυξέλλες ως ίσος προς ίσον».

«Αναρωτιέται κανείς πώς συνδυάζονται τα Οθωμανικά Βαλκάνια με τη διακηρυσσόμενη φιλοδοξία της Τουρκίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση» σχολίαζαν προσφάτως διπλωματικές πηγές, ερωτώμενες για τα όσα δήλωσε προσφάτως ο κ. Νταβούτογλου σε διάλεξή του στο Σαράγεβο της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης.

Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών παραδέχθηκε ότι «επιθυμούμε μια νέα Βαλκανική που θα θεμελιώνεται στις πολιτικές αξίες, την οικονομική αλληλεξάρτηση,τη συνεργασία και την πολιτιστική αρμονία. Ολα αυτά εξασφαλίζονταν στα Οθωμανικά Βαλκάνια. Εμείς θα αναβιώσουμε την εποχή αυτή». Εκμεταλλευόμενη και την προεδρία που ασκεί το τρέχον έτος στο φόρουμ της Διαβαλκανικής Συνεργασίας (SΕΕCΡ), η Αγκυρα έχει επιστρέψει δυναμικά στην περιοχή. Αυτός ο διπλωματικός οργασμός δεν έχει διαφύγει της νέας ελληνικής κυβέρνησης και ήδη ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου έχει δώσει το στίγμα ότι η Αθήνα πρέπει να ενεργοποιηθεί. Η πρότασή του για έναν «οδικό χάρτη» αναθέρμανσης της ευρωπαϊκής προοπτικής των Βαλκανίων εντάσσεται και στο πλαίσιο ανάσχεσης της δραστηριότητας της Αγκυρας.

Τρία είναι τα σημεία στα οποία έχει εστιάσει η Αγκυρα την προσοχή της στα Βαλκάνια.

Κατ΄ αρχήν, η ενίσχυση των διμερών σχέσεων Τουρκίας και πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (πΓΔΜ) είναι εντυπωσιακή. Ο σκοπιανός πρόεδρος Γκεόργκι Ιβανόφ επισκέφθηκε πρόσφατα την Τουρκία και του επιφυλάχθηκε εντυπωσιακή υποδοχή.

Ο άξονας Αγκυρας- Σκοπίων, ιδιαίτερα σε οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο, ισχυροποιείται.

Πριν από μερικούς μήνες ο τούρκος Α/ΓΕΕΘΑ στρατηγός Ιλκέρ Μπασμπούγ επισκέφθηκε τα Σκόπια, ενώ η Αγκυρα είναι ο βασικότερος - μετά τις ΗΠΑ- υποστηρικτής της ένταξης της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Αυξημένη ευαισθησία δείχνει η Αγκυρα για τη Βοσνία, λόγω και του μουσουλμανικού της πληθυσμού. Μάλιστα, η Τουρκία έχει ήδη υποβάλει υποψηφιότητα για να αναλάβει την ηγεσία της ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης στη χώρα.

Σημειωτέον, ότι η Τουρκία δεν είναι μέλος της ΕΕ!

Υπήρξε επίσης μία από τις πρώτες χώρες που αναγνώρισαν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, κατανοώντας προφανώς ότι η συγκεκριμένη περίπτωση θα μπορούσε μελλοντικά να την ευνοήσει στην περίπτωση της Κύπρου. Με άγρυπνο μάτι παρακολουθεί επίσης την κατάσταση της τουρκικής μειονότητας στη Βουλγαρία και βέβαια της μουσουλμανικής στη Θράκη.

Η Μέση Ανατολή είναι το έτερο μείζον πεδίο όπου η Αγκυρα πρωταγωνιστεί. Τα όσα δήλωσε ο κ. Ερντογάν για το Ιράν (με το οποίο υπογράφτηκε σειρά συμφωνιών κυρίως στον ενεργειακό τομέα) είναι το λιγότερο. Η Τουρκία έχει αναβαθμίσει ραγδαία τις σχέσεις της με τη Συρία, με την οποία ήδη πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση του Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας και προγραμματίζονται κοινές στρατιωτικές ασκήσεις. Το γεγονός αυτό, συνδυαζόμενο με την πρόσφατη διαμάχη με το Ισραήλ σχετικά με τη συμμετοχή του τελευταίου στην πολυεθνική στρατιωτική άσκηση «Αετός της Ανατολίας» επιβεβαίωσε, σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, «την πάγια τακτική της Αγκυρας να προβαίνει σε απρόβλεπτες κινήσεις τις οποίες αργότερα εξαργυρώνει» . Και υπενθύμιζαν την άρνησή της το 2003 να συναινέσει στη διέλευση αμερικανικών στρατευμάτων προς το Ιράκ.

Μεταξύ των... ανταλλαγμάτων που έλαβε από τους Αμερικανούς για τη στάση της αυτή ήταν η υποστήριξή τους στον αγώνα κατά των Κούρδων του ΡΚΚ που εδρεύουν στο Βόρειο Ιράκ. Η υποστήριξή της στην εδαφική ακεραιότητα του Ιράκ της επέτρεψε να προσεγγίσει κυρίως τους σουνίτες της χώρας, ενώ στις 15 Οκτωβρίου ο κ. Ερντογάν επισκέφθηκε τη Βαγδάτη και υπέγραψε περίπου 40 συμφωνίες.

Το Ιράκ αποτελεί «Ελντοράντο» για τις τουρκικές επιχειρήσεις σε πολλούς τομείς, μεταξύ των οποίων οι κατασκευές, η ενέργεια και η διαχείριση των υδάτινων πόρων.

Στον Καύκασο, η υπογραφή των πρωτοκόλλων με την Αρμενία για αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων και άνοιγμα των συνόρων χαιρετίστηκε ως συνεισφορά στην περιφερειακή σταθερότητα. Παράλληλα, η Αγκυρα είναι πολύ προσεκτική σε ό,τι αφορά τη Ρωσία. Οι οικονομικές και ενεργειακές σχέσεις των δύο χωρών σημειώνουν μεγάλη άνθηση.

Ωστόσο, έμπειροι παράγοντες υπενθυμίζουν ότι «οι ΗΠΑ εξακολουθούν να θεωρούν την Τουρκία ανάχωμα της ρωσικής επιρροής στον Καύκασο και στην Κεντρική Ασία. Οι Ρώσοι το γνωρίζουν. Η τουρκοαρμενική προσέγγιση δεν θα γινόταν χωρίς τη σιωπηρή συγκατάθεσή τους. Η επιρροή τους στο Ερεβάν διατηρείται. Και την ίδια στιγμή, το Αζερμπαϊτζάν τους έχει προσεγγίσει επειδή θεωρεί ότι η Τουρκία το εγκατέλειψε στη διαμάχη με την Αρμενία για το Ναγκόρνο- Καραμπάχ».

Former Yugoslav Republic of Macedonia PM Gruevski Australian visit comes up short (Greece, Bulgaria)

Australian Macedonian Advisory Council

November 01, 2009

The Prime Minister of the Former Yugoslav Republic of Macedonia (FYROM), Nikola Gruevski, has left Australia after what is considered to have been a disappointing return from his visit.

The FYROM PM created an international incident while in Australia when his comments were construed by the Bulgarian and Greek governments as showing obvious aggressive territorial intentions against both countries. Compounding this disappointment was the fact his plea for Australia to break with United Nations policy and instead recognise his country under the name 'Republic of Macedonia' fell on deaf ears in Canberra.

Australia, in contrast to certain countries such as the United States and Canada, has remained steadfast in recognising Gruevski's country under the UN mandated name of the Former Yugoslav Republic of Macedonia and has refused to recognise the country simply as the 'Republic of Macedonia', a name which is opposed by Greece and other stakeholders in the region.

To Gruevski's disappointment the bilateral agreement on social security which he signed with Australia was signed under the UN mandated name; the Former Yugoslav Republic of Macedonia.

To the disappointment of many in the Slav Macedonian community of Australia, Gruevski's visit failed to rate a mention in the Australian print and television media, with the only mention of the visit coming from several online news websites.

In what is considered the biggest mishap of the visit to Australia, however, Gruevski has once again been seen to make statements which evidence his ultra-nationalist leanings and exhibit territorial ambitions against his neighbours, Greece and Bulgaria. When Gruevski lamented the fact that Slav Macedonians with origins in Greek and Bulgarian territory cannot live in unison in FYROM as they do in Australia he received stern replies from the President of Bulgaria, Georgi Parvanov and the Greek foreign ministry.

info@macedonian.com.au

http://www.macedonian.com.au

http://www.americanchronicle.com/articles/view/126609

Καβάλα στις επάλξεις

VIEWS OF GREECE

Κείμενο: Ζερμαίν Αλεξάκη - φωτ: Θοδωρής Αθανασιάδης

Κάποτε ήταν περίβλεπτη για το φυσικό λιμάνι της, τα χρυσωρυχεία του Παγγαίου, τη στρατηγική θέση της, την πλουτοπαραγωγική κατεργασία του καπνού... Σήμερα η πλούσια αρχοντούπολη του παρελθόντος, καθώς είναι μια από τις πολυπληθέστερες πόλεις της Μακεδονίας, «φυλάττει» τις δικές της «Θερμοπύλες» προσπαθώντας να μετατραπεί σε αξιοζήλευτο τουριστικό πόλο έλξης με πολιτισμικό ενδιαφέρον, ατόφιο αρχιτεκτονικό πλούτο και ζωντανές ιστορικές μνήμες.

Η ανατολική πλευρά της παλιάς πόλης όπως τη βλέπουμε πηγαίνοντας προς Περιγιάλι - Παλιά Σφαγεία

Νόμιζα πως ήταν κι αυτή μια αποστεωμένη άχρωμη πόλη, όπως τόσες άλλες πρωτεύουσες νομών, θύματα του άναρχου πολεοδομικού μοντέλου που επικράτησε τις προηγούμενες δεκαετίες στη χώρα, θυσιάζοντας κάθε τι αυθεντικό στο βωμό του αστικού υδροκεφαλισμού. Ενας λόγος παραπάνω για την Καβάλα, αφού είναι η δεύτερη πολυπληθέστερη πόλη της Μακεδονίας και το μεγαλύτερο λιμάνι έπειτα από αυτό της Θεσσαλονίκης. Ωστόσο πρέπει να παραδεχτώ πως έκανα λάθος.
Οπωσδήποτε δεν λείπουν κι εδώ οι μονόχνοτες πολυκατοικίες, οι συνωστισμένοι εμπορικοί δρόμοι, το μποτιλιάρισμα, η ηχορύπανση, η κυκλοφοριακή συμφόρηση, το πρόβλημα της στάθμευσης...
Παρ' όλα αυτά η Καβάλα έχει ψυχή. Τη βλέπεις να ξεπροβάλλει αβίαστα σε κάθε γωνιά, να αναδύεται με ακατάβλητη δύναμη από τα βάθη του χρόνου και να σκιαγραφεί το πραγματικό πρόσωπό της.
Κομμάτια του οικιστικού πυρήνα εντοιχισμένα στη σύγχρονη ζωή θα συναντήσεις συχνά να ξεχωρίζουν ανάμεσα στα τσιμεντένια κτήρια, σαν παλιακά κοσμήματα μιας άλλης εποχής, με μια αισθητική που σεβάστηκαν ακόμη και οι αιώνες. Αλλοτε θα τα δεις εγκαταλειμμένα σαν σπαράγματα του χρόνου να στέκουν υπομονετικά περιμένοντας την ανθρώπινη φροντίδα κι άλλοτε αναπαλαιωμένα, μνημόνια της παλιάς ζωής, να τιμούν με την παρουσία τους την ιστορία τούτου του τόπου.

Ραντεβού στην παλιά πόλη

Ταξιδεύοντας στη νεότευκτη Εγνατία Οδό ίσως βιαστείς να προσπεράσεις τη μακεδονίτικη πολιτεία τραβώντας για τον προορισμό σου -τα έχουν αυτά οι ταχείας κυκλοφορίας οδικοί άξονες. Ομως σε βεβαιώνω πως αξίζει μια παράκαμψη για το κέντρο της πόλης. Μπορεί κάποια στιγμή να τεντώσουν τα νεύρα σου στο μποτιλιάρισμα των κεντρικών λεωφόρων. Ομως γρήγορα θα ξεχαστείς, καθώς οι διέξοδοι εδώ είναι πολλές και οι αποστάσεις μικρές. Ετσι σύντομα θα βρεθείς να χαζεύεις στο λιμάνι τα πολύχρωμα πλεούμενα που κουρνιάζουν δίπλα στην προβλήτα γεμίζοντας ζωγραφικά είδωλα τα σκουρόχρωμα νερά.
Αριστερά πάνω στη χερσόνησο της Παναγιάς, η παλιά πόλη σού γνέφει με νόημα. Αυτό το ραντεβού δεν πρέπει να το χάσεις. Βρες την εκκλησία του Αγίου Νικολάου κοντά στις Καμάρες και ανηφόρισε την οδό Πουλίδου. Σύντομα θ' αρχίσεις να αισθάνεσαι το μεστό παλιοκαιρίτικο άρωμά της να γλυκοσταλάζει στην ψυχή σου.
Η βουή του άστεως ολοένα θα ξεμακραίνει όσο θα ανηφορίζεις το λόφο, ενώ εσύ θα νιώθεις πιο απρόσβλητος και όλα θα φαίνονται από ψηλά, πιο μικρά και πιο ανώδυνα...
Μόλις περάσεις το Ιμαρέτ, αυτό το θαυμάσιο ισλαμικό αρχιτεκτόνημα που έχτισε ο Μεχμέτ Αλή το 1817 με τους αλλεπάλληλους τρούλους και τους μιναρέδες, θα αισθανθείς μια γεύση Ανατολής στην ατμόσφαιρα. Η ιστορία μάς θυμίζει πως οι Τούρκοι στρογγυλοκάθησαν εδώ στην «eski Kavala» (παλιά Καβάλα), όπως την έλεγαν, περίπου πέντε αιώνες, δηλαδή μέχρι το 1923 όταν με τη Συνθήκη της Λωζάννης και την ανταλλαγή των πληθυσμών ο οικισμός γέμισε πάλι Έλληνες.

Το κέντρο της Καβάλας είναι γεμάτο σφραγισμένες καπναποθήκες από την εποχή που το λιμάνι της είχε μεγαλύτερη κίνηση από αυτό της Θεσσαλονίκης Το Ιμαρέτ τα έχει «δει» όλα, καθώς έχει διατελέσει ιεροδιδασκαλείο, πτωχοκομείο, διδακτήριο, αναψυκτήριο, εστιατόριο και σήμερα στεγάζει ένα από τα διασημότερα και πιο ατμοσφαιρικά ξενοδοχεία του κόσμου!

Λίγο πιο πάνω, εκεί που η χερσόνησος στενεύει προς την άκρη της, μια μικρή πλατεία φιλοξενεί το σπίτι -σήμερα λειτουργεί ως μουσείο- και το μπρούντζινο άγαλμα του Αιγύπτιου πασά Μεχμέτ Αλή που γεννήθηκε στην Καβάλα και την ευεργέτησε. Σε αυτό το σημείο η θέα είναι εντυπωσιακή. Κρατάς ασφαλείς αποστάσεις από τη σύγχρονη πόλη, ενώ ταυτόχρονα την έχεις τόσο κοντά σου, σχεδόν κάτω από τα πόδια σου. Το μάτι ανοιγοκλείνει ανάμεσα στο πέλαγος, στο λιμάνι και στα μακεδονικά παράλια που χάνονται στο σύθαμπο του μακρινού ορίζοντα, σχηματίζοντας αλλεπάλληλες αφροκέντητες δαντέλες. Από την άλλη πλευρά ξανοίγονται οι ανατολικές ακτές.
Ο ναός της Παναγιάς ξεπροβάλλει αμέσως μετά, ενώ στην άκρη της χερσονήσου, δίπλα στο Δημοτικό σχολείο, δεσπόζει ο φάρος. Ομως πρέπει να γυρίσεις λίγο πίσω και να πάρεις το σοκάκι για το κάστρο, που στεφανώνει την κορφή της συνοικίας. Στο δρόμο σου θα συναντήσεις το τζαμί που χτίστηκε το 17ο αιώνα όταν η ακρόπολη μετατράπηκε σε φυλακή των αντιφρονούντων του σουλτάνου.

Στις ντάπιες της ιστορίας
Το Κάστρο φαίνεται να εμφανίζεται στις σελίδες της ιστορίας επί Βυζαντίου όταν η Καβάλα είχε βαφτιστεί Χριστούπολη από τον Απόστολο Παύλο, καθώς ήταν το πρώτο ευρωπαϊκό πόλισμα στο οποίο έφτασε για να διαδώσει το χριστιανισμό.
Καταστράφηκε το 1391 και ανακατασκευάστηκε πάνω στα ερείπια, στις αρχές του 15ου αιώνα. Η οχυρωμένη ακρόπολη πέρασε πολλές φάσεις και δέχτηκε αρκετές προσθήκες ειδικά επί Οθωμανών. Η ιστορία της Καβάλας ωρίμασε εδώ, σε τούτο το καστέλι. Πάνω σε ερείπια αρχαίου περίβολου έχτισαν οι Βυζαντινοί τα πρώτα τειχιά του. Οι Τούρκοι κάνανε τα δικά τους. Μάλιστα το 1530 ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής επεκτείνει την οχύρωση, ορθώνοντας νέα στιβαρά τείχη, μέχρι χαμηλά στο λιμάνι. Από την ανατολική πλευρά φαίνονται καθαρά, ενώ από την πλευρά του λιμανιού χάνεις τα ίχνη τους, καθώς σε πολλά σημεία μοιάζουν να καταβροχθίζονται από την πυκνή δόμηση.
Το 1667 ο Τούρκος περιηγητής Ελβιγιά Τσελεμπί παρομοιάζει το σχήμα του «στερεότατου» οχυρού με αμύγδαλο, ενώ μας πληροφορεί πως η περίμετρός του μετριέται με 3.000 βήματα. Από την πρώτη στιγμή έπαιξε σπουδαίο στρατιωτικό ρόλο, ενώ μέχρι το 1880 ήταν παράλληλα και διοικητικό κέντρο στο οποίο ήταν εγκατεστημένοι Τούρκοι αξιωματούχοι.
Από τις επάλξεις του η σύγχρονη μεγαλούπολη αποκαλύπτει τα μυστικά της. Κάθε στιγμή σού ρίχνει και μια διαφορετική ματιά, άλλοτε ακτινοβολώντας κάτω από τον αιγαιοπελαγίτικο Ηλιο, άλλοτε λουσμένη με τα γλυκά χρώματα του δειλινού ή καθώς τρεμοπαίζει στα φώτα της νύχτας. Ο τσιμεντένιος ιστός της που ολοένα απλώνεται μακρύτερα, βυθισμένος μες στην αχλύ της μέρας, φαντάζει από ψηλά σιωπηλός κι ασάλευτος, παραδομένος στον παφλασμό του πελάγους. Μόνο η ζωηρή δραστηριότητα του λιμανιού υποδηλώνει τους γρήγορους ρυθμούς της πυκνοκατοικημένης πολιτείας. Από την άλλη το γραφικό οικιστικό σύμπλεγμα της παλιάς Καβάλας μοιάζει, προστατευμένο από το παρόν, να κατρακυλά άφοβα στα πόδια του κάστρου, του αιώνιου θεματοφύλακα της ιστορίας της, φρουρού μια άλλης, ξεχασμένης, πραγματικότητας...
Επιστροφή στις Καμάρες, το πιο πολυφωτογραφημένο σημείο μαζί με το Κάστρο, που σαν πύλη στο χρόνο σε επαναφέρει στην πραγματικότητα της πρωτεύουσας. Πρόκειται για μνημειακών διαστάσεων οικοδόμημα -αποτελείται από 60 αψίδες κι έχει μέγιστο ύψους 52 μέτρα-, χτισμένο το 16ο αιώνα από τον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή πάνω στη θέση βυζαντινών τειχών. Είχε χρήση υδραγωγείου που υδροδοτούσε τους κατοίκους από μια πηγή στην κορφή του λόφου. Στην ανατολική πλευρά της πόλης βρίσκεται το παραδοσιακό καρνάγιο, ένα από τα μεγαλύτερα της χώρας, γνωστό και σαν «καλαφάτια». Εδώ, για αιώνες, οι εμπειρικοί μαστόροι δούλευαν το ξύλο των μακεδονικών δασών κι έχτιζαν τα γεροδεμένα σκαριά που αλώνιζαν τη Μεσόγειο. Αν και συρρικνωμένο πια, συνεχίζει να είναι σημείο αναφοράς για τους ντόπιους.

Νεάπολη, Χριστούπολη, Καβάλα

Πότε ακριβώς χτίστηκε η Καβάλα δεν είναι ιστορικά εξακριβωμένο. Ομως οι αρχαιολόγοι πιστεύουν πως ο αρχαιότερος πρόγονός της ήταν η Νεάπολη, την οποίαν ίδρυσαν Θάσιοι μαζί με έποικους Ερετριείς στη σημερινή θέση της για να αντιμετωπίσουν επιδρομές θρακικών φύλων. Η ισχυρή πόλη-κράτος υπήρξε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας, όμως διατηρούσε την αυτονομία της κι έκοβε δικό της νόμισμα, τους αργυρούς στατήρες.

Ο αμυντικός ρόλος του λόφου της Παναγιάς υποβαθμίστηκε. Το Κάστρο σιώπησε οριστικά γύρω στο 1885 Η στρατηγική θέση της καθώς ένωνε τη Δύση με την Ανατολή, το φυσικό λιμάνι της, αλλά και η γειτνίασή της με τα χρυσωρυχεία του Παγγαίου και τα πλούσια μεταλλεύματα της Θάσου, εντοπίστηκαν γρήγορα από τους κατά καιρούς επιδρομείς, που την έβαλαν στο στόχαστρο και σε... πολλούς μπελάδες.
Οταν ο Φίλιππος Β' το 346 π.Χ. κατέλαβε τη Θράκη ήξερε για το χρυσάφι του Παγγαίου και χρησιμοποίησε την υποταγμένη Νεάπολη ως επίνειο της πόλης των Φιλίππων.
Και ποιοι δεν πέρασαν από εδώ... Πέρσες, Γότθοι, Νορμανδοί, Φράγκοι, Ενετοί, Σέρβοι, Βούλγαροι, Τούρκοι...
Οι αιώνες κύλησαν και η Νεάπολη έδωσε τη σκυτάλη στη βυζαντινή Χριστούπολη. Ο ρόλος της υπήρξε καθοριστικός όταν η περιοχή βασανιζόταν από τις επιθέσεις των Σλάβων (14ος αι.), αφού σαν άλλες «Θερμοπύλες» -έτσι τη χαρακτήρισε Γάλλος αρχαιολόγος- εξασφάλιζε με την άμυνά της την πρόσβαση στο μοναδικό δρόμο που ένωνε τη Θεσσαλονίκη με την Κωνσταντινούπολη.
Οι Τούρκοι την κατακτούν το 1387, ενώ δεν αργούν να φανούν και οι Βενετοί. Καβάλα ονομάστηκε στις αρχές του 16ου αιώνα από παραφθορά του τοπωνύμιου Σκάβαλα του Παγγαίου, σημαντική περιοχή της επαρχίας της αρχαίας Ηδωνίδας, γνωστή για τα μεταλλεία της. Στα μέσα του 19ου αιώνα με άδεια του σουλτάνου, η πόλη επεκτείνεται γύρω από το λιμάνι και αφήνει την eski kavala πάνω στο λόφο, συντροφιά με τις μνήμες της.
Σιγά σιγά άρχισε να υποβαθμίζεται ο αμυντικός ρόλος του λόφου της Παναγιάς και το καστέλι σιώπησε οριστικά γύρω στο 1885. Η τελευταία χρήση του ήταν από τα στρατεύματα κατοχής στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο μικρό θέατρο μέσα στο κάστρο πραγματοποιούνται σήμερα σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Οι παλιοί Καβαλιώτες θυμούνται τις σχολικές εκδρομές στο Κάστρο, τα παιχνίδια που έπαιζαν παιδιά μέσα στο χορταριασμένο περίβολο, τα γέλια και τις φωνές που αντηχούσαν πίσω από τα τείχη, το ποδόσφαιρο, το κρυφτό, τις πέτρες που πετούσαν από τις πολεμίστρες για να ξορκίσουν το χρόνο...
Ο χρόνος όμως είναι ακόμη εδώ και τρέχει ασταμάτητα, σαν ακούραστος δρομέας, φέρνοντας μαζί του αλλαγές κι εξελίξεις. Ετσι τις μικρές συνοικήσεις αντικατέστησε μια γιγαντωμένη χωροταξική οργάνωση που φαίνεται πως ταίριαξε σαν γάντι στην επέκταση της παλιάς πόλης.
Ωστόσο πάντα θα πρέπει να υπάρχει χώρος και σεβασμός για το παρελθόν, καθώς αυτό είναι που κάνει τη διαφορά.

Μνήμες που... καπνίζουν ακόμη

Την Κουντουριώτου σαν κατηφορίσεις θα βρεθείς πάλι στο λιμάνι, ένα από τα μεγαλύτερα της χώρας μας, αλλά και πολύ γραφικό, ειδικά το απομεσήμερο. Απέναντι το βλέμμα θα σου κλέψουν τα στολίδια του Δημαρχείου και του Μικρού Δημαρχείου, κτίσματα του 1900, τα οποία με την κατάλληλη φροντίδα των τοπικών αρχών μπορούν σήμερα επάξια να επικεντρώσουν την προσοχή του επισκέπτη.
Ομως στην πλατεία Καπνεργατών σίγουρα θα εντυπωσιαστείς από το μεγάλο κτήριο της αναπαλαιωμένης καπναποθήκης του Τούρκου καπνέμπορα Κιζί Μιμίν που σήμερα ανήκει στο δήμο και είναι πολιτιστικό κέντρο. Αυτό το αρχιτεκτονικό αριστούργημα δυτικοευρωπαϊκού τύπου, που λες και είναι βουτηγμένο στα αναγεννησιακά ρεύματα του μπαρόκ, του γερμανικού ρομαντισμού, αλλά και του γαλλικού ροκοκό, θα σε αφήσει άφωνο. Η γειτονική καπναποθήκη επίσης, που στεγάζει το εμπορικό κέντρο, σε παραπέμπει σε ιστορικές συνοικίες ευρωπαϊκών πόλεων.
Αυτά τα μεγάλα πολυώροφα κτίσματα σφραγίζουν μια ολόκληρη εποχή με πολύ σημαντική οικονομική και κοινωνική επιρροή στη νεότερη ιστορία της Καβάλας αλλά και ολόκληρης της χώρας.
Η συστηματική καλλιέργεια καπνού ξεκινά στην Καβάλα από το 1821. Το αστικό συγκρότημα βαθμηδόν μετατρέπεται σε κέντρο επεξεργασίας και γύρω στο 1900 όταν η οικονομική άνθηση απογειώνεται, το λιμάνι της γίνεται το μεγαλύτερο εξαγωγικό κέντρο προς την Ευρώπη, με τετραπλάσιο όγκο εξαγωγών ακόμη και από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης!
Ελληνες καπνέμποροι αλλά και αρκετοί Ευρωπαίοι χτίζουν αποθήκες και η πόλη γεμίζει προξενεία που εξυπηρετούσαν τις οικονομικές συναλλαγές τους με τους εμπορικούς οίκους της Δύσης. Μεγάλες διεθνείς καπνεμπορικές εταιρείες (π.χ. American Company, Hertzog) ανοίγουν παραρτήματα και απασχολούν περίπου 4.000 εργάτες στον τομέα της κατεργασίας!
Η οθωμανική μονοπωλιακή εταιρεία Regie, που δραστηριοποιούνταν στην περιοχή από το 1873, μαζί με άλλες καπνεξαγωγικές εταιρείες, είχαν κατά παράδοση επιβάλει την ανάγκη της σωστής κατεργασίας και αποθήκευσης του καπνού με σκοπό τη διαφύλαξη της άριστης ποιότητας. Αυτό το καθεστώς προσπάθησαν να παρακάμψουν αμερικανικές εταιρείες που ήρθαν εδώ με σκοπό να προωθήσουν τα ανεπεξέργαστα καπνά, προκειμένου να μειώσουν το υψηλό κόστος. Έτσι καταργήθηκαν πολλές θέσεις εργασίας, ενώ οι ειδικευμένοι τεχνίτες αντικαταστάθηκαν από χαμηλά αμειβόμενες γυναίκες.
Οι κοινωνικές εντάσεις που δημιουργήθηκαν έφεραν προ των πυλών το «καπνικό ζήτημα» που συντάραξε την ελληνική εργατική κοινωνία του Μεσοπολέμου με αλλεπάλληλες απεργιακές κινητοποιήσεις, οι οποίες πολύ συχνά κατέληγαν σε δραματικές συγκρούσεις με τις αρχές.
Τον Μάρτιο του 1914 η μεγαλύτερη καπνεργατική απεργία, που κράτησε 20 μέρες, οδηγώντας στην υποχώρηση των καπνεμπόρων και τη δικαίωση των απεργών, σημάδεψε το εργατικό κίνημα της χώρας. Όλη την ενδιαφέρουσα ιστορία του καπνού θα τη δείτε να παρελαύνει μπρος στα μάτια σας στο πολύ ενδιαφέρον και μοναδικό ίσως στο είδος του, Μουσείο Καπνού.
Σήμερα το κέντρο της Καβάλας είναι γεμάτο σφραγισμένες καπναποθήκες με κλειδωμένες αναμνήσεις από αυτή την εποχή. Θεόρατα πολυώροφα κτήρια με κοκκινόφαιη πλινθοδομή, εκτεθειμένα στο έλεος του καιρού, καταλαμβάνουν ολόκληρα πολεοδομικά τετράγωνα. Αν και αρκετά από αυτά είναι εγκαταλειμμένα, δεν παύουν να εκπέμπουν μια ακαταμάχητη γοητεία, τη γοητεία της πατίνας του χρόνου που αποτελεί το αποτύπωμα μιας πολυκύμαντης ζωής.
Γιατί η Καβάλα έχει ζυμωθεί με το παρελθόν της κι αυτό το μεστό άρωμα του παλιοκοσμίτη χρόνου που αναδίδεται στα σοκάκια, στις πλατείες, στο λιμάνι, στο παλιό καρνάγιο, στα δρομάκια της Παναγιάς, στις ντάπιες του κάστρου, είναι όλη η μαγεία της. Ωστόσο, είναι μια πόλη μοντέρνα, σύγχρονη, με νέον επιγραφές και χλιδάτα καταστήματα, με όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που συνιστούν τη σημειολογία μιας πρωτεύουσας. Εχει όμως το χάρισμα να σε ταξιδεύει στο χρόνο, μακριά από αυτό που τώρα ζεις, σε αυτό που ονειρεύτηκες...

enet.gr